İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şube Başkanı Avukat Muharrem Erbey, bölgede Ergenekon soruşturması kapsamında gündeme gelen kazıları değerlendirdi.

İHD Diyarbakır Şube Başkanı Avukat Muharrem Erbey Diyarbakır'da 10 binlerce faili meçhul dosyasının olduğunu belirterek, bu konuda geniş kapsamlı bir çalışması yapılması gerektiğini ifade etti. Erbey, kazı çalışmalarından önce kendilerine 500 başvurunun yapıldığını, kazıların ardından 15 yeni başvuru aldıklarını ve Diyarbakır'da kazılmasını bekledikleri 7 ayrı noktanın bulunduğunu söyledi.

İHD Şube Başkanı Erbey, Diyarbakır'ın Hani ve Silvan karayolları üzeri ile Şırnak'ın Silopi ve Cizre ilçelerinde yapılan kazı çalışmaları ile ilgili değerlendirmelerde bulundu. 1990'lı yıllarda bölgenin hukuksuz bir dönem yaşadığını belirten Erbey, başta JİTEM olmak üzere Hizbullah'ın da yaptığı faaliyetlerle hukukun al aşağı edildiğini, insanlığın utanç verici bir dönem yaşadığını ifade etti. Uluslararası yasalara göre sorgu altında kaybolan her fertten devletin sorumlu olduğunu ancak, 1990'lı yıllarda on binlerce kişinin kaybolmasına rağmen devletin sorumluluğunu yerine getirmediğini belirten Erbey, "Savcıların ellerinde on binlerce dosya var. Bunlar tozlu raflara kaldırılmış. Faili meçhullerle ve kayıplarla ilgili geniş kapsamlı bir soruşturma başlatılmalı. Kimin elinde ne kadar bilgi ve belge varsa istenmeli, savcılıklara davet edilmeli. Bu iş bir iki savcıyla olmaz. Diyarbakır merkezli bir komisyon kurulmalı. Bu komisyonun içinde savcılar, hakimler, aydınlar, sanatçılar ve avukatlar bulunmalıdır" dedi.

Diyarbakır, Silopi ve Cizre'de yapılan kazıların münferit olduğunu belirten Erbey, "Bunların seçim yatırımı olduğunu söyleyebiliriz. Birkaç dosyayla bu sorun çözülmez. Abdulkadir Aygan 2004 yılında konuştu ama halen ciddi bir çalışma yapılmadı. Bu kazılar cılız kaldı. Geçmişteki bütün faili meçhuller masaya yatırılmalı. Bizim elimizde 100 binlerce dosya var. Herhangi bir savcılık ya da kurum talep ederse verebiliriz. Diyarbakır, Cizre ve Silopi'de yapılan kazıların ardından başta Diyarbakır olmak üzere gerek yurtiçi gerekse yurtdışından birçok kişi bize fısıltı halinde ulaştı ve birçok yerde kazı yapılmasını istediler. Biz bölgede bin 500'e yakın kayıp arıyoruz. Biz kayıpların öldürüldükten sonra o ilin veya ilçenin mezarlığına gömüldüğünü zannediyoruz. Kazılardan önce 500 kayıp yakını bize başvuruda bulunmuştu. Kazıların hemen ardından ise 15 yeni başvuru daha aldık. Korktukları için başvuramayan aileler de var. Bakın bir yeri kazdık bir şey çıkmadı demekle olmuyor, bence hafiye gibi araştırılması lazım.

Şu anda Diyarbakır'ın 7 ayrı noktasında kazı yapılması talebimiz var. Bunlardan en önemlisi Mardinkapı'da bulunan Kimsesizler Mezarlığı. Burada JİTEM tarafından öldürülüp, yol kenarına atıldıktan sonra köylülerin görmesi üzerine jandarmaya yapılan başvuralar sonrasında gömülen cesetler var. Bu konuyla ilgili bütün belediyelerle görüşeceğiz. Yine buradaki kemiklerden parçalar alıp DNA testi yapacağız. Bu testleri ise kayıp yakınları ile eşleştireceğiz. Diyarbakır'daki ikinci önemli yer ise İçkale'deki eski

JİTEM binasının arkasındaki tarihi höyük. Buraya da birçok kişinin sorgulandıktan sonra öldürülerek buralara atıldığı iddia ediliyor. Buraların kazılmasını bekliyoruz" şeklinde konuştu.

Erbey, sadece gözaltında kaybedilenlerin değil aynı amanda çatışmada ölü olarak ele geçirilen PKK'lıların da cesetlerini aradıklarını belirterek, "Sadece gözaltında kayıplar değil, aynı zamanda çatışmada öldürülen ve hayatlarını kaybeden PKK'lı militanların cesetlerinin de toplu olarak gömüldüğünü biliyoruz. Ona ilişkin de bize çok yoğun başvuru var. Veya çatışmadan hemen sonra toprağa gömülen kim olursa olsun bunların tespitini yapıp varsa ailelerine haber vermek suretiyle DNA testi sonucunda eğer onlara aitse onlara vermeliyiz" ifadelerini kullandı.