Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir, Hollanda’nın Lahey kentinde yapılan Dünya Birleşik Kentler ve Yerel Yönetimler Birliği (UCLG) Kent Diplomasisi Birinci Dünya Konferansı’nda yaptığı konuşmada, “Biz barış, adalet ve insan haklarına dayalı yeni bir dünyanın inşa edilmesine katkı sunmak, hatta bunda öncü bir rol oynamak üzere yola çıktık” dedi.

“Her türlü barış inşası yerelden başlamalıdır. Bunun hem demokratik değerlerle hem de pratik nedenleri vardır” diyen Baydemir, bu görev için gerekli olan samimiyet, cesaret, kararlılık ve bağlılık anlamında şanslı olduklarını söyledi.

Baydemir, Lahey’de gerçekleştirilen Kent Diplomasisi Birinci Dünya Konferansı’nın üçüncü ve son gününde “Lahey Gündemi” adı verilen ve Kent Diplomasi faaliyetleri için bir nevi rehber ilkeler ve yol haritası görevi görecek olan metnin tanıtıldığı oturuma katıldı. Oturumda Kent Diplomasisi, İnsan Hakları ve Barış İnşası Komitesi Başkan Yardımcısı sıfatıyla konuşma yapan Baydemir, Kent Diplomasisi Komitesi’nin nasıl bir ihtiyaçtan doğduğunu, neyi amaçladığını ve 2005 Pekin toplantısından bu yana yürütmüş olduğu faaliyetler konusunda bilgiler vererek Lahey Gündemi’nin pratik ve düşünsel arka planına ışık tuttu.

Çatışmaların Önlenmesi, Barış İnşası ve Çatışma Sonrası Yeniden Yapılanma Konularında Yerel Yönetimlerin Daha Güçlü Bir Role Sahip Olması başlıklı oturumda konuşan Baydemir, 3 yıl önce Pekin’de gerçekleştirdikleri ilk Kent Diplomasisi toplantısından bu yana aldıkları mesafeyi memnuniyetle gözlemlediğini belirterek, “Çünkü biz barış, adalet ve insan haklarına dayalı yeni bir dünyanın inşa edilmesine katkı sunmak, hatta bunda öncü bir rol oynamak üzere yola çıktık” dedi. Düşünsel anlamda Kent Diplomasisi kavramı üzerinde yoğunlaşarak Kent diplomasisinin daha somut ve sürdürülebilir bir hale getirmeye çalıştıklarını belirten Baydemir, dünyada kentsel nüfusun giderek artmasının yeni ihtiyaçları ve yeni çatışma dinamiklerini ortaya çıkardığına işaret etti. “Her türlü barış inşası yerelden başlamalıdır” diyen Baydemir, “Yerelden başlama esprisi hem demokratik değerlerle ilgilidir hem de oldukça pratik nedenleri vardır. Çünkü çatışmalar en fazla yerelde hissedilmektedir; sosyal bütünleşme, adalet, demokrasi ve barışa en çok ihtiyaç duyan yerel yurttaşlar ve yönetimler, çoğu zaman bu uğurda çalışmaya merkezi yönetimlerden daha istekli ve hazırdır. Bugün, yerel yönetimlerin, konvansiyonel olarak devlet ve uluslar arası topluluğa verilmiş olan bir sorumluluğu gönüllü olarak üstlendiğine şahit oluyoruz. Yerel yönetimlerin küresel dünyadaki acil ihtiyacı görerek, yerel yurttaşlar adına ‘barış ve refah için çalışmanın da görevi olduğunu’ dünyaya duyurması aslında bir nevi bir yönetişim devrimidir” şeklinde konuştu.

Samimiyet, cesaret, kararlılık ve bağlılıkta şanslıyız

“Kent diplomasisi sadece belli araç ve politikaları içeren teknik bir mesele değildir” diyen Baydemir, “Kent diplomasisinin temelinde insanların hayatı vardır ve kent diplomasisi aynı anda geleceği, ortak geleceğimizi inşa eder. Bize bu görev için gerekli olan samimiyettir, cesarettir, kararlılıktır ve bağlılıktır. Bu anlamda çok şanslı olduğumuzu söylemeliyim. Bu komiteyi kurarken çok cesur, çalışkan ve yürekli insanlarla, cesur, kararlı ve güçlü bir uluslar arası yerel yönetim organizasyonunun içinde işe başladık. Lahey Gündem taslağı çok büyük emek ve bağlılıkla oluşturuldu, burada Dünya Konferansı’nda emekle, özenle son halini veriyoruz” diye konuştu.

Kent Diplomasisi, İnsan Hakları ve Barış İnşası Komitesi Başkan Yardımcısı Osman Baydemir, Lahey Gündemi’nin temel mantığını şu şekilde özetledi:

“Kent Diplomasisi Komitesi küresel bir ihtiyaçtan ortaya çıkmıştır. Barış insan hayatını birincil derecede ilgilendiren acil bir ihtiyaçtır. Barışın inşası için çaba göstermek yurttaşlarımıza karşı bir sorumluluğumuzdur.

Gündemin bize anlattığı ikinci nokta ise çatışmanın ve buna bağlı olarak barışın yeniden tanımlanıyor olmasıdır. İnsan haklarına geliştirmek, çeşitliliğe saygı duymak, barışın ve adaletin temel gerekleri olarak tanımlanmıştır.

Bu konudaki bir diğer temel perspektifimiz çatışmaların önlenmesi ve barış inşa çabalarının yerelden, topluluk düzeyinden başlayarak çok aktörlü ve çok katmanlı bir sorumluluk ve yönetim anlayışı çerçevesinde yürütülmesidir.

Tecrübelerimiz bize göstermiştir ki bugüne kadar yerel yönetimlerin çatışmaların çözümündeki pozitif rolü ve kritik deneyimlerinden yeterince ve doğru şekilde faydalanılmamıştır. Yerel yönetimlerin ve dolayısıyla yerel yurttaşlar ve organizasyonların katkıları, etkili ve sürdürülebilir bir çatışma önleme, çözüm bulma ve yaralarını sarma süreci oluşturabilmek için hayati önem taşır.

Demokratik ve şeffaf bir yönetim anlayışının inşası, çatışmaların önlenmesi konusunda bir şart olarak kabul edilmesi, çatışma ve barış ortamı konusuna yeni bir yaklaşımı ifade etmektedir.

Ancak yerel yönetimlerin kendi rollerini gereği gibi oynayabilmeleri için bu rollerinin tanınması ve idari ve mali kapasitelerinin artırılması gerekir.

Pratik hedeflerimizden biri Kent Diplomasisi faaliyetini bir kurumsal bir yapıya ve sürekliliğe kavuşturmaktır. Bunu Komite’nin insan kaynakları ve kurumsal kapasitesini güçlendirerek gerçekleştirmeyi düşünüyoruz.

Bizler aynı zamanda pratik olarak çatışmalı bölgelerde bulunan kentlerimize yardımcı olmanın somut mekanizmalarını da yaratmak zorundayız.

Ancak böylesi bir kurumsal temelde oynayacağımız küresel ölçekli rol için ulusal ve uluslararası düzeyde güçlü ortak bir talebimizin olması gerekmektedir.

Böylesi bir bilgi ve eğitim programı çerçevesinde çatışmalar, bunların nedenleri ve bunların üstesinden nasıl gelineceği konusunda bir farkındalık yaratmalıyız ki bu da bizi en son ama en temel Gündem maddemize götürür: Bir Barış Kültürü inşa etmek.

Bizler aynı zamanda kadınların barış inşasında daha etkin rol alabileceklerine inanıyoruz. Bu anlamda cinsiyetler arası eşitliğin hem de yerel, ulusal ve uluslararası alanlarda temsilde cinsiyetler arası eşitliği sağlamanın önemli olduğuna inanıyoruz ve bu yönde çalışıyoruz.

Aslında bugünkü birlikteliğimiz bile bu kültürü inşa etme yönünde atılmış bir adımdır. Birbirimize karşı sorumluluğumuz vardır.”

‘Küresel yönetişim sistemi kurmayı amaçladık’

Başkan Osman Baydemir öğleden sonra da konferansın kapanış oturuma Dünya Birleşik Kentler ve Yerel Yönetimler Birliği (UCLG) Genel Sekreteri Elisabeth Gateau, Lahey Belediye Başkanı Jozias van Aartsen, İtalya Barış ve İnsan Hakları İçin Yerel Yönetimler Koordinasyonu Genel Sekreteri Flavio Lotti ve Hollanda Belediyeler Birliği Genel Direktörü Peter Knip ile birlikte Konferans’a ilişkin değerlendirmelerde bulundu ve izleyicilerin sorularını yanıtladı. Baydemir bu oturumda yaptığı değerlendirmede, Lahey Gündemi’nin ruhu sayılabilecek en önemli özelliğinin çatışmaların önlenmesi ve barış inşasını göz ardı edilemez ve ertelenemez acil bir ihtiyaç olarak dünya gündemine sokması ve bu konuda bir duyarlılık yaratması olduğunu dile getirdi. Ayrıca Lahey Gündemi’nin çatışmalardan en fazla etkilenen sivil insanları bizatihi barış inşa süreçlerine katmayı hedefleyerek yeni bir küresel yönetişim sistemi kurmayı amaçladığını belirtti. Gündem’in bir diğer özelliğinin de barış inşası için bir barış kültürü yaratmayı hedeflediğini belirten Baydemir aslında Kürt, Türk, Fars, Arap, İsrailli, Latin Amerikalı, İspanyol, Fransız ve Afrikalı belediye başkanlarını aynı çatı altında bir araya getirerek barış kültürünün oluşması için çok önemli bir adım atıldığını ifade etti.