48 kadın kahraman

50 milyon YTL taksitle konut yaptılar...

50 milyon YTL ile ev sahibi olunur mu? 48 kadın inanılması güç bir başarıyı gerçekleştirdi... 
Ayda 50 milyon YTL aidatla ev sahibi olunur mu?
İşe kadın eli değince durum değişiyor.
Onca sıkıntıya rağmen bal gibi oluyor.

Meliha OKur kadınların nasıl 50 milyon YTL taksitle evsahibi olduğunu yazdı. 


48 kadın kahraman

Türkiye'de film kopmadan filmi bitiren yok!.. İlla olan bir şey bozulacak, kırılacak, yerilecek.
Malum, hafta yine böyle başladı. Cumhurbaşkanı seçiminde birinci tur oylama yapıldı. Piyasa Meclis'i izliyor.
Üstelik her yıl ağustos ayına damgayı vuran hükümetle memur sendikaları arasındaki memurücret pazarlığını gözlüyor. Bu yıl yeni bir sorunumuz daha doğdu. 5.5 ay boyunca yan gelip yatan THY yönetimi son dakikada atağa kalkıp THY'deki grev açmazını çözmeye çalışıyor.
'Türkiye filmi' aynen vizyonda.
Sadece aktörler farklı.
Değişen bir şey yok!
Olacak iş mi?
Türkiye'yi yönetenlerin karar anında kriz yaratmaları 70 milyonun kaderini etkiliyor. Vatandaş ise kriz istemiyor.
Dünyayı beşik gibi sallayan küresel dalgaya takılıyor. 2000 yılından bu yana kendi ülke parasına güvenmeyen ve parasını ABD dolarına bağlamış olan 'yiğit Anadolu zencileri' küresel dalgayı izlerken 'Dolar ne olur?' diye soruyor.
Türk insanı ise 'çözüm üreten kahraman' arıyor. Böyle klasik gündemli bir haftada ben 48 kadın kahramanın öyküsünü yazmak istedim. Diyeceksiniz ki, kim bu 48 kadın kahraman!.. 
Bu kadınlar Düzce'de yaşıyor.
12 Kasım 1999 depremiyle birlikte hayatları değişmiş. Depremde işini ve evini kaybetmiş eğitimci Selma Demirelli, Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı'nın öncülüğünde saha koordinatörlüğü yapınca sıkıntıları görmüş. Yersiz yurtsuz kadınları izlemiş. 2000'de de 150 kadınla birlikte 'Konut Tasarruf Grubu' nu kurmuş.
Böylece Türkiye'nin belki de dünyanın ilk iki kadın konut kooperatifi kurulmuş.
Prensip olarak sadece kirada oturanlar kooperatife üye olarak alınmış. Bölge fındık bölgesi ya, kadınlar kurdukları iki kooperatife fındıkta demetleme anlamına gelen 'Başak' ve 'Burçak' adını vermiş.
Pazar parasıyla ev sahibi olma yolculuğu başlamış.
Ayda 50 milyon lira aidatla ev sahibi olunur mu?
İşe kadın eli değince durum değişiyor.
Onca sıkıntıya rağmen bal gibi oluyor.
Yuvayı dişi kuş yapıyor.
Nasıl mı?
2004 yılında arsayı 10 yıl ödemeli
olarak kadın konut kooperatifine veren Bayındırlık Bakanlığı, "150 kişiye verecek arsamız yok" deyip kestirip atmış. 102 umutsuz ev kadını hemen kooperatiften ayrılmış. Kalan 48 kadın direnmiş. 2004 yılında evlerin temeli atılmış.
2 ay sonra daireler sahiplerine teslim ediliyor. Daireler 43 milyar liraya malolmuş. Üstelik kadınlar daire başına 20 milyar lirayı ödemiş.
Şimdi, "Geri kalan 23 milyarı taşerona tek tek ödemeyelim. Bir bankadan alacağımız kredi ile kapatalım" diyorlar.
Kadınların çoğu ilkokul mezunu. Aralarında lise ve üniversite mezunları var ama azınlıkta. Çoğu konut kredileri konusunda bilgisiz. Kredi faizleri yüksek, korkuyorlar. O yüzden Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı'nın önderliğinde Citibank'ın kapısını çalıp yardım istemişler. Citibank, Düzce'de kadınlara 'konut kredisi' eğitimi vermiş.
Başak ve Burçak Kadın Konut Kooperatifi ise hiç durmamış, Halkbank, Garanti ve Ziraat Bankası'ndan kredi talebinde bulunmuş.
Görünen köy kılavuz istemiyor!
48 kadına kamu bankaları destek vermemiş. Bir tek Garanti Bankası yol göstermiş.
Yakında Garanti Bankası ile iki kadın konut kooperatifi arasında kadın girişimcilere dönük 'özel kredi paketli' anlaşma imzalanacak.
Kadın kooperatifine danışmanlık yapan ve işin bir ölçüde fikir anası olan Selma Demirelli ise Küresel Sosyal Girişimcilik Ağı 'Ashoka' öncülüğünde bambaşka bir yola çıkacak.
Hatırlatalım. Kadınlar 'Mortgage' nedir diye sormuyor bile!..
İlginç değil mi?

Sözkonusu yazının haberi...

Enkazdan çıkan kadın zaferi


48 Kadın, ayda 50 YTL ödemeyerek ev sahibi oldu. İşte kadınların zaferi... 
Şükran Pakkan'ın haberi/Milliyet

Türkiye'yi sarsan 1999 Düzce depreminde dolap altından, taşların arasından yaşama tutunan kadınların karşısına, sivil toplum örgütlerinde çalışan ve kadınları nasıl iş sahibi yapabileceğine kafa yoran Semra Demirelli çıktı. Demirelli, depremzede kadınlarla birlikte çalıştı, Türkiye'nin bilinen ilk kadın kooperatifini kurdu; kadın örgütlerini, bankaları, bakanlıkları ayağa kaldırdı ve kadınları ayda 50 YTL ödemelerle başlayan taksitlerle ev sahibi yapmayı başardı.

Cenazede gelişen proje

Hikâye, eski resim öğretmeni Demirelli'nin 12 Kasım 1999'daki Düzce depreminden kısa süre önce eşini kaybetmesiyle başladı. Cenazede, "Ben bu acıyla nasıl baş ederim?" diye düşünürken, kayınbiraderi yanına gelip eşiyle birlikte oturdukları evin tapusunun kime ait olduğunu sordu. Evin tapusu eşine aitti.

Bu soruya içerleyen Demirelli, o gün "Bugüne kadar çalışmış olmama rağmen ben niye kendi evime sahip olamadım" diye düşünmeye başladı. Sonra sadece kendisi için değil, etrafındaki kadınlar için iş ve ev sahibi olma yollarını aramaya başladı.

Kurduğu dernekla, kadınların el işi, yemek gibi alanlarda iş yaparak ekonomik özgürlüğünü kazanmasını sağlayan Demirelli, depremin ardından evsiz kalan kadınların yaşadığı çadır ve konteynerlerin arasında dolaştı. O gün kararını verdi: Bir kadın kooperatifi kuracak, kadınların kendi çalıştıklarıyla ev sahibi olmasını sağlayacaktı.
Projeye ilk destek Kadın Emeğini Destekleme Vakfı'ndan (KEDV) geldi. 17 Ağustos 2000'de İş Bankası'yla yapılan anlaşmayla "konut tasarruf grubu" kuruldu ve ayda 50 YTL ödemelerle 200 depremzede kadın üyeliğe kabul edildi.
Kooperatifin adı ise fındıkta "denetleme" anlamına gelen "Başak" ve "Burçak" oldu. Üyelik için, ailesinde ev sahibi olunmaması, depremzede ve kadın olması şartı arandı.

Arsa bulabilmek için ise KEDV yönetimi ve Demirelli, Bayındırlık Bakanlığı'nın yollarını aşındırmaya başladı. Tek istedikleri Düzce'de aylık ödemeler karşılığında tahsis edilebilecek bir araziydi. Bakanlar değişti, sayısız kez bakanlıkta saatlerce beklendi. Sonunda devlet, kalıcı konut bölgesinden verilebilecek arsa için "zemin etüdü" ve inşaat proje çalışmalarını şart koştu.

Bu işlemleri yaptıracak parası olmayan kadınlar ne yapacaklarını düşünürken yardıma İstanbul Teknik Üniversitesi koştu. Üniversiteden hocalar, kadınların ev sahibi olması için hiçbir ücret talep etmeden bölgeye gelip projeleri çizdi.

Bu arada yıl 2004 oldu. Birçok kadın, başka yapı kooperatiflerine üye oldu, birçoğu umutsuz olduğu için ayrıldı. Kadın kooperatifinden başka umudu kalmayan 48 kadın ise ortaklıkta kaldı. Devlet, İTÜ'nün planını onaylayınca üç blok ve 48 dairelik alan kadınlara tahsis edildi. Ve bankalarla konut kredisi görüşmeleri başladı.
Ancak hayatlarında banka hesabı olmamış, kredi kartı taşımamış kadınlar için asıl çile şimdi başlıyordu. Bu kez imdada yetişen Citibank oldu. Düzce'de şubesi dahi olmayan banka, kadınlara "banka müşterisi olma eğitimi" verdi.

Kahraman müteahhit
Bu prosedürler yürürken, taksitlerin limitleri yükseldi ve toplanan para bir müteahhitlik firmasına inşaata başlaması için verildi. Firma geçen yılın başında inşaata başladı, ancak düzenli para gelmeyince inşaatı bırakıp gitti.
Kadınlar son bir yıldır, "bankaların kredi vermek için inşaatın yüzde 80'inin tamamlanmış olması" şartının üstesinden gelmek için yol ararken, Tahir Temiz isimli bir müteahhitle tanıştılar. Temiz, kadınlara "Ben kendi kaynaklarımdan inşaatın yüzde 80'ini tamamlayayım. Krediyi bu şartlarla çekince bana borcunuzu öderseniz" dedi.

10 yıllık taksite bağladılar

En sonunda geçen ay Garanti Bankası kadınlara gereken krediyi verdi. Şimdi kadınlar, 10 yıllık taksitler halinde borçlarını ödeyecek. Evlerin daire başı maliyeti ise yaklaşık 47 bin YTL. Bugüne kadar 10 bin YTL biriktiren kadınlar, bankaya 37 bin YTL borçlanmış oldu. Bu arada, tapu alabilmek için arsa üzerindeki ipoteği kaldırabilmek, devlete olan borçlarını da (kişi başı 18 bin YTL) peşin ödediler. Hatta bu yüzden, röportaj saatinde tarladaki işlerini bile bırakıp gelemediler, "Çalışmamız lazım" diye haber gönderdiler.

Kadınlar, tapularına da kavuştu, yakında dişlerinden tırnaklarından artırıp sahip oldukları yeni evlerine ailelerini alıp taşınacaklar.

Tarlada olanlar gelemedi

Kooperatife üye kadınlanların çoğu fındık tarlalarında çalıştığı için röportaja gelemedi. Ancak, işlerinden izin alan üyeler Melike Yıldırım, Ayla Kileci, Ayfer Çelik, Gülhan Madencioğlu ile kadın kooperatifi yöneticileri Semra Demirelli, Fatma Ayla ve Sevil Ceylan, objektifimize yeni evlerinin önünde ve tapularıyla birlikte poz verdi.