Başbakanlara tazminat cezası

Danıştay AİHM’de kazandıkları tazminatın başbakan, bakan ve bürokratlara ödetilmesi için dava açan Bergamalılara hak verdi: ‘Kamu görevlilerinin zararını toplum ödemek zorunda değil’

Altın madenine karşı yürüttükleri mücadele sırasında kamu görevlileri gözlerinin içine baka baka yargı kararlarını uygulamayınca dava üstüne dava açmaya başlayan Bergamalılar, bir daha zafer kazandı.

55, 56, 57, 58 ve 59’uncu hükümetlerde yer alan başbakanlar Mesut Yılmaz, Bülent Ecevit, Abdullah Gül ve Recep Tayyip Erdoğan ile birlikte, kabine üyeleri ve bürokrat toplam 720 kişinin Bergamalılara 2 milyon YTL tazminat ödemesi gündemde.
Peki bu noktaya nasıl gelindi?

TAZMİNAT ÖDENDİ: Eski Bergama Belediye Başkanı Sefa Taşkın ve dokuz arkadaşı, Bergama’nın Ovacık Köyü’ndeki altın madeni hakkında yargı kararlarının uygulanmadığını söyleyerek AİHM’ye gitti. AİHM, davacıları haklı buldu. Türkiye hükümetini toplam 30 bin avro manevi tazminata mahkûm etti. Hazine bu miktarı Taşkın ve arkadaşlarına ödedi.

YA HUKUKSUZLUĞA ‘İMZA ATANLAR’?: Köylülerin avukatı Senih Özay, Hazine’den ödenen tazminatın, madenin çalışmaya başladığı 1998’den bu yana görev yapan başbakanlar, bakanlar, müsteşarlar, genel müdürler, müdürleri ve yardımcıları dahil, imzası bulunan tüm kamu görevlilerine rücu ettirilmesi (yönlendirilmesi) için Ankara İdare Mahkemesi’ne başvurdu.

MAHKEME REDDETTİ: Ankara 2’nci İdare Mahkemesi, devlet tarafından ödenen bir tazminatın rücu edilmesi için ‘yurttaşların dava açma ehliyeti olmadığı’ gerekçesiyle davayı reddetti.

DANIŞTAY AKSİNİ SÖYLEDİ: Konu, Danıştay 5’inci Dairesi’ne geldi. 5. Daire, daha önce işkence, kötü ve insanlık dışı müdahale gibi durumlarda işletilen ‘657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 13’üncü Maddesi’ne (13. Madde: Kamu görevlisinin kusurlarından doğan tazminatı, personele rücu etme, ‘yönlendirme’ hakkı) dikkat çekerek şu kararı verdi: “Rücu kurumunun işletilmesi, kamu görevlisinin kişisel kusurunun doğurduğu zararın yine kendisi tarafından karşılanmasını ve yargı kararının uygulanmaması gibi hukuka aykırı eylemlerden titizlikle kaçınmasını amaçlar. İdarenin bunu yapmadığı durumlarda, yurttaşın bunu sağlamak amacıyla idareye başvurmasının önünde bir engel yoktur. Kamu hizmeti görevlilerinin hukuka aykırı eylemlerinden ve kendi kusurlarından doğan zararları toplum ödemek zorunda değildir.”

ŞİMDİ NE OLACAK?: Daire, Ankara 2’nci İdare Mahkemesi’nin davayı yeniden görmesini istedi. Mahkeme Bergamalıları haklı bulursa, 720 devlet görevlisi tazminata mahkûm olacak. Mahkeme aksi yönde karar verirse konu Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu’na gidecek.

‘KARAR, BÜROKRATLARI HİZAYA SOKACAK’: Bergama köylülerinin avukatı Özay, kararın, yargı kararlarını uygulamayan bürokratları ‘hizaya sokacağını’ savundu. Özay, Taşkın’ın ardından 275 Bergamalı’nın daha AİHM’de aynı davayı açıp kazandığını, tazminat miktarının da 2 milyon YTL’yi bulduğunu vurguladı.

Bergamalı köylüler 2003’te de Türkiye’deki mahkemede eski Başbakan Mesut Yılmaz ve üç bakanını ‘yargı kararlarını uygulamadıkları için’ 34 bin YTL tazminata mahkûm ettirmiş, ödemeyen üç bakanın emekli maaşına haciz konulmuştu.