Ali PÜSKÜLLÜOĞLU

Şair, dilci. Osmaniye Kadirli ilçesinde, 1 Ocak 1935’te doğdu. Kadirli Cumhuriyet İlkokulu ve Kadirli Ortaokulu’ndan sonra Mersin Lisesi’ndeki öğrenimini hastalığı nedeniyle sürdüremedi (1952). Yıllar içinde kendi kendini yetiştirdi. Kadirli'de, Adana’da ve İstanbul'da çeşitli işlerde çalıştı. 

Bunlardan çiftçilik, gazete satıcılığı, sinema biletçiliği, avukat yazmanlığı, redaktörlük, gazetecilik ve yayımcılık anılabilir. İstanbul’da Çevre Yayınevi’ni kurdu (1959). Kadirli’de Karacaoğlan adlı haftalık bir gazete çıkardı (29 Temmuz 1960, 12 sayı). 1960 83 arasında TDK’deYayın ve Tanıtma Kolu uzmanı olarak çalıştı, Kurum’a 1983'te tüzedışı olarak el konulması üzerine “istifa” ederek ayrıldı, bir süre sonra da emekli oldu. O zamandan bu yana, dil ve yazın çalışmalarını Ankara’da sürdürmektedir. 

Ankara Radyosu’nda “Kitap Saati”ni (1962 63) ve Türkiye Radyoları’nda Türk Dil Kurumu adına “Arı Dile Doğru”,“Ana Dilimiz”, “Öz Dilimiz” programlarını hazırladı (1963 66). Türkiye Radyoları’nda her akşam olmak üzere bir yıl süreyle yayımlanan, Atatürk’ün Söylev’ini ilk kez günümüz diline aktararak sunanlar arasında bulunuyordu.
 
Ulus gazetesinin haftalık sanat edebiyat sayfasını yönetti (Nisan 1970 Nisan 1971, 51 sayı); Halkçı gazetesinin sanat edebiyat sayfasını yönetti (1973); şiir dergisi Yusufçuk‘u çıkardı (Ocak 1979 Aralık 1980, 24 sayı). Türk Dili dergisinin yazı kurullarında yer aldı. Çağdaş Türk Dili dergisinin kurulmasına ön ayak oldu ve dergiyi genel yayın yönetmeni olarak bir süre yönetti. Hürriyet topluluğunun yayımladığı Hürgün gazetesinde serbest yazar olarak çalıştı (1985). 

Öz Türkçe Sözlük kitabı 12 Mart döneminde toplatıldı ve bir buçuk yıl süren yargılama sonunda aklandı. Çocuklar için bir Türk şiiri seçkisi olan ve Kültür Bakanlığı’nca yayımlanan Kırlangıcın Kanat Vuruşu da 12 Eylül döneminde savcılıkça soruşturuldu ve takipsizlik kararı verildi. Dil Derneği’nin ve Edebiyatçılar Derneği’nin kurucularından. Ekim1960’dan bu yana Ankara’da ikamet etmekte olup, evli, bir çocuk babası. 

İlk şiiri Kadirli'de Oba gazetesinde yayımlanmış (1950), Dergilerde ilk şiiri Haziran 1951’de Kaynak dergisinde çıkmıştır. Doğayı, sevgiyi ve toplumsal sorunları işlediği şiirlerini ve yazılarını Varlık, Hisar, Türk Düşüncesi, Türk Sanatı, İstanbul, Değişim, Türk Dili, Papirüs, Dost, Oluşum, Hürriyet Gösteri, Milliyet Sanat Dergisi, Yusufçuk, Yazko Edebiyat, Çağdaş Türk Dili, Adam Sanat vb. dergileriyle Akşam, Vatan, Cumhuriyet, Ulus, Yeni Halkçı, Hürgün ve Milliyet gazetelerinde yayımladı. 

“Mağara/Dağ Başı” adlı radyo oyunu Türkiye Radyoları’nda, İngilizceden çevirdiği tek perdelik oyunlar Türk Dili dergisinde yayımlandı. 

İlk şiirlerinde halk şiirinin düşünce ve duyarlığından yararlandı; 1960’dan itibaren şiirlerinde İkinci Yeni ve toplumcu şiir anlayışının olanaklarını kullanarak açık ve yalın bir anlatımla kendi şiirini kurdu. Bir söyleşisinde “Benim şiirim, benim kuşağımın şiiri, herkesi ilgilendirmeyen şiirdir. Benim şiirim sessizliğin, usun ve karanlığın tadının şiiridir” dedi. Şiirinin özelliği “yalın bir Türkçeyle yazılmış, çok yalın, iç uyaklı, tartımlı dizelerden oluşan, yapısı sağlam, şiirimizdeki yenilikleri dikkatle izleyerek kendi şiirinin potasında eriten, toplumsal tarihi de kapsayan, zamana dayanıklı, söyleşi edası taşıyan şiirler.” olarak özetlenebilir. Şiiri için Cemal Süreya şöyle der: “İlk şiirleriyle halk şiirine yakındır.
 
Daha sonra İkinci Yeni’nin imge anlayışına katılmış, sonra da, toplumcu bir şiire uzanmak istemiştir. Ama her şiirinde Anadolu duyarlığının merkezde olduğu görülür.” 

Şiirleri İngilizce, Arapça, Fransızca, Rusça, İsveççe, Srrpça gibi dillere çevrildi. Şiirleri, anlatıları ders kitaplarında yer aldı. Bilim ve Ütopya dergisi “İz Bırakanlar” bölümünden birini ona ayırdı (Nisan 2004). Çağdaş Türk Dili dergisi, ayrıntılı özgeçmişini ve kendisiyle ilgili geniş bir kaynakçayı okurlarına sundu (Mayıs 2004). Bir şiir dergisi olan Dize de Haziran 2004 sayısını “Ali Püsküllüoğlu Özel Sayısı” olarak yayımladı. 

Ozanlığının yanı sıra dil ve sözlük alanındaki çalışmalarıyla da kendini kabul ettirmiştir. Sözlük çalışmalarına 1963’te başladı ve ilk sözlüğü olan Öz Türkçe Sözlük 1966’da yayımlandı. O zamandan bu yana, kırk yılı aşan bir süre içinde, yirmiyi aşan sayıda ve çeşitli boyutta sözlükleri yayımlandı. Bunların ve şiir kitaplarının birçok baskısı yapıldı. 

Aldığı Ödüller: 

Nasrettin Hoca ile 1981 TDK Çocuk Yazını Ödülü;
"Gül, Sevgili Yurdum" dosyasıyla 1983 Toprak Şiir Ödülü;
"Zamansız" dosyasıyla 2005 Yunus Nadi Şiir Ödülü. 

Yapıtlarından bazıları: 

Pembe Beyaz (1955), 
Aydınlık İçinde (1956), 
Karanfilli Saksı (1958), 
Uzun Atlar Denizi (1967), 
Sırtımızda Kızgın Güneş (1969), 
Yaz ve Yağmur (1978), 
Öz Türkçe Sözlük (1966), 
Yaşar Kemal Sözlüğü (1974), 
Çağdaş Türkçe Sözlük (1980), 
Seçilmiş Çocuk Adları Sözlüğü (1981).