Kadına borçlanma imkânı

Yeni Sosyal Güvenlik Yasası’nın bazı maddeleri daha Meclis’ten geçti. Kadınlar doğum nedeniyle işten ayrıldıkları süreyi borçlanarak emekliliklerine saydırabilecek

TBMM, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasası’nda değişiklik öngören tasarının yasalaşması için çalışmalarını sürdürüyor.

TBMM Genel Kurulu’nda tasarının prim ödeme gün sayısı, aylık bağlama oranı gibi sosyal taraflarla üzerinde uzlaşılan maddelerinin yanı sıra kadınlara doğum dönemini borçlanma imkânı tanıyan sürpriz düzenlemeler de kabul edildi. Yeni düzenlemeye göre, kadınlar doğum nedeniyle işten ayrıldıkları süreyi borçlanarak emekliliğe saydırabilecek. 2000’den itibaren vergi mükellefi olan Bağ-Kur kapsamındakilere de borçlanma imkânı tanınacak.
Genel Kurul’da görüşülmeye devam edilen sosyal güvenlik reformuna ilişkin düzenlemenin kabul edilen bazı maddeleri ve çalışanlara etkisi şöyle:

‘Mevsimlik’lerin yaş haddine 3 yıl ilave
- Part-time ya da mevsimlik çalıştıkları için prim ödeme gün sayısını doldurmakta zorlanan SSK’lılar kısmi yaşlılık aylığı bağlatabilecek. Ancak bunun için yaş hadlerine 3 yıl eklenmesi ve en az 5 bin 400 gün prim ödemeleri gerekecek. Yani bu sigortalılar, yaş hadleri yükseldiğinden aylık alabilmek için 3 yıl daha beklemek zorunda. Mevcut düzenlemede kısmi emeklilik için gereken prim gün sayısı 4 bin 500. Bu açıdan bakıldığında kısmi emeklilik zorlaşacak. Mevcut düzenlemede olan 25 yılı doldurmuş olma şartı ise aranmayacak.

- Bağ-Kur iştirakçilerinden 8 Eylül 1999’dan 30 Nisan 2008’e kadar ilk defa sigortalı sayılanların kısmi yaşlılık aylığından yararlanması için ise kadında 58, erkekte 60 olan emeklilik yaşı sırasıyla 60 ve 62’ye yükselecek. Ayrıca en az 15 yıl malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta primi ödenmesi gerekecek.

Esnafa erken emeklilik şansı
- SSK’lılarda emeklilik için aranan prim ödeme gün sayısı, yasanın yürürlük tarihinden itibaren 7000’den 7200’e çıkacak. Buna göre yasa yürürlüğe girmeden önce sigortalı olanlar 200 gün daha az prim ödeyerek emekli olabilecek. Yaş hadlerinin uygulanmasında da prim gün sayısı şartının doldurulduğu tarihte geçerli olan yaş şartı, esas alınacak.

- Ekim 2000’den bugüne kadar vergi mükellefiyet kaydı bulunan Bağ-Kur’lular, kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar olan süreyi geçmişe dönük borçlanabilecek. Prime esas kazancının yüzde 32’si üzerinden borçlanacak olan esnaf yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde bu tutarı öderse, aradaki süre sigortalılık süresinden sayılacak. Böylece esnafın daha erken emekli olmasının yolu açılacak.

2 çocuk için borçlanma hakkı
- Ücretsiz olarak doğum iznine ayrılan kadınlar, sigortasız geçirdikleri süreyi borçlanabilecek. Kadınlar bu haktan, çocuğun yaşaması kaydıyla, 2 defa ve 2 yılı geçmemek üzere yararlanabilecek.
Böylece kadınların emeklilik için gereken prim ödeme gün sayısını doldurmaları kolaylaşacak.

- Mevcut düzenlemeye göre, bazı banka, sigorta ve reasürans şirketleri çalışanlarına oluşturdukları yardımlaşma sandıkları ile daha iyi şartlarda emekli olma ve daha yüksek aylık alma imkânı sunuyor.

Yürürlük tarihi dördüncü kez ertelendi
Önce hükümetle sendikaları karşı karşıya getiren, daha sonra da Emek Platformu bünyesindeki sosyal tarafları bölen Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasası’nın yürürlük tarihi 4. kez ertelendi. Ertelemenin gerekçesi, çalışmaları 2003’te başlayan yasaya ilişkin “altyapı hazırlıklarının tamamlanamaması” olarak açıklandı. Buna göre yasa ocak, nisan, temmuz ve ekim aylarında olmak üzere 4 aşamada yürürlüğe girecek. Emeklilik yaşı, aylık bağlama oran, prim ödeme gün sayısı gibi önemli parametrelere ilişkin maddelerin yürürlüğü Ekim 2008’e kalacak.