KADINDAN YANA ŞARKILAR

Töre cinayetlerinin simgesi haline gelen Güldünya için hazırlanan albümde hep kadınlar tarafından, kadınlar için söylenen şarkılar var

Kadın dediğin höt dedin mi haddini bilmeli!” 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’ydü bu çok sıradan görünen, bir o kadar ürkütücü cümleyi duyduğumuzda. Hürriyet gazetesinin “Aile İçi Şiddete Son!” kampanyası ile yolumuz Garajistanbul’da sahnelenen “Oyunu Bozuyorum”a düşmüştü. Kadının hayat boyu türlü “erkek” otorite tarafından nasıl yaralandığını anlatıyordu oyun... 

Hürriyet şimdi de yeni bir yol gösteriyor “haddini bilmek” istemeyen, “höt” dedin mi susmaktan bıkmış kadınlara. Şarkılar gönderiyor: “Güldünya Şarkıları”. Kadınlar tarafından kadınlar için söylenmiş şarkılar... Kimisi sıfır kilometre, kimisi 40 yıllık ama hepsi “kadından yana” şarkılar. 

Müzik danışmanlığını Naim Dilmener’in üstlendiği, DMC etiketiyle yayınlanan “Güldünya Şarkıları” 14 parçadan oluşuyor. Açılış, bir yıldızlar korosuyla: Nazan Öncel, Aylin Aslım, Aynur, Nilüfer, Zuhal Olcay, Sezen Aksu ve Rojin, “Kadınlar Vardır” diyorlar vargüçleriyle: “Suskunduk ve bekledik / Yaşandı, seyrettik / Sonunda yeter dedik / Bir daha susmayana dek”.

Bildik bir marş bu, sözü müziği Avukat Filiz Kerestecioğlu’na ait ve yıllardır feminist eylemlerde söylenir durur. Albümdeki düzenlemesi ENBE Orkestrası’yla söylediği “Unutamam” şarkısıyla parlayan Mustafa Ceceli’ye ait.

Hemen ardından albüme adını veren şarkı geliyor; “Güldünya”. Teyzesinin oğluyla yaşadığı “yasak aşk” sonucu hamile kalan, bebeğinin canını evlatlık vererek kurtaran; “günahının” bedelini kardeşi tarafından sokak ortasında kurşunlanarak ödeyen ama ölmeyen, 22 yıllık ömrü hastanede ağabeylerinden birinin namlusundan çıkan kurşunla sona eren Güldünya. Güldünya Tören... Töre ve namus adına vurulan, kırılan sayısız kadını temsil ediyor artık.

Sezen, Güldünya için yazılan şarkıyı söylüyor 

Aylin Aslım’ın Güldünya için yazdığı şarkıyı albümde oğlu Mithatcan Özer’in düzenlemesiyle Sezen Aksu söylüyor. “Eğer böyle ölürsem / İki elim yakanızda / Hayaletim gezer / Düşer peşinize” diye sesleniyor “canı abisine” Güldünya. Ve hayaleti dört dönüyor aramızda.

Ardından bir dönem güçlü kadın şarkılarının vazgeçilmez sesi olan Ajda Pekkan geliyor. Şehrazat’a ait yeni bir şarkıyla, Volga Tamöz’ün sapsade düzenlemesi ve piyanosu eşliğinde. Sözler biraz kadınlara erkeklerce bahşedilen ama çokluk havada kalan iltifatlardan oluşsa da, - “Sevdiğinin arkasındaki gizli kahraman”, “Baştacımız onlar, kadınlarımız” gibi, - “Kadın dediğin yeri gelir tabuları yıkar” diyerek gönülleri alıyor sonunda.

Yakında yeni albümü “Hatırına Sustum”u çıkaracak olan Nazan Öncel de “Güldünya”ya yeni bir şarkı armağan etmiş. İşçinin kızı Leyla’yı anlatan, sert ve cesur bir şarkı. Tam Nazan Öncel’lik.

Bora Ayanoğlu’nun “Adım Kadın”ı, Türk popunun ilk feminist şarkılarından biri. 1972’de Hümeyra söylemişti. Sözleri o kadar sade ve bu yüzden de etkileyici ki... “Bana herkes sahip / Benim hiç hakkım yoktur / Ben akıldan yoksun / Ama vazifem çoktur / Adem’in yediği elma hep benden mi sorulur? / Çünkü adım kadın / Kadınım hükmüm yoktur”. Bu kez de Emel Müftüoğlu’ndan dinliyoruz. Bu albüm “Adım Kadın”sız olmazdı gerçekten.

Sonra sıra Aynur’a geliyor. Dünyanın Fatih Akın’ın “İstanbul Hatırası” ile keşfettiği “Keçe Kurdan” (Kürt Kızı) bu kez “Qumrike” diyor; “Kumrucuk”. Geleneksel bir ezgi bu ve Aynur’un sesiyle gene çok etkileyici.

Zuhal Olcay ile Funda Arar hoş bir değiş tokuş yapmışlar albüm için. Olcay, Febyo Taşel bestesi “Neyse”yi söylüyor. Burcu Tatlıses’in sözleri, kadının en güçlü olduğu alanlardan birini, aşkı anlatıyor. “Ben büyük aşkların kadınıyım / Kimler geçti, ayaktayım / Sende mi duracaktım? / Boşver gitsin...”

Funda Arar ise “Dünden Sonra Yarından Önce”yi söylüyor albümün final şarkısı olarak. Söz Zuhal Olcay, müzik Onno Tunç. 1987 tarihli bir Nisan Akman filmidir; iki kadın arasında gidip gelen bir adam vardır, finalde kocasının bavulunu “öteki kadın”ın kapısına bırakıp gider Zuhal Olcay. Biz onun dimdik yürüyüp gitmesini izlerken, bu şarkı başlar işte.

Ama ondan önce bir şahane “karar” hikayesi var: Nilüfer’in “Karar Verdim”ini Aylin Aslım söylüyor ki bir şarkı bu kadar mı farklı yorumlanır! Bir şarkıyı yeniden sevdirmenin tek yolu bu olsa gerek, bambaşka bir şarkıya çevirmek. “Düzenleme” nedir, anlıyorsunuz, Safa Hendem, Mehmet Ünal ve Aylin Aslım’a şapka çıkarıyorsunuz.

Albümün en neşeli şarkısı, Türkçe pop partilerinde coşkulu bir kadınlar korosu tarafından çıngır çıngır söylenen “Sanane Kimene”, yani “Hür doğdum hür yaşarım”. Sözler Ülkü Aker’e ait, zamanında Ajda Pekkan meşhur etmişti, şimdi Nilüfer, pek de güzel söylüyor.

Ayten Alpman’dan “Ve Tanrı Aşkı Yarattı”

Şebnem Ferah, Sezen Aksu-Uzay Heparı ikilisinin ürünü “Masum Değiliz”i gönderiyor en masumlardan Güldünya’ya. Topyekun günahkar dünyaya “içindeki çocuğa sarıl” diyen sözlerde Aksu ile birlikte Meral Okay imzası.

Ferah’ın “Sil Baştan”ı ise Rojin tarafından yorumlanıyor albümde. Gerektiğinde “Hayatı sıfırlamaya” cesareti olanlar için... Olmayanlara bu gücü vermek için...
“Yorumcu” denince akla gelen ilk isimlerden olan - ya da olması gereken - Ayten Alpman, 40 yıl önceki naif bir şarkısını yeniden söylüyor: Sözleri Fikret Şeneş’e ait “Ve Tanrı Aşkı Yarattı”. Alpman’ın yorumu hakikaten ders gibi.

Tüm gelir kampanyanın acil yardım hattına
“Karadeniz” albümüyle bu yıl çok konuşulan Şevval Sam yepyeni bir şarkı yapmış. Bu da aşk şarkısı ama masalları sevdiğini bildiğimiz, daha evvel “gül güzeli”ne şarkı yakan Sam, bu kez Andersen’in hüzünlü “Kibritçi Kız”ını seçmiş. Pek sade düzenlemesini de Aytekin Ataş ile birlikte yapmış. “Ben kibritçi kız, sabaha kadar üşüyorum / Son kibritimi de yakıp sevdana veda ediyorum” derken o, bizi üşüten sevgisiz yüreklere karşı da dik durmak gerektiğini düşünüyor insan.

14 Güldünya şarkısı, şık bir siyah kutuda, kırmızı harflerle haykırıyor sözünü. Her sayfada kadına dair bir imge “parçalanıyor”. Bir kırık bebek, bir kopuk inci kolye, yaprakları yolunmuş bir gül, taşı düşmüş bir yüzük... Güldünya’ların öldürüldüğü bir dünyanın “yaldızları” dökülmeye mahkum çünkü.

Bu albümün tüm geliri Hürriyet’in Aile İçi Şiddete Son! kampanyası kapsamında Almanya’da açılan acil yardım hattına aktarılıyor. Biz bu şarkıları dinledikçe dünyanın bir köşesinde bir hayat kurtuluyor, belki Güldünya da biraz daha rahat uyuyor...