8 çeyrek sonra yeniden artıda

Gayrimenkul Yatırım Oraklığı Derneği (GYODER) tarafından hazırlanan ''Türkiye ve Dünya Gayrimenkul Sektör Raporu 1. Çeyrek 2010''da küresel ekonomik krizin kaynağı olan konut ve gayrimenkul sektörü faaliyetlerinin ABD ve Avrupa'da yeniden durgunluk dönemine girdiği, Türkiye'de konut kredileri kullanımında artan talebe karşılık, fiyat ve kiralarda genel durağanlık yaşandığı belirtildi.

Raporda, sekiz çeyrek boyunca küçülen Türkiye inşaat sektörünün, 2010 yılının ilk üç aylık döneminde yüzde 8 oranında büyüdüğüne değinilerek, ekonomik kriz sonrası dünyada ve Türkiye'de dibe vuran, 2009'un son çeyreğinde yeniden büyüme işaretleri alınan sektörün, 2010 yılının ilk çeyrek döneminde yeterli büyüme hızına ulaşmadığı vurgulandı.

Gelişmiş ülkelerin tamamına yakın bölümünde önemli ekonomik büyümelerin gerçekleştiği, Türkiye ekonomisinin ise yüzde 11,7'lik büyüme sergilediği bu dönemde, özellikle ABD ve AB ülkelerindeki inşaat ve gayrimenkul sektöründe toparlanmanın zayıf olduğu bilgisine yer verildi.

Son sekiz çeyrek dönemdeki kayıpların çok azının telafi edilebildiği, yeni konut başlangıçlarının, konut arzının ve satışlarının performans bakımından zayıfladığına dikkatin çekildiği raporda, konut kredi talebinin ve kullanımının göreceli olarak daha hızlı büyüme içinde olduğu, ticari gayrimenkuller alt pazarındaki ertelenen yatırımlarda göreceli canlanma yaşandığı ve kullanıcı talebinde yeniden genişleme eğilimine geçildiği kaydedildi.

AVM yatırımlarının canlandığına değinilen raporda, A sınıfı ofislerdeki boşluk oranlarının ilk kez gerilediğine işaret edildi.

Otel yatırımları cazibesini korurken, lojistik alan yatırımları ve talebinde durgunluğun sürdüğü, inşaat ve gayrimenkul sektöründe kredi kullanımının durağanlaştığı, yabancılara gayrimenkul satışının sürdüğü, ancak gayrimenkul sektörüne yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının daraldığı belirtildi.

''BÜYÜME, KAYIPLARIN ÇOK AZINI TELAFİ EDEBİLDİ ''
Raporu değerlendiren GYODER Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Tanes, yılın ilk çeyrek döneminde Türkiye ekonomisinde ve gelişmiş ekonomilerde yaşanan büyümenin moral kaynağı olduğunu, ancak özellikle Avrupa kaynaklı yeni riskler nedeniyle dünya genelinde ekonomik iyileşmenin yavaşlayacağı kaygıları da artığını kaydetti.

ABD ve AB'de inşaat, konut ve gayrimenkul sektörü faaliyetlerinde dip sonrası yeniden durağanlaşma ve bazı faaliyetlerde gerilemeler görüldüğünü belirten Tanes, ''Türkiye'de ise sekiz çeyrek sonrası inşaat sektörünün ilk kez pozitif değerlere geçerek yüzde 8 büyümesi sevindiricidir. Ancak sektördeki bu büyüme henüz geçen iki yıl boyunca yaşanan kayıpların çok azını telafi edebilmiştir'' dedi.

Tanes, ilk çeyrekte yeni konut yapı ruhsatları ve konut satış verilerinin genel ekonomik büyümenin altında kaldığına dikkati çekerek, şu değerlendirmelerde bulundu:

''Konut fiyatları ve kiralarında genel bir durağanlık, konut kredileri kullanımında ise artan bir talep ve canlanma yaşanmaktadır. Ters yönlü gerçekleşen bu hareket kredi kullanımının konut satışlarına eşzamanlı yansımaması ve geride bırakılan büyük krizin yansıyan etkilerinden kaynaklanmaktadır. İktisadi faaliyetlerdeki hareketlenme ve büyüme ticari gayrimenkul piyasasının da yeniden canlanmasına katkı sağlamaktadır. Perakende harcamalarındaki artış ile ertelenen AVM yatırımları tekrar hız kazanmakta, ofis kullanıcılarının talebi de çoğalmaktadır. Çalışmamızda yer alan veriler ve onların ortaya koyduğu eğilimler 2010 yılının ikinci yarısında Türkiye ekonomisinin krizden etkilenen diğer birçok dünya ülkesine göre göreceli olarak hızlı büyümesini sürdüreceğini ve bunun da gayrimenkul sektörünü hem arz hem de talep yönünden destekleyeceğini göstermektedir.''