TÜBİTAK her soruya cevap veriyor

TÜBİTAK'ın web sayfasında oluşturduğu, "Merak ettikleriniz" bölümüne soru yağıyor.
Bilim adamları web sayfasına gelen binlerce soruya cevap vererek vatandaşların merakını gideriyor. 5 binin üzerinde merak edilen sorunun cevaplandığı sayfada birbirinden ilginç sorulara rastlamak mümkün. Kimi, "Maymundan taşıyıcı anne olur mu?" diye sorarken, kimi de ilk insanın kaç santim olduğunu soruyor. Sorulara muhatap olan ilgili birimlerde görevli bilim adamları, soruları cevaplamadan önce yaygın yanlışları düzelterek işe başlıyor. İşte Tübitak'ın
http://www.biltek.tubitak.gov.tr/merak_ettikleriniz/son_eklenenler.php adresine gelen ilginç sorulardan bazıları:

MAYMUNDAN TAŞIYICI ANNE OLUR MU?
Soru: "Bir insan spermi ile insan yumurtasını dölledikten sonra bu zigotu bir şempanzenin uterusuna yerleştirdiğimiz takdirde ne olur? Maymunlar taşıyıcı annelik yapabilir mi?" (E.S.)
Cevap: "Bir canlı türüne ait embriyonun başka bir canlı türünün uterusuna naklinden sonra sağlıklı bir şekilde gelişebilmesi için, fizyolojik açıdan birçok koşulun uygunluğunun göz önünde bulundurulması gerekiyor. Bu tip "taşıyıcı annelik" çalışmalarında ya da denemelerinde birbirine yakın akraba türlerin seçilmesinin nedeni de akrabalık derecesi yükseldikçe fizyolojik koşullarda uygunluk şansının artmasıdır."

"KİVİ DÖLLENME İLE OLUŞUR"
Soru: "Kivi meyvesi hangi ağaçta yetişir?" (B.D.)
Cevap: "Actinidia chinensis, diğer söylemle çoğu kişinin meyvesini severek tükettiği kivi, sıcak bölgelerde yetişen, sarılıcı, tırmanıcı ve kuvvetli gelişen, yüzlek köklü bir bitkidir. Bilim insanları asma benzeri bu bitkiyi 'kivi asması' olarak da adlandırır. Dioik yani iki evcikli yapıda olan bu bitkide erkek ve dişi çiçekler ayrı bitkilerde bulunur. Kivi meyvesi de dişi çiçeğin döllenmesi sonucu yumurtalığın gelişmesiyle oluşur. Döllenmiş yumurtalıktan olgun meyve 20-24 hafta içinde oluşur."

"YILANIN FARKLI BEKLENTİLERİ VAR"
Soru: "Bende ufak bir yılan var ama türünü bilmiyorum, onu beslemek istiyorum, yardım ederseniz sevinirim. Yani ne ile besleyebilirim? Yılanlara özel bir yem vb. gibi şeyler satılıyor mu?" (İ.K.)
Cevap: "Evinizde yılan besleme gibi bir merakınız varsa (!) beslenmeleri konusunda da size en yakın veteriner fakültesiyle bağlantı kurun. Ancak unutmayın her canlının yalnızca beslenme değil, farklı konularda da yaşamdan beklentileri vardır. Bu nedenle yılan besleme gibi "doğal yaşama zarar verecek" bir meraktan vazgeçip hayvanı doğal ortamına bırakmanızı öneriyoruz."

"NAYLON POŞETTE SU KAYNAR"
Soru: "İçi sıvı ile dolu bir bardağın dışına sigara bastırdığımızda bardak delinmiyor. Ama içi boşken rahatça deliniyor. Neden?" (S.S.Ç.)
Cevap: "İçindeki sıvı, bardağın erimesi için gereken sıcaklığa erişmesini önlüyor. Aynı prensibi açıklamak için daha çarpıcı bir deney, bir naylon poşet içindeki suyu ocakta kaynatmanız. Su tümüyle buharlaşıncaya kadar poşete bir şey olmayacaktır."

"EVİMDE TARANTULA VAR, NE YAPMALIYIM?"
Soru: "Tarantulanın çok tehlikeli bir yılan olduğunu söylüyorlar. Acaba evimde bir tarantula olduğunu biliyorsam ne yapmalıyım?" (F.K.)
Cevap: "Bir kere tarantula yılan değil, bir örümcek türü. 900 değişik türü biliniyor. Bu iri örümceklerin doğal yayılım alanı tropik bölgeler ve çöller. Gövdelerinin boyu 2,5 ile 10 santimetre arasında değişebiliyor. Ön ve arka bacaklarının uçları arasındaki mesafeyse 33 santimetreye kadar çıkabiliyor. Bunların dışında çok farklı türden ama irice görünen bazı örümcekler de yanlış olarak tarantula diye adlandırılabiliyor. Dolayısıyla evinizde bulunması çok uzak olasılık. Tabii arkadaşlarınız size kötü bir
şaka yapmak için bir servet ödeyerek egzotik hayvan ticareti yapan 'pet-shop'lardan satın alıp evinize koymazlarsa.
Bazı tarantula türlerinin zehirleri oldukça acı verir, hatta geçici ve yerel felçlere neden olur. Ancak bunlar Türkiye'de yok. Ola ki bir tarantulayla karşılaşırsanız yapmanız gereken, dikkatli olmak. Çünkü genellikle ağır hareket eden bu canlılar, tahrik edildiklerinde çok büyük bir hızla ısırabiliyorlar. Bazı türleri de önce irritasyon yapan tüyler fırlatarak tehdidi savuşturmaya ya da ön ayaklarını ve ön gövdelerini yukarı kaldırıp korkutmaya çalışıyor. Eğer bir biçimde karşılaşırsanız, yapılması
gereken, dikkatlice bir sopa yardımıyla güderek onları bir kaba ya da kutuya yöneltip kapağını kapatmak, sonra da üniversitelerin zooloji bölümlerine, olanağınız yoksa bir veterinere teslim etmek."

"MATEMATİKÇİLER NİYE BİRBİRİNİ SEVMEZ?"
Soru: "Pür matematikçilerle uygulamalı matematikçiler niçin birbiriyle çalışmak istemez? Niye birbirlerini sevmezler?"
Cevap: Burada ifade edilen kanaatler biraz hatalı olmuş. Konu birlikte çalışmamak ya da sevip sevmemekle ilgili değil. Uygulamalı matematik ile pür matematiğin başlama ve bitiş çizgisi pek de sanıldığı kadar net değildir. Ancak, kuramsal olarak, bir formal disiplin olarak pür matematik yaklaşık hesaplar yapmaz. Bu farklılıklar, zaman zaman gerginliklere neden olabilse de birbirleri ile çalışmak istemedikleri ya da birbirlerini sevmedikleri düşüncesi biraz abartı olur."

KUYRUKTA PARMAK İZİ
Soru: "Hayvanlarda parmak izi var mıdır?" (B.B.)
Cevap: "Evet, insan dışındaki yüksek primatlarda da parmak izleri bulunuyor. Hatta, bazı primat türlerinde kuyrukta da parmak izi görülüyor. Bir primat olmayan koalada da deri kıvrımlarının ve dolayısıyla parmak izinin bulunduğu biliniyor."