Yüzlerce yatırım askıda

Madencilik sektörü son 6 aydır izin krizi yaşıyor. Şubat ayında Danıştay'ın Madencilik Yasası 7. maddesi 1. fıkrasına bağlı olarak çıkarılan madencilik izin yönetmeliğini iptal etmesi sektörü adeta kilitledi. O tarihten bu yana yeni izin gerektiren tüm yatırımlar durdu. Yüzlerce firma arama ve sondaj için izin bekliyor.
Madencilik Sektörü Başkanlar Konseyi Birliği Başkanı İsmet Kasapoğlu, "Elimiz kolumuz bağlı. İzin bekleyen o kadar çok firma var ki kaybımızın ne oranda olduğunu bile kestiremiyoruz" derken, Eren Madencilik Başkanı Ahmet Eren, "İzin yönetmeliğinin iptali ile sektörün uğradığı zarar 1 milyar doları buldu" şeklinde konuştu.

İzin yönetmeliğinin iptal davası 4 yıl  öncesine kadar dayanıyor. CHP 4 yıl önce Maden Yasası'ndaki, izin yönetmeliğini kapsayan madde de dahil, bazı maddelerin kaldırılması için başvurdu. Başvuruyu değerlendiren Anayasa Mahkemesi geçen ocak ayında izin yönetmeliğini düzenleyen 7. maddenin 1. fıkrası ile beyan esasını düzenleyen 10. maddenin 6. fıkrasını iptal etti. Ancak, Mahkeme, izin yönetmeliğinin iptaline yönelik kararın hemen hayata geçirilmesi durumunda sektörde boşluk oluşacağı ve bu nedenle kamu yararının zedeleneceği gerekçesiyle bu yönetmeliğin kaldırılması kararının bir yıl sonra geçerli olmasını ve hükümetin bu süre zarfında gerekli yasal düzenlemeyi yapmasını karara bağladı. Anayasa Mahkemesi'nin bu kararının hemen ardından Danıştay da kendisine yapılan başvuruları değerlendirdi ve Anayasa Mahkemesi'nin aldığı karar doğrultusunda izin yönetmeliğini düzenleyen ilgili maddeyi iptal etti. Ancak Danıştay 8. Dairesi, Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararı bir yıl sonra geçerli olur maddesini göz ardı etti. Danıştay 8. Daire'nin aldığı bu karar üzerine sektördeki tüm izinler de durma noktasına geldi. Çevre ve Orman Bakanlığı başta olmak üzere belediyeler, il özel idareleri kararı gerekçe göstererek firmaların üretim ve arama için yaptıklarını başvurularını geri çeviriyor.

Madencilik ciddi sıkıntılar içinde
Kararın düzeltilmesi için 23 Haziran'da Dava Daireler Kurulu'na itiraz ettiklerini belirten Madencilik Sektörü Başkanlar Konseyi Başkanı İsmet Kasapoğlu, "Tüm umudumuz buradan çıkacak karara bağlı" diye konuştu. Küresel finans krizi nedeniyle sektörün zaten büyük bir çıkmazda olduğunu ifade eden Kasapoğlu, "Tüm dünyada üretime yönelik talip daralınca bizim sektör de daralmak zorunda kaldı. İhracatımız geçen yıla göre yüzde 51 oranında düşmüş, bazı madenlerde üretim durma noktasına gelmiş. Sektör sadece krizin etkilerini yaşamıyor. Ne yazık ki bir de bu tür hayati önemi taşıyan yanlışlıklarla boğuşuyoruz. Madencilik sektörü Türkiye'de ciddi sıkıntılar içinde" dedi.
Teck Cominco Yönetim Kurulu Üyesi Nurettin Ahi ise, Danıştay'ın aldığı kararın sektöre ciddi boyutta zarar verdiğini belirterek, "Sırf bu karar nedeniyle bu yılın bütçesini kullanamıyoruz. 2 milyon dolar bütçe izin karmaşasının çözülmesini bekliyor. yeni işçi alımları yapacaktık ertelemek zorunda kaldık" diye konuştu.
Eren Madencilik Başkanı Ahmet Eren ise, 3 yıl önce Maden İşleri Genel Müdürülüğü'nün açmış olduğu ihale ile ruhsatını aldıkları 9 taş ocağının izin engeline takıldığını söyledi. 300 milyar TL ihale bedeli aldıkları ocakların tek olmadığını söyleyen Eren, "Bu bölgede benzer şekilde sorun yaşayan 8-9 firma var. İzin yönetmeliğinin iptali ile sektörün uğradığı zarar 1 milyar doları buldu" dedi.

Sorun yeni yasama dönemine sarktı
Yaşanan kaos ortamının ancak yeni bir yasa ile düzeltilebileceğine dikkat çeken Maden Mühendisleri Odası Başkanı Mehmet Torun ise konuya ilişkin şu bilgileri verdi: "Yasa konusunda çalışmamız oldu. Meclis'te madencilik kökenli milletvekilleri ile bunu paylaştık. Aslında tasarı komisyonda görüşülecek kadar olgunlaşmıştı. Ancak Meclis'in tatile girmesi nedeniyle sorun yeni yasama dönemine sarktı." Küresel finans krizi nedeniyle sektörün zor durumda olduğunu kaydeden Torun, krizin 600 mühendis ve 20 bin maden çalışanını işinden ettiğini belirterek, "İzin konusunda yaşanan sıkıntı sektördeki istihdam ve diğer sıkıntıları pekiştiriyor. Sektörün ciddi bir planlamaya ihtiyacı var" dedi.