2B'den ne kadar gelir?

Hükümetin 50 milyar dolar gelir hedeflediği 2B'den TEMA'ya göre ne kadar gelir?

Perihan Çakıroğlu'nun yazısı...

2B'den 25 milyar dolarlık beklenti doğru hedef mi?

Hükümet, “2B” olarak nitelendirilen orman arazisi vasfını kaybetmiş arazileri, buraları işgal edenlere satmak veya kiralamak için hem yeni Anayasa'da gerekli düzenlemeleri, hem Orman Kanunu'nda ihtiyaç duyulan değişiklikleri yapmayı planlıyor.

1974 yılından bu yana yapılagelen uygulamalarla artık orman sayılmayan 473 bin hektar alanın değerlendirilmesi söz konusu. Şayet, 2B kapsamı, 31 Aralık 1981 tarihinden 23 Temmuz 2007 tarihine çekilirse bu alan daha genişleyecek. TEMA Vakfı'ndan önemli bir not geldi. Vakfın bilgilerine göre 473 bin hektar arazinin yalnızca yüzde 9'unun kullanım kadastrosu yapılabilmiş. Kullanım kadastrosu yapılabilen 43.9 bin hektarlık 2B arazisinin de 6.7 bin hektarı satılabilmiş ve 2003 fiyatlarıyla da 49 trilyon TL (49 milyon YTL) gelir elde edilmiş.Vakıf yetkilileri, başka bir deyişle Türkiye'nin her yerinde yapılabilen 2B arazi satışının birim fiyatı, yani 2003 yılı fiyatlarıyla yalnızca 731 bin 343 TL/metrekare olmuş. Tüm 2B arazilerinin bu birim fiyattan satıldığını düşünelim. Yine 2003 yılı fiyatlarıyla elde edilecek gelirin toplam 2.5 milyar dolar olabileceği hesaplanıyor. İşin özünde TEMA diyor ki, “25 milyar dolar beklentisi gerçekçi değildir.”

SORUNLU ARAZİLER

TEMA'nın bilgilendirme notu, bir noktaya daha dikkat çekiyor. Ülkemizde orman sayılan alanların yüzde 80'inin üzerinde bir bölümünün kadastrosu yapılsa da bunların da büyük çoğunluğunun sorunlu olduğunın altı çiziliyor. Geriye kalan ve henüz kadastrosu yapılmamış orman alanlarının bir kısmının mevcut yasal düzen içinde yeniden 2B arazisi olarak değerlendirilebileceğini kabul eden TEMA, ne yazık ki, 2B sonucunu doğuracak faaliyetlerin de devam ettiğini söylüyor. Yaz aylarında yakılan ormanlar, fundalıklar herhalde bunların örneği! Öyleyse, yeni 2B'ler yaratılmaması için önce beklentiler yok edilmeli.

ÇEVRECİLERDEN GÖRÜŞ ALINMALI

Uzun yıllardır, erozyonun önlenmesi ve ormanların korunması için çalışan TEMA'nın bu alanda büyük know-how'u var. Acaba, hükümet bu bilgi birikiminden yararlanmayı düşünüyor mu?

TEMA'cılar, güzel öneriler sıralıyor. Halen 2B uygulamalarına dayanak olan yasada gerekli değişiklik yapılarak, “bilim ve fen bakımından orman niteliğini tam olarak kaybetme” durumuna açıklık getiren ölçütler arasında şu noktalara dikkat edilmesini öneriyorlar: “Orman bütünlüğünü bozmama, su ve toprak rejimine zarar vermeme, çevresindeki orman ekosistemlerinin tüm öğeleriyle kendisini yenileyebilme gücüne zarar vermeme, ormancılık çalışmalarının etkenlik, verimlilik ve karlılık düzeylerini düşürmeme” gibi koşulların da birlikte aranmasının sağlanmasını istiyorlar.

ÇOK ZAMAN ALIR

Hükümet, nasılsa ormanlıktan çıkmış düşüncesiyle “bedelsiz işgal”den kurtarmak için satmayı ve kiralamayı planladığı 2B arazilerinde önce kadastro çalışmalarını tamamlamalı. Her türlü Anayasal ve yasal düzenlemeler de yapılsa, 2B arazilerini düzene sokmak öyle kolay ve süratli bir iş gibi görülmüyor.

Hem TEMA, hem de öteki çevreci kuruluşlar, iktidarın bu alanda çok rahat hareket edemeyeceğini düşünerek, işgalcilerle de başının derde gireceğini ve sonuçta orman yakmanın kamuoyunda ileride affedilecek suçlar kapsamında değerlendirileceğini, bunun da çok tehlikeli olduğunu dile getiriyorlar. Kimi hükümet üyelerine göre 25 milyar dolar, kimilerine de göre 50 milyar dolar gelir beklenen 2B meselesinin öyle kolay çözüme kavuşturulacak bir mesele olmadığı anlaşılıyor.