Fiyatlara bilimsel metod

Emlak piyasasındaki "ucuz-pahalı" tartışmasını bitirecek ekspertiz firmaları ile ilgili tebliğ yayınlandı. Yeni kurallara göre çalışacak ekspertiz firmaları, alınacak konut ve arsaların fiyatlarını bilimsel metotlarla belirleyecek.

Faizlerin yeniden gerilemeye başlamasıyla birlikte hareketlenen gayrımenkul piyasasında, en çok sorulan soru "Bu ev bu kadar eder mi?" Ev alan fiyatının iyi olup olmadığını, evi satan ise iyi fiyata satıp satmadığını sorguluyor.

Ev ya da arsa sahibi olmak isteyenlerin büyük çoğunluğu, adil bir fiyat arayışı içinde. Tüm bu karmaşanın ortadan kaldırılmasında önemli rol oynayacak bir adım ise Sermaye Piyasası Kurulu tarafından dün atıldı. SPK, yayınladığı tebliğ ile gayrımenkul ekspertiz şirketlerinin değerleme ve faaliyet esaslarını belirledi. Satın alınacak her türlü gayrımenkulün fiyatı ve konumu konusunda inceleme ve raporlama yapan ekspertiz şirketleri, bundan böyle sisteme bağlanmış ve daha güvenilir raporlar yayınlayabilecek.

AFAKİ RAKAMLAR BİTİYOR

Böylelikle, alınan gayrımenkul ile ilgili hemen tüm sorunlar önceden, uzman bir göz tarafından değerlendirilmiş ve bilimsel esaslara göre raporlanmış olacak. Aynı zamanda geliştirilmesi düşünülen projeler ile ilgili fizibilite çalışmaları, bankaların kredi vermek için yaptıracakları değerleme çalışmaları da bir kurala bağlanmış olacak.

 
Konu ile ilgili olarak Gazeteport'a konuşan İstanbul Umum Emlak Komisyoncuları odası Başkan Yardımcısı Nizameddin Aşa yeni uyglamanın fiyatlara netlik getireceğini, öncesinde karşılaşılan afaki rakamlar ile artık karşılaşılmayacağını vurgulayarak sektörü olumlu yönde etkileyeceğini söyledi. Yaşanan sağlıksız süreçlerin mortgage açısından da olumsuzluk yarattığının söyledi. Aşa, bankaların şu an uyguladığı bu hizmet için masraf olarak 250 YTL ile 500 YTL arasında değiştiğini de sözlerine ekledi. İlerleyen süreçte konut ekspertizliği olarak yeni bir konumlamanın da gündeme geleceğini de belirtti.

SERMAYE TUTARI DÜŞÜRÜLDÜ

Peki, ekspertiz şirketlerinin faaliyet esasları nasıl olacak?
Bu şirketlerin sayısının artırılabilmesi amacıyla gayrimenkulde değerleme hizmeti verebilmek amacıyla SPK listesine girmek için yapılacak başvurulardaki asgari ödenmiş sermaye tutarı düşürüldü. Ödenmiş sermayenin az 300 bin YTL olma koşulu 200 bin YTL'ye indirildi. Ödenmiş sermayesinin asgari yüzde 75'inin en az iki sorumlu değerleme uzmanına ait olması koşulu yüzde 51 olarak değiştirildi. Tebliğe, ''gayrimenkul'', ''konut değerlemesi'' ve ''konut değerleme uzmanı'' tanımları da eklendi.

EMLAKÇILIK YAPAMAYACAK

Değişikliklere göre, Kurul tarafından listeye alınan gayrimenkul değerleme şirketlerinin sermaye piyasası mevzuatı uyarınca yaptıkları değerleme faaliyeti dışındaki değerleme faaliyetleri, bu tebliğin kapsamı dışında olacak.
Sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde değerleme hizmeti verebilmek amacıyla Kurul listesine alınmak üzere başvuracak şirketlerin; belirlenen özelliklerin yanı sıra ticaret unvanlarında ''gayrimenkul değerleme'' veya ''taşınmaz değerleme'' ibaresi bulunacak. Bu şirketler, en az 2'si sorumlu değerleme uzmanı olmak üzere en az 5 adet değerleme uzmanını tam zamanlı istihdam edecek. Söz konusu kişiler emlak komisyonculuğu alanında faaliyet gösteren herhangi bir şirkete ortak olmayacak veya herhangi bir unvanla görev almayacak.

NELER YAPACAKLAR?

Gayrimenkul değerleme şirketleri, gayrimenkullerle ilgili piyasa araştırması, fizibilite çalışması, gayrimenkul ve buna bağlı hakların hukuki durumunun analizi, boş arazi ve geliştirilmiş proje değeri analizi, en verimli ve en iyi kullanım değeri analizi gibi alanlarda danışmanlık verecekler.
Değerleme uzmanları, konut değerleme uzmanları, şirketin yöneticileri ve denetçileri; müşterileri ve değerlemesini yaptıkları işlerle ilgili bilgileri açıklayamayacak; doğrudan veya dolaylı kendilerine veya üçüncü kişilere menfaat sağlama veya başkalarını zarara uğratma amacıyla kullanamayacaklar. Bu yükümlülük, görevden ayrılmadan sonra da devam edecek.

Gayrimenkul değerleme şirketlerine verilecek bilgiler; arsa üzerinde gerçekleştirilecek bir gayrimenkul projesine istinaden yapılacak ihale ile ilgili değerlemelerde, mevcut ön veya kesinleşmiş projelerin ve bu projelere ilişkin her türlü bilgi ve belgenin değerlemelerde esas alınmak üzere şirkete verilmesi; ayrıca, yapılacak her türlü değerlemede, değerlemenin sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi için şirketin talep ettiği her türlü bilgi ve belge ile şirket tarafından talep edilmese dahi değerleme yapılmasını veya nihai değer takdirini etkileyebilecek her türlü bilgi ve belgenin şirkete verilmesi zorunlu. Şirket, değerleme faaliyetleri ile ilgili olarak hazırlanan raporları ve bu raporların dayanağını teşkil eden çalışma belgelerini Kurulca istendiğinde ibraz edilmek üzere değerleme raporu tarihinden itibaren en az 10 yıl süreyle saklayacak.