Paşalar Kalesi
Sakarya ili Pamukova ilçesi Paşalar Köyü’nde oldukça sarp bir tepe üzerindeki kalenin yapım tarihini belirleyecek bir kitabeye rastlanmamıştır. Bununla beraber, sur duvarlarında yer yer Roma dönemine ait mimari parçaların ve mezar stellerinin kullanılmış oluşu, kalenin Bizans döneminde yapıldığını göstermektedir. Kalenin kuzey ve güney sur duvarları arasında yapım farklılıklarının oluşu Erken Bizans döneminde yapılıp, geç Bizans Devrinde onarılarak kullanıldığını göstermektedir. Kale Geyve’den Mekece’ye kadar uzanan Pamukova’ya tamamen hâkim bir konumdadır.
Kaletepe denilen mevkideki kalenin ana kaya üzerindeki sur duvarları tepeyi yuvarlak biçimde çevirmiştir. Surların büyük bir bölümü tahrip olmasına karşılık kalıntılarından iri kesme taşlardan yapıldığı, taşların aralarına tuğla hatıllarının yerleştirilerek duvarların örüldüğü görülmektedir. Duvarlarda 9-10 m. aralıklarla üç adet üçgen çıkıntının bulunuşu kulelerle takviye edildiğini göstermektedir. Bu çıkıntıların arkasındaki mekânların üzerinin tonoz veya kubbe ile örtüldüğü izlerden anlaşılmaktadır.
Güney yönündeki surlar diğerlerinden biraz farklı bir görünümdedir. Burada diğerlerine göre daha küçük ölçüde 7-8 sıra taşlar üzerine tuğladan yuvarlak kemerli bir girişe yer verilmiştir.
Surların içerisinde bulunan yapılar büyük ölçüde tahrip olmuştur. Bunun en büyük nedeni de kalede yapılan kaçak define kazılarıdır.
Kenthaber Kültür Kurulu
Fotoğraf, www.sakarya.gov.tr adresinden alınmıştır.
