Bayat kilimleri100 de 100 kök boyayla yapılıyor

Afyon’un Bayat İlçesi’nde yüzde 100 kök boyası ile dokunan ve motif zenginliğiyle göz dolduran Bayat Kilimleri’nin her birinin ayrı bir öyküsü var.

Yıkandığı takdirde renk vermeyen, boyaları birbirine karışmayan, kullanıldıkça ve yıkandıkça parlaklık kazanan Bayat Kilimleri, makine ipiyle yapılan kilimlerden daha kaliteli ve uzun ömürlü oluyor. Saf yünden yapılan kirman ipi ve tamamen doğal bitkilerden elde edilen kök boyayla boyanması, motif zenginliği, Bayat Kilimleri’ni diğer kilimlerden ayıran en önemli özellikler arasında yer alıyor. El emeği göz nuruyla hazırlanan kilimler, yurt içine ve yurt dışına pazarlanıyor.

Onlarca çeşidi bulunan Bayat kilimleri, motif zenginlikleri bakımından çeşitli isimlerle birbirinden ayrılıyor. Bu isimlerin de birbirinden ilginç mazi ve öyküleri bulunuyor. İşte, bazı Bayat Kilimleri’nin isimleri ve ilginç öyküleri:
"BİNDALLI: Kilimin içindeki dörtgen figürler yeni evlenecek genç kız ve erkeğin ailelerini, altıgen figürler ise yeni evlenecek çiftin daha genişleyeceğini ve hayata yeni kökler salacağını anlatıyor. Desene göre, yeni evlenen Türk gençlerinin ’bin dal’ gibi köklenecekleri ve geleceğe güven verecekleri kabul ediliyor. Motiflerin alt ve üst kısımlarındaki figürlerde ise yeni evlenen gençlerin evlerinin bereketli ve mutlu olacağı belirtiliyor. Bu kilimler, evlenecek genç kızın annesi ve damadın annesi tarafından birbirlerine düğün hediyesi olarak veriliyor.

PARMAKLI: Parmaklı kiliminde Türk boylarının, göç yollarında çektiği eziyetler ve sıkıntılar dile getiriliyor. Figürlerin ortasındaki dört tarafın kesişmesi olarak gözlenen yerde, Türk milletinin dünyanın dört bir yanına dağıldığı, ancak yine çıkış noktasının tek bir soy olduğu ve bu soydan yeni boyların çıktığı belirtiliyor. Kilimde, Türk milletinin esaret altına alınamayacağı ve tutsaklığı kabul etmeyeceği vurgulanıyor.

BITIRAKLI: Türkmen gelini, fırsat buldukça kilim dokuyarak eşine maddi destek sağlıyormuş. Ancak öyle bir an gelmiş ki, gelinin kaynanası dokunan kilimi kendi evine sermek istemiş. Gelin bu isteği kabul etmemiş ve kilimi vermek istememiş. Gelininin karşı çıkmasına rağmen kaynana kilimi almış. Bunun üzerine gelin, kırdan "dikenli bıtırak" denilen bitkileri toplayarak kaynanasının odasına serilen kilimin üzerine atmış. Kaynana gece vakti bu kilimin üzerine yalınayak basmış ve ayağına bıtırak bitkisi battığı için canı yanmış. Kaynana ise bu kilimi kaldırıp gelinin yüzüne atarak, bıtıraklarla gelinin yüzünün yaralanmasına neden olmuş. O günden beri bu kilim deseni ’Bıtıraklı’ adıyla anılmaya başlamış."