JAPONYA'nın Kuşimoto kenti açıklarında 117 yıl önce fırtınaya yakalanarak kayalıklara çarpıp batan, 550 denizcinin şehit olduğu Ertuğrul Fırkateyni'ndeki kazı sona erdi. Batıktan çıkarılan parçaların konservasyon çalışmaları için Bodrum'a götürüleceğini belirten Kazı Başkanı Tufan Turanlı, “Eserler temizlendikten sonra Kuşimoto'daki Türk Müzesi'nde sergilenecek” dedi.

Bodrum Sualtı Arkeoloji Enstitüsü (INA), Yapı Kredi Emeklilik Ortaklığı, Türkiye Sualtı Arkeoloji Vakfı (TINA) ve THY'nin katkılarıyla, Japonya'nın Kuşimoto Kenti'ne 12 mil uzaktaki Oşima Adası yakınlarında Shionomisaki Deniz Feneri'ne 100 metre uzaklıkta, 13- 30 metre derinlikte Türk batığı olan Ertuğrul Fırkateyni'nde 8 Ocak'ta 12 kişilik arkeolog, tarihçi ve dalgıç ekibiyle başlatılan çalışmalar sona erdi. 

Kuşimoto açıklarında 1890 yılında batan Ertuğrul Fırkateyni'nin yerinin tespit edilmesi, su yüzeyine yakın bölümlerde bulunan parçaların çıkarılması için çalışma yapan Türk kazı heyeti önemli bulgulara ulaştı.

INA Başkanı Kaptan Tufan Turanlı başkanlığında yapılan ve dünyaca ünlü su altı arkeologları Teksas Üniversitesi'nden Cemal Pulak, TINA Yönetim Kurulu Üyesi Buharlı Gemiler Uzmanı Selçuk Kolay, Amerikalı arkeolog Prof. Dr. George Bass, Fransız arkeolog Dr. Claudie Dutith'in destek verdiği kazıların tamamlanmasının ardından, Kuşimoto Royal Otel'de toplantı düzenlenerek çıkarılan eserler tanıtıldı. 40 milimetrelik top mermisi, geminin motor ve yelken makaralarına ait parçalar, filika parçaları, tüfek ve mermileri, musluk başı, komutan kılıcı kabzası, fener parçaları ilgi uyandırdı, hüzünle izlendi. Çıkarılan eserlerin Türk Müzesi'nde sergilenmesi, Ertuğrul efsanesinin kitap, belgesel haline getirilmesini hedefleyen projeye, Japon medyası büyük ilgi gösterdi.

Başta Japon Ulusal televizyon kanalı NHK ve 1 milyon tirajlı Asehi Gazetesi olmak üzere 28 gazete ve 14 televizyon kanalının katıldığı basın toplantısında Turanlı, Pulak ve Kolay kazı çalışmaları ve çıkarılan eserlerle ilgili bilgi verdi. Japonya'da, 16 gün içinde 46 kez gazete ve 24 kez de televizyonlarda haber olarak yayınlanması ve Japon medyasının yoğun ilgi göstermesi nedeniyle gazetecilere ve sponsor kuruluşlara teşekkür eden Turanlı, şunları söyledi:

“Türk ve Japon arkeolog ve dalgıçlar dünya tarihine önemli ışık tutacak bir kazıda kader birliği yaptı. Japon halkının 117 yıl boyunca canlı tuttuğu ve yağmalamayı önlediği Ertuğrul fırkateyninin korunması, sahip çıkılması bizleri Japon halkına bir kez daha yaklaştırdı. Ertuğrul'dan çıkardığımız eserleri Bodrum'daki Sualtı Araştırma Enstitüsü'ne götürüp, konservasyonunu yaptıktan sonra gelecek yıl ocak ayında devam edeceğimiz çalışmalara gelirken getirip buradaki Türk Müzesi'nde sergilenmesini sağlayacağız.

Bu çalışmalarda Ertuğrul'un battığı yerin ilk kez rölevesi, envanteri ve detaylı haritası da çıkarıldı. Kazı çalışmalarının ikinci aşamasında fırkateynin sağlam kalan parçaları, cephaneleri ile birlikte çıkarılıp karadaki şehitliğin yanındaki müzede sergilenecek. Bu projenin en önemli ayağı faaliyete geçen ‘www.ertugrul.jp’ internet sitesi. Projeyle ilgili her türlü detaya ve Ertuğrul Fırkateyni'nin hüzünlü hikayesine bu adresten ulaşılabilir.”

Turanlı, Ertuğrul Fırkateyni'nden 12 parça eserin, 8 kişilik arkeolog ve dalgıç ekibinin, yaklaşık 50 saat süren dalışıyla çıkarıldığını ve 8- 27 Ocak tarihleri arasında Japonya’da yapılan araştırmanın detaylarının, hergün TRT2'de 17.00 haberlerinde izlenebildiğini kaydetti.

YAPI KREDİ'DEN JAPONLARA TEŞEKKÜR

Proje destekçisi Yapı Kredi Emeklilik Ortaklığı Genel Müdür Yardımcısı Dr. Bülent Eriş, Japonya'daki çalışmaların tamamlanmasından sonra Kuşimoto Belediyesi ve Türk araştırma ekibine bir mesaj yolladı. Eriş “Sevgili Japon Dostlarımız” diye başladığı mektubunda şöyle dedi:

“Yapı Kredi Emeklilik olarak bu projeyi başlatırken en önemli amacımız, 1890 yılında ülkenizde sulara gömülen Ertuğrul Fırkateyni'nin kalıntılarını tespit edip su üstüne çıkarırken, aslında şehit olan 550 denizcimizin ve onlara destek olanların anılarının hem Türkiye'de, hem de Japonya'da canlandırılmasıdır. Bir emeklilik şirketi olarak bu projeye desteğimizi ‘Geleceği şekillendirmek, geçmişe sahip çıkmakla mümkündür’ özdeyişinin bir uzantısı olarak yorumlayabilirsiniz. İki ülkenin Ertuğrul'la başlayan yakınlaşmasının, 117 yıl sonra bugün yine Ertuğrul'la doruğa çıktığını görüyoruz. Projemize ve özellikle dalış ekibimize gösterdiği ilgi ve destek nedeniyle Kuşimoto halkı, Kuşimoto Belediyesi ve Japon medyası başta olmak üzere Japon kamuoyuna teşekkürü borç biliriz. Projeyi Türk halkının tarihle bir buluşması olarak da adlandırabiliriz.”

Ertuğrul Fırkateyni 1890 yılında II. Abdülhamit tarafından iyi niyet elçisi olarak Japonya'ya gönderilmişti. Fırkateyn, dönüş yolunda Kuşimoto açıklarında fırtınaya yakalanmış, kayalıklara çarparak parçalanmıştı. 550 denizcinin şehit olduğu, görevinden çok batışıyla iki halkı yakınlaştıran Ertuğrul Fırkateyni bugün Türk ve Japon halklarını yakınlaştıracak yeni bir projenin çıkış noktasını oluşturuyor.