İstanbul Zeytinburnu’nda 5 katlı binanın çökmesi, binaların dayanıklılık konusunu yeniden gündeme getirdi.
Zeytinburnu’nda yaşananların Marmara Depreminden etkilenen iller için de geçerli olduğu, yalnızca Kocaeli’nde 22 bin 584 orta hasarlı, son 6 aylık taramaya göre ise yıkılması gereken 111 ağır hasarlı bina bulunduğu bildirildi.
İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Kocaeli Şube Başkanı Aykut Bozkurt, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Zeytinburnu’nda 5 katlı binanın çökmesinin, binaların dayanıklılık konusunu yeniden gündeme getirdiğini, 1998 yılında güncellenen "Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik" öncesi yapılan her binanın güçlendirilmesi gerektiğini savundu.
Binanın giriş katının bir süre fırın olarak kullanılmasının da yıkılmasında etkili olabileceğini ifade eden Bozkurt, bir binada fırın yapılacaksa beton ve demirlerin ısıdan etkilenmemesi amacıyla yalıtılmasının zorunlu olduğunu vurguladı.
Bozkurt, 1998 yılı öncesi yapılan binaların yeni yönetmeliğe göre analiz edilerek, gerekiyorsa güçlendirilmelerine işaret ederek, "Bir binanın güçlendirilmesi için illaki depremde hasar görmesi gerekmiyor. Hasarsız binaların da yeni Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmeliğe göre analiz edilmesi ve güçlendirilmesi gerekmektedir. Bu yönetmelik öncesi yapılan her tip bina bize göre güçlendirmeye ihtiyaç duyulan binadır. Bunların hepsi inşaat mühendislerince analiz edilip, güçlendirme projeleri hazırlanmalıdır" dedi.

BİNALARDA MALZEME YORGUNLUĞU
"Binalarımız 17 Ağustos 1999 Marmara depreminde iyi mücadele etti, kendini savundu ve ayakta kalmayı becerdi" diyen Bozkurt, şöyle devam etti:
"Binalarımız ayakta kaldı, ancak betonarmeyi oluşturan inşaat çeliği ve beton yorulmuştur. Olası İstanbul depreminde malzeme yorgunluğu göze çarpacaktır.
Vatandaşlarımız bu durumu göz önünde bulundurmalı, binalarını analiz ettirmeli, gerekiyorsa güçlendirme projelerini hazırlatmalıdır." Bozkurt, Kocaeli’nde bazı bölgelerde sıvılaşma potansiyeli bulunduğunu, balçık zemine oturtulan binaların depremde yıkılmasa da fark edilir biçimde eğik olduğunu söyledi.

KOCAELİ’NDE YIKILMASI GEREKEN 111 AĞIR HASARLI BİNA VAR
Bu arada, İstanbul Zeytinburnu’nda 5 katlı binanın çökmesi, binaların dayanıklılık konusunu yeniden gündeme getirdi. Zeytinburnu’nda yaşananların Marmara Depreminden etkilenen iller için de geçerli olduğu, Bayındırlık İl Müdürlüğünün verilerine göre yalnızca Kocaeli’nde 22 bin 584 orta hasarlı, son 6 aylık taramaya göre ise yıkılması gereken 111 ağır hasarlı bina bulunduğu bildirildi.
Kocaeli’nde Marmara depreminin ardından Valilik Enkaz Kaldırma Komisyonu ile Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından 8 bin 897 binanın yıkıldığı, yıkılması gereken 111 ağır hasarlı binadan 17’sinin anlaşmazlık nedeniyle mahkemesinin devam ettiği, yasak olmasına rağmen bu binaların bazılarında insanların yaşadığı belirtildi.
Öte yandan, yaklaşık 7 ay önce özel bir mühendislik şirketince yapılan incelemede, 1974 yılında yapılan İl Özel İdare binasının yıkılarak yeniden inşa edilmesi gerektiği sonucununa varıldığı, ancak yer olmadığı için binanın boşaltılamadığı kaydedildi.

ADAPAZARI’NDAKİ HASARLI BİNALAR
Marmara depreminden en çok etkilenen, en çok yıkım ve ölümün meydana geldiği Adapazarı’nda 4 bin 362 orta hasarlı konut bulunuyor. Bunlar arasından bine yakın konut sahibi güçlendirme işlemi için yapı firmalarına başvururken, geriye kalan ve 2007 yılı Ocak ayına kadar baş vuruda bulunmayan orta hasarlı konut sahiplerine, Valiliğin yayınladığı genelgeyle elektrik, su, doğal gaz ve telefon gibi kamu hizmetleri kesiliyor.
Kamu hizmetlerinden faydalanabilmek için orta hasarlı bina sahiplerinin yapı denetim firmalarına başvurarak güçlendirme projesi hazırlatması gerekiyor. Yapı denetim projeleri ve gerekli işlemler tamamlandıktan sonra, belediyeden ruhsat alarak kamu hizmetinden yararlanabiliyorlar.

AĞIR HASARLI BİNALAR
Kentte, depremden kalan 693 ağır hasarlı binanın yıkım ihalesi gerçekleştirilerek 150’sinin yıkımı tamamlandı.
Yıkılmayı bekleyen 543 ağır hasarlı konut kalırken, ihaleyi kazanan firmaya yıkım işlemini tamamlaması için 8 aylık süre tanındı ve bu sürenin ağustos ayında sona ereceği belirtildi.

"ASIL RİSK, HASARSIZ ÇOK KATLI BİNALARDA"
Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi ve Rektör Yardımcısı Muzaffer Elmas, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Adapazarı’nda ağır hasarlı, orta hasarlı ve hasarsız olmak üzere üç tip bina bulunduğunu belirterek, "Asıl sorun ise depremden kalan hasarsız çok katlı binalar" dedi.
Ağır ve orta hasarlı binaların bilindiğini ve bunlarla ilgili uygulamanın yapılması gerekenler konusunda çalışma yürütüldüğünü ifade eden Elmas, şunları söyledi:
"Ağır hasarlı, orta hasarlı. Bunlarla ilgili süren bir uygulama var. Onarım için süre 1 yıl uzatıldı. Ağır hasarlı binaların yıkımı ihale edildi, yapılıyor.
Fakat hasarsız çok katlı binalar asıl risk taşıyor. Öncelikli sorun budur. 3 bin civarında bu türde bina var. Bunların da hasarlı binalara uygulanan işleme tabi tutulması gerek. Zemin etüdü yapılacak, yeni yönetmeliğe uygun hale getirilecek.
Halen hasarlı binalarda insanlar oturuyor. Adapazarı’nın gerçeği bu. İyi bir planlama yapıp, orta vadede bu sorun çözüme kavuşturulmalı." Sakarya İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Hüsnü Gürpınar ise hasarlı ve deprem geçirmiş binaların potansiyel tehlike olduğunu kaydetti.
Hasarlı binaların onarımıyla ilgili yeniden süre uzatımına gidileceğini duyumu aldıklarını söyleyen Gürpınar, şöyle konuştu:
"Yıllardır süre uzatımına gidiliyor. Ben bunu topu devamlı taca atmak olarak nitelendiriyorum. Çünkü normal şartlarda bu binaların yıkılması gerekiyor.
Hasarlı binalarda vatandaşlarımızın oturması da bizim ayrı bir ayıbımızdır.
Ayrıca deprem görmüş, binalarımız mevcut yönetmeliğe uymuyorlar. Deprem görmüş binaların da elden geçirilmesi gerekiyor. Bu binalar ve hasarlı binalar deprem olursa büyük tehlike oluşturacaklar. İstanbul’daki bina gibi durup dururken çökmez ama, şu an bir deprem olursa, içinde oturan vatandaşlarımız da var. Binaların yıkılması ve can kaybı kaçınılmaz olur."