21
Mayıs
2024
Salı
ANTALYA

Astronomi camiasında tişörtlü tepki

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Astrofizik Araştırma Merkezi araştırmacıları, Uluslararası Astronomi Birliği'nin (IAU) geçtiğimiz Ağustos ayında Prag'daki toplantıda aldığı "Plüton bir gezegen değildir" kararına tepki gösterdi. 

2-8 Eylül 2006 tarihleri arasında Ulupınar Gözlemevi'nde düzenlenen 3. Astronomi Yaz Kampı'nda üzerinde "Gezegenimi Isterim: Plüton Bir Gezegendir" yazısı bulunan tişört bastıran araştırmacılar, bir tişörtü de IAU'ya gönderecek. 

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürü ve Astrofizik Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mehmet Emin Özel, 1930 yılında genç bir bilim adamı olan 24 yaşındaki Clyde Tombaugh tarafından bulunan Plüton'un güneş sistemimizin 9 gezegeninden biri olarak yıllardır kabul edildiğini söyledi. Özel, "Plüton yerleşmiş bir gezegendir. Diğer 8 gezegenden farklı bir yörüngesi olduğu ve diğerlerinden küçük olduğu doğrudur. Ancak her gezegenin acayiplikleri var. Dolayısıyla Plüton'un da var" dedi. Bilim dünyasının farklı yıldızların gezegenlerini de incelediğini hatırlatan Özel, şunları söyledi: 
"Bugün güneş sistemi dışında da 200 kadar gezegeni olan yıldız bulundu. Bırakın güneşinkileri, incelenen bu güneş dışı gezegenlerin hiçbiri bizim güneş sistemimizin gezegenlerine benzemiyor. 

Mesela Jüpiter büyüklüğünde gezegeni olan 150 civarında yıldızda gezegenlerin çoğu, yıldızlarına bizim Merkür'in güneşe olduğundan daha yakın. Her gezegen kendi başına bir zenginlik ve muamma. O nedenle Plüton'u gezegenlikten çıkarmak biraz da kıskançlık içeriyor sanki. Bu kıskançlık, yıllar önce kendini gezegen bulmaya vakfeden ve amacına ulaşan genç bir bilim adamı tarafından bulunduğu için mi, yoksa 2006 Ocak ayında sadece Plüton için bir uzay aracının fırlatılmasından mı, Plüton'a gösterilen ilginin başka gök cisimlerine ve keşiflere gösterilmemiş olmasından mı kaynaklanıyor bilinmiyor".

KÜLLERİ PLÜTON'A TAŞINIYOR 

Plüton'un incelenmesi için 2006 Ocak ayında fırlatılan 'Yeni Ufuklar' adlı uzay aracının içinde, kendisini keşfeden Dr Tombaugh'nun küllerinin de bir kutu içinde bulunduğunu belirten Özel, şöyle konuştu:
"Uzay aracı 2015 Temmuz ayında Plüton'a ulaşacak. 1 kaç saat sürecek fotoğraflama ve ölçmeler sonrasında araç, yoluna devam edecek ve güneşten tümüyle kurtularak yıldızlararası ortama ulaşacak. Böylece, genç yaşında bu buluşu yapan astronomun külleri yıldızlara yollanan ilk organik malzeme ve insan kalıntısı da olacak". 

Amerika'nın Kaliforniya eyaletinde halkın ve bilim adamlarının konu ile ilgili bir imza kampanyası başlattığını ifade eden Prof. Mehmet Emin Özel, "Bu yolda Kaliforniya eyalet meclisi de kararı kınayan bir karar aldı. Bu gereksiz kararın şimdi bir çok kitabın içeriğinin güncelleşmesini gerektireceği, bunun da oldukça yüklü bir faturası olacağı ifade edildi" dedi. Özel, başlatılan imza kampanyasında, 1 milyon imzaya ulaşıldığında, kararın gözden geçirilmesi ve internette tüm üyelerin katılacağı şekilde yeniden yapılmasının isteneceğini belirtti. 'Biz de bu kampanyaya destek vereceğiz" diyen Özel, şimdilik 20 tişört bastırdıklarını, önümüzdeki günlerde sayıyı artıracaklarını da sözlerine ekledi.

CÜCE GEZEGEN KARARI 

Uluslararası Astronomi Birliği (IAU), 24 Ağustos 2006 tarihinde Prag'da düzenlediği toplantıda, güneş sisteminin konumunu kesinleştirmişti. Oy birliği ile Plüton 'gezegen' sıfatından çıkarılmış, 'cüce gezegen' kabul edilmişti. Böylece Güneş sisteminde Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün olmak üzere 8 gezegen kalmıştı. Güneş sistemindeki en küçük gezegen (28000 km) olarak kabul edilmen Plüton'un dışmerkezli bir yörüngeye sahip olması onun bir gezegen olup olmadığı konusunda yıllar süren tartışmalar yaratmıştı. Plüton, yeni kabul edilen 'Güneş'in etrafında dönen, yuvarlak şekil alacak kadar kütleçekime sahip, yörüngesinde kendi bağımsız ekosistemini sürdürebilen göktaşları gezegendir' şeklindeki gezegen tanımına uymadığı için ve Plüton'un yörüngesinin Neptün'le kesişmesi nedeniyle gezegen sınıfından çıkartılmıştı.
İHA
Yayın Tarihi : 14 Eylül 2006 Perşembe 11:56:09


Bu haber hakkında yorum yazmak ister misiniz?