Kahramanmaraş Kalesi

Kahramanmaraş’ın merkezinde, şehrin güneyinde yığma bir tepe üzerinde bulunan bu kale bir çok kez onarım geçirmiştir. Kalenin ne zaman yapıldığı konusunda kaynaklarda yeterli bilgi bulunmamakta olup, kitabesi de günümüze gelememiştir. Kalenin MÖ.VIII.yüzyılda Hititler tarafından yapıldığı ileri sürülmüştür. Ancak bunu kanıtlayacak bir belge veya buluntuya rastlanmamıştır. Bununla beraber MÖ.I- MS.II. yüzyıllarda Roma döneminde yapıldığı sanılmaktadır. Bizanslılar da bu kaleyi kullanmışlardır.

Kale dikdörtgen planlı olup, yaklaşık 150x75 m. ölçüsündedir. Kalenin çevresinde hendek bulunmamaktadır. Kalenin dış duvarları kesme taştan, iç duvarları da moloz taştan yapılmıştır. Kale duvarları 1.60 m. kalınlığındadır. Ancak iç duvarların büyük bir bölümü yıkılmıştır. Bu duvarların bir bölümü ile üç adet burcu Kültür Bakanlığı’nca onarılmıştır. Onarılan burçlardan birisi de kalenin ilk yapıldığı dönemden kalmış olan giriş kapısıdır. Buradaki burcun güney cephesinde sivri kemerli çift kanatlı bir kapı bulunmaktadır. Yapıldığı dönemden kalmış olan bu kapı ahşaptır ve üzeri maden ile kaplanmıştır. Bu üst kaplama iri çivilerle kapı üzerine perçinlenmiştir. Kale kapısında bulunan Maraş Aslanı heykeli bugün İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ndedir.

Osmanlı döneminde de kale içerisinde önemli bir yerleşim olduğunu Evliya Çelebi’den öğreniyoruz. Evliya Çelebi, Yavuz Sultan Selim’in İran seferine giderken bu kaleyi ele geçirdiğini belirtir. Ardından burada yaşayanlar Kanuni Sultan Süleyman zamanında isyan etmişler ve o zamana kadar harap durumdaki kale yeniden yapılmıştır. Yine Evliya Çelebi’ye göre; “…Etrafı altı yüz adım ve dört köşedir. Etrafında hendeği yoktur. Kapısının dışındaki kalelerin birbirine bakan dört tane aslan tasviri vardır”.

Kale kapılarından biri üzerinde Yavuz Sultan Selim döneminde h.915 (1509) yılında kalenin yeniden yapıldığını gösteren bir tarih bulunmaktadır. Bunun dışında Kanuni Sultan Süleyman döneminde kalenin onarıldığını gösteren 1054 (1644) tarihli bir onarım kitabesi daha bulunmaktadır. Kanuni Sultan Süleyman zamanında Süleyman Han Camisi yapılmış ve bunun çevresinde de yüz evlik bir mahalle kurulmuştur. Maraş Kalesinin yapıldığı antik dönemlere ait yeterli bir bilgi bulunmamaktadır. Ayrıca Osmanlı dönemine ait yapılar da günümüze gelememiştir. Yalnızca kalıntılara dayanılarak haç planlı, beşik tonozlu bir yapının burada bulunduğu sanılmaktadır.

Günümüzde orijinalliğini büyük ölçüde kaybetmiş olan bu kalenin içerisi park olarak düzenlenmiştir. Kale içerisinde Fransızların Maraş’ı işgali sırasında Maraş’ın onlara karşı koymasının anısına 1936 yılında Kurtuluş Anıtı dikilmiştir.

Kenthaber Kültür Kurulu