Türkiye’de kadının adı ‘hukuk’ta var

Avrupa çapında 42 ülkeyi kapsayan çalışmaya göre Türkiye, kadının kendine yer bulmakta en fazla zorlandığı ülkeler arasında. Ancak bu durum hukuk alanında değişiyor

Avrupa Konseyi’nin 8 Mart Dünya Kadınlar Günü öncesinde yayımladığı bir rapor, Türkiye’nin söylemde kadına verilen değerin yüksek olduğu, ancak uygulamada siyasetin erkek tekelinden kurtarılamadığı bir ülke olduğunu gözler önüne seriyor.
Türkiye’de hukuk alanında kadın temsil oranının, diğer alanlara göre daha iyi bir düzeyde olması ise dikkat çekiyor.
Avrupa çapında 42 ülkeyi kapsayan çalışmaya göre Türkiye, kadının siyasetten diplomasiye kadar yer bulmakta en fazla zorlandığı ülkeler arasında yer alıyor.

Sondan 4. oldu
Rapora göre Türkiye, mevcut kadın milletvekili yüzdesiyle 42 ülke arasında sadece sondan 4. sırada yer alabiliyor.
Yüzde 9.1’lik bu oranın da altına kalan ülkeler ise Malta, Ukrayna, Ermenistan ve Gürcistan. 42 ülkenin ortalama kadın temsil oranı ise yüzde 21.7 düzeyinde.
Kadınların parlamentoda en fazla yer bulduğu ilk 3 ülke ise İsveç (yüzde 46.4), Finlandiya (yüzde 41.5) ve Hollanda (yüzde 41.3).
2008 sonu verilerine göre, 42 ülkeden sadece Finlandiya ve İrlanda’da kadın devlet başkanı görev yapıyor. Kadın başbakan bulunan ülkeler Almanya ve Ukrayna’dan ibaret.
Kadın bakan oranı ise ortalama yüzde 28.6. Türkiye, tek kadın bakanıyla bu tabloda da yüzde 4.2’lik oranla son sıralardan kurtulamıyor.
Türkiye, bu oranla hükümette hiç kadın bakanın bulunmadığı Azerbaycan, Bosna-Hersek, Monako, Karadağ ve Romanya’nın önünde yer alıyor.
Hükümette kadın bakan oranının en yüksek olduğu ülkeler ise Finlandiya (yüzde 60), İspanya (yüzde 52.9) ve Avusturya (yüzde 46.2) olarak sıralanıyor.

Belediyelerdeki durum
Belediyeler seviyesine inilince durum Türkiye açısından daha da içler acısı bir hal alıyor.
Çalışmaya göre Türkiye’deki 3 bin 225 belediye başkanından sadece 18’i kadın. Bu da yüzde 0.6’lık bir oran anlamına geliyor. Türkiye, bu oranla hiç kadın belediye başkanının bulunmadığı Ermenistan, Liechtenstein, Letonya ve Monako’nun önünde yer alıyor. Bu alanda en üst sıralar ise Rusya (yüzde 29.5) ile İsveç ve İzlanda (yüzde 26.9) tarafından paylaşılıyor.
Rapora göre, Türkiye’nin 166 büyükelçisinden sadece 15’i kadın. Yüzde 9’luk bu oranla Türkiye 42 ülke arasında sondan 11. sırada yer alıyor. Diplomaside kadın ağırlığının en fazla hissedildiği ülkeler yüzde 39.2’yle Sırbistan, yüzde 29.4’le İsveç ve yüzde 25.7’yle Finlandiya olurken, Yunanistan yüzde 0’la son sırada yer alıyor.
Avrupa Konseyi, kadınların tüm karar organlarındaki oranının yüzde 40’a ulaşmasını teşvik ediyor. Kurum, 2003’te bu yaklaşımı destekleyen bir tavsiye kararı aldı.

Dikkat çeken temsil oranı
Rapora göre, Türkiye’de hukuk alanında kadın temsil oranı dikkat çekiyor.
Türkiye’deki 1126 yüksek mahkeme yargıcı arasında 407 kadın yargıç bulunuyor. Bu da yüzde 36.1’lik bir orana denk düşüyor. Türkiye bu oranla 42 ülke ortalamasını (yüzde 27.6) ve çok sayıda Avrupa Birliği ülkesini de geride bırakıyor.
Bu oranın en düşük olduğu ülke yüzde 0’la Ermenistan olarak belirlenirken ilk sırayı yüzde 57.3’le Macaristan aldı.
Bu ülkeyi yüzde 56.3’le Letonya ve yüzde 50’yle Gürcistan izliyor. Yüksek mahkeme başkanlarının kadın olduğu ülkeler ise Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Finlandiya, Karadağ ve Sırbistan.