Hasan Bey Medresesi
Van ili Gürpınar ilçesi, Van-Hakkâri karayolunun Hoşap girişinde, mezarlık içerisinde bulunan bu medreseyi kitabesinden öğrenildiğine göre Mahmudi İvaz Bey’in oğlu Hasan Bey h.971 (1563) yılında yaptırmıştır. Giriş kapısı üzerindeki 0.25x085 m. ölçüsünde, sülüs yazılı Arapça kitabesinin mealen anlamı şöyledir:
“Ey bu yapıya bakanlar. Biliniz ki (bu medrese) hicri 971 (1563) yılında İvaz oğlu Hasan Bey tarafından Allah'a yönelmek için yaptırılmıştır.”
Kesme ve moloz taştan yapılan bu medrese dikdörtgen planlı olup, avlunun doğu ve batısına hücreler yerleştirilmiştir. Güneyinde mescit, güneybatısında da türbe bulunmaktadır. Medrese avlusu 8.45x8.75x16.30x1685 m. ölçülerinde dikdörtgene yakın plan göstermektedir. Medreseye kuzey yönündeki 1.10 m. kalınlığındaki kesme taş duvarların ortasındaki kapıdan girilmektedir. Buradaki duvarlar ve kapının üst kısmı tamamen yıkılmıştır. Bu avlunun doğusuna beş, batısına da dört hücre yerleştirilmiştir. Medrese hücreleri birbirlerine eşit, 3.40x3.50 m. ölçüsündedir. Hücreler beşik tonozla örtülmüş, bunların da üzeri toprak damla kapatılmıştır. Yalnızca hücrelerin batı duvarına açılmış mazgal pencerelerle aydınlatılmış, içlerine de birer niş ve ocak yerleştirilmiştir.
Medresenin doğu kanadındaki beş hücre bulunmaktadır. Bunlardan birinci hücre 5.30x3.60 m. ölçülerinde olup üzeri beşik tonoz ve toprak dolgu ile örtülüdür. Bu hücrelere avludan ve kuzeyden iki kapı ile girilmektedir. Diğer hücreler 3.60x2.80 m. ölçülerindedir. Üzerleri beşik tonoz ve toprak dolgu ile örtülmüştür. Bunların içerisinde ocak ve nişler bulunmakta, doğu duvarlarına açılmış mazgal pencerelerle aydınlatılmıştır.
Medresenin güney ekseninde mescit bulunmaktadır. Mescit 7.00x5.60 m. ölçüsünde kuzey-güney doğrultusunda olup, üzeri beşik tonoz örtülüdür. Dışarıya doğru hafif çıkıntı yapan mescit mazgal pencerelerle aydınlatılmıştır. Güneybatı köşesine mihrap yerleştirilmiştir. İçerisindeki izlerden sıva ile kaplı olduğu, bezemesinin de bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Kenthaber Kültür Kurulu
