'Sahip çıkan olmazsa, meşhur Hereke halıları tarihe karışacak' ...Halıları ile meşhur Kocaeli'nin Hereke ilçesinde, halıcılığın tehlike altında olduğu belirtildi.


İpek Hereke halılarında santimetrekarede 100 düğüm bulunduğunu anlatan Erhan Ör, sektörün kalitesizliğe kurban gittiğini söyledi.
Hereke Halıcılar Derneği Başkanı Erhan Ör, meşhur Hereke halısının sahip çıkan olmadığı için kendilerinden sonra tarihe karışacağını dile getirdi. Hereke'de halıcılığa ilişkin ilk çalışmaların, 1891 yılında Hereke Dokuma Fabrikası'nda Gördes, Demirci ve Sivas'tan getirtilen ustalarla başladığını anlatan Ör, "Bu ustalar çevre köylerde bu sanatı öğretti ve halıcılık kısa sürede yaygınlaştı. Saray halıları ve yabancı devlet adamlarına armağan edilecek değerli halılar burada dokunmaya başladı. Özellikle 1943'ten sonra Hereke halıcılığında büyük bir canlanma görüldü. Önceleri Gördes, Demirci türü halılar dokunurken daha sonra Uşak, Gördes, Bergama ve Saray halıları örnek alınarak özgün motifler oluşturuldu. Ancak şimdi tehlike çanları çalıyor." dedi.

Hereke halısını yaşatmak için mücade ettiklerini ifade eden Ör, sözlerini şöyle sürdürdü: "1980 yılından itibaren ülkemizde alınan bir dizi ekonomik kararlardan sonra uygulanmaya başlayan dış rekabete dayalı sanayi politikalarına rağmen, ürün geliştirme ve pazarlama stratejilerinin günün şartlarına uygun hale getirilememesi, Hereke halıcılığının dış pazar bulma imkanlarını olumsuz yönde etkilemiştir. Hereke halısının yanında önemli girdilerden biri sayılan Türk ipekçiliğinin de yok olmaya başlaması, dünya el halı pazarındaki liderliğin başta Çin olmak üzere Uzakdoğu ülkelerine kaptırılmasına ve rekabet edilemez hale gelinmesine yol açmıştır. Yaşanan olumsuz şartlar, başta istihdam olmak üzere Hereke'nin tüm ekonomik, sosyal ve kültürel hayatını önemli ölçüde etkilemiş, ihracat rakamları yıllık 70 milyon dolar seviyesinden, 20 milyon dolarlara inmiş, Hereke halıcılığı hakkında 'kaybolan sanat' söylentileri fısıldanmaya başlanmıştır."

Hereke'nin ipek halıcıkla üne kavuştuğunu belirten Erhan Ör, Hereke halısı ile ilgili şu bilgileri verdi: "Hereke asıl ününü ipek halılarla yapmıştır. Bursa ipeğinden dokunan bu çok değerli halılar yurtiçinde ve yurtdışında kolaylıkla alıcı bulmuşlardır. İpek Hereke halılarında santimetrekarede ortalama 100 düğüm bulunur. Çok ince ve çok değerli olan bazı halılarda santimetrekaredeki düğüm sayısı 400'ü geçmektedir. Bu halılarda gül, karanfil, lale, erik ağacı motifleri çoğunluktadır. Kimi halılarda çerçeve içine alınmış eski harfli yazılara ya da çiçek motifleri arasına yerleştirilmiş hayvan motiflerinden oluşan değişik kompozisyonlar da bulunur. Fakat 1990'lı yıllarla birlikte gerek bazı kişilerin işin sanat yönünü bırakıp sadece para yönüyle ilgilenmesi, gerekse yurtdışında dokunan kalitesiz halıların Hereke halısı adı altında piyasaya sürülmesiyle halıcılık sektöründe belli bir gerileme söz konusudur."