Süleyman Bey Kümbeti
Van ili Gürpınar ilçesi Van-Hakkâri karayolunun Hoşap çıkışında Gevirhan Mezarlığının güneydoğusunda yer almaktadır. Bu kümbetin kime ait olduğunu belirten bir kitabeye veya belgeye rastlanmamıştır.
Yöredeki yapıları araştıran Y.Mimar Prof.Dr. Orhan Tuncer, bu kümbetin Süleyman Bey adına XVII. Yüzyılın üçüncü çeyreğinde yapılmış olabileceğini ileri sürmüştür. Bunun yanı sıra Sultan IV. Murat’ın İran seferi sırasında yörede Mahmudi Beyliği’ninin başında Zeynel Bey bulunuyordu. Ali Bey’in ismine ise kaynaklarda rastlanmamaktadır. Bu da kümbetin Ali Bey’e değil Süleyman Bey’e ait olduğu iddiasını kuvvetlendirmektedir. Süleyman Bey’in 1643 yılında buradaki kaleyi yaptırdığı göz önüne alınacak olursa, bu kümbetin de Ona ait olması kuvvetle muhtemeldir. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Öğretim Üyelerinden Dr.Osman Aytekin de kümbetin Süleyman Bey’e ait olduğunu belirtmiştir.
Kümbet arazi konumundan ötürü kuzeyden yükseltilmiş bir kaide üzerine oturtulmuştur. Kesme taştan yapılan kümbet 6.25x6.25 m. ölçüsünde kare planlı bir kaide üzerindedir. Bu kaideden köşe pahları ile dıştan sekizgen, içeriden daire şeklinde gövdeye geçilmektedir. Tek katlı olarak yapılan türbenin kuzey cephesinde giriş kapısı, doğu, batı ve güney cephelerinde de birer dikdörtgen pencere bulunmaktadır.
Giriş kapısı içten mukarnaslı, dıştan da U şeklinde geometrik süslemeli bir bordürle çepeçevre kuşatılmıştır. Ayrıca bu bordür üzerinde düğüm motifleri, sekizgen yıldızlar ve gülbezekler de görülmektedir. Bu frizin üzerinde sivri kemerli bir alınlık bulunmaktadır. Alınlığın üzerinde, mukarnaslı bir çerçeve içerisinde kitabelik yeri varsa da kitabe yeri boş bırakılmıştır.
Kümbet uzun süre kendi haline bırakılmış olup, restorasyon çalışmaları devam etmektedir.
Kenthaber Kültür Kurulu
