13.9 milyon tonla dünya mermer rezervinin yüzde 39'una sahip olan Türkiye'de, son yıllarda hızla artan doğal taş üretimi, Güneydoğu Anadolu'da büyük bir sanayi haline geldi.

Diyarbakır Mermerciler Derneği Başkanı Zeki Tutal, bölgenin çok zengin mermer yataklarına sahip olduğunu belirterek, "9 yıl önce sıfırdan başladığımız ihracat 80 milyon dolara ulaştı. Hedefimiz dünyanın lokomotifi olmak" dedi.

1980 yılından sonra yapılan araştırmalar sonucunda, zengin mermer yataklarının tespit edildiği Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde, terör olayları nedeniyle doğal taş üretimi uzun yıllar askıya alındı. Bölgede huzur ve güven ortamının sağlanmasıyla birlikte 1999 yılında yeniden canlanan mermercilik sektöründe, kısa sürede büyük hedeflere ulaşıldı. İstihdam amacıyla kurulan mermer ocaklarında işletilen mermerler, kaliteli ve işlenişi kolay olduğu için birçok ülkede pazar buldu. Doğu'da üretilen mermerler, kısa sürede Uzakdoğu, Asya, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Ortadoğu ve Birleşik Arap Emirlikleri'ne ihraç edilmeye başlandı. Sıfırdan başlayan ihracat 9 yıl içerisinde 80 milyon dolara ulaştı. Türkiye mermer rezervinin yüzde 20'sinin bulunduğu Diyarbakır'da mevcut 43 mermer ocağında bin 650, 24 fabrikada bin 350 kişi istihdam edilirken küçük çapta 350 mermer atölyesinde ise yüzlerce kişi çalışıyor.

Türkiye'de doğal taş üretiminin son yıllarda çok geliştiğini ifade eden Diyarbakır Mermerciler Derneği Başkanı Zeki Tutal, "Bölgemiz, zengin mermer yataklarına sahip. 1980 yılından sonra Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yapılan araştırmalar sonucu, zengin mermer yataklarının varlığı tespit edilmişti. Yaşanan terör olayları nedeniyle mermer üretimi gerçekleşmedi. Bölgede huzur ortamının sağlanmasıyla birlikte hızla mermer ocakları kurulmaya başladı. Ocaklarda üretilen mermerler, fabrika ve atölyelerde işletilip ihraç ediliyor. Bölgede üretilen mermerin yüzde 60'i ihraç edilirken, kalan yüzde 40'ı ise iç pazarda tüketiliyor" şeklinde konuştu .

Uzakdoğu ülkeleri başta olmak üzere, Amerika, Hindistan, Brezilya, Ortadoğu, Birleşik Arap Emirlikleri'nin yanı sıra, İtalya, Yunanistan, İspanya ve Almanya gibi Avrupa'nın 20'den fazla ülkesine mermer ihracatı yaptıklarını ifade eden Zeki Tutal, "Dünyanın en büyük mermer ihracatçısı ve üreticisi Çin'dir. Japonya, Kore ve Çin, bizden sık sık mermer talep ediyor. Ürettiğimiz mermer kaliteli, parlak ve işlenişi kolay olduğu için bütün ülkelere cazip geliyor. Bölgeden yurt dışına ihraç edilen mermerler, devlet başkanlarının kaldığı saraylar, lüks oteller, plazalar, alışveriş merkezleri ve kamu kuruluşlarının iç mimarisinde kullanılıyor. Bölgenin kalkınması için mermercilik sektörü büyük bir potansiyele sahip. 3 bin kişi direkt olarak, 5 bin kişi dolaylı yoldan bu alanda şimdiden istihdam edilmeye başlandı" diye konuştu.

MERMER CENNETİ, ABD'DEKİ MORTGAGE KRİZİNDEN ETKİLENDİ

Diyarbakır'da 2007 yılında çıkarılan 350 bin ton metreküp blok mermer ile 80 milyon dolar ihracata ulaşıldığını ifade eden Zeki Tutal, "Başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere tüm dünyayı etkileyen Mortgage krizi mermer sektörünü de etkiledi. Yaşanan kriz nedeniyle fabrika kurmak için Diyarbakır'a gelen 4 şirket yatırımlarını askıya aldı. Biz yaşanan küresel krize rağmen 2007 yılında yakaladığımız ihracatı 2008 ve sonraki yıllarda artırmayı hedefliyoruz. Bölgemiz mermer cennetidir. İstihdam için büyük bir sektör. Ancak hammadde ve fabrikaların liman kentlerinden uzak olması maliyetlerimizi artırıyor. Mermer Güneydoğu'nun çiçek bahçesidir. Hükümetten bu çiçek bahçesini korumak için mermercilere özel teşvik yasasının çıkarılmasını istiyoruz. Ulaşım giderleri, mazot ve enerji desteği talep ediyoruz. Bunlar sanayicilere sağlanırsa bölgenin kalkınmasının çok daha kolay olacağına inanıyoruz" dedi.

Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin, jeolojik özellikleri açısından önemli mermer potansiyeline sahip olduğunu belirten Tutal; Diyarbakır'a bağlı Hazro, Lice, Çüngüş, Çermik, Hani ve Silvan gibi ilçelerde açık bej ve pembe renklerdeki kireçtaşlan türlerinden mermer işlendiğini söyledi.

Diyarbakır'da mermercilik sektöründe faaliyet gösteren en büyük şirket olan Toprak Mermer A.Ş.'nin merkezi İstanbul'da bulunuyor. Toprak Mermer A.Ş. tarafından 1995 yılında Diyarbakır'ın Lice ilçes büyük mermer ihracatçıinde ilk fabrikanın temeli atıldı. 1997 yılında 7 bin 500 metrekare kapalı alan üzerine kurulan fabrikada 100'ün üzerinde işçi çalışıyor.

Diyarbakır'da bulunan 24 fabrika ve 43 mermer ocağı gelen siparişleri yetiştirmek için yüzde 75 kapasite ile çalışıyor.

Yayın Tarihi : 7 Mayıs 2008 Çarşamba 13:22:03