Tüm dünyayı olduğu gibi Türkiye'yi de etkisi altına alan küresel ekonomik kriz Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin merkezi olan Diyarbakır'ı da derinden etkiledi.

Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Alican Ebedinoğlu bölgede işsizliğin son dönemde artığını kent ekonomisinin esnafa dayandığını ama geçen yıla oranla esnafın kepenk kapatma sayısında yüzde 100'lük bir artış yaşandığını belirtti.

Küresel krizin Diyarbakır'daki etkilerine dair bir değerlendirmede bulunan Diyarbakır Esnaf ve Sanatkarlar Odası (DESOB) Başkanı Alican Ebedinoğlu, son iki yılda Diyarbakır'da yeni açılan ve kapanan işletmelerin sayısını açıkladı. Özellikle Diyarbakır'da esnafın büyük bir istihdam alanı sağladığını belirten Oda Başkanı Ebedinoğlu, esnafın sıkıntılarının devam etmesi durumunda Diyarbakır'da sosyal bir patlama olabileceğini iddia etti. Alican Ebedinoğlu, küresel krizin Diyarbakır'daki etkilerine ilişkin
açıklamalarını şöyle sürdürdü:
"Bu kriz dünyada etkili olduğu gibi ülkemizde, bölgemizde ve ilimizde etkili olmaya başladı. Ancak bizim ilimizde en büyük istihdamı sağlayan esnaf ve sanatkar kesimimizdir. Sanayimiz gelişmediği için en büyük istihdamı esnaf ve sanatkarlar sağladığı için bu tür ekonomik krizlerden de en fazla etkilenen esnaf ve sanatkarlarımızdır. İlimizde yüz binlere iş üreten esnaf ve sanatkarlardır. Kalfasıyla, çırağıyla hesapladığımız zaman ilin yüzde 50'sine katkı sağlayan bir kesim. Tabi bu kesim yıllardır bölgede yaşanan olayların etkisi nedeni ile 25-30 yıldır zaten kriz içersinde. 2001 yılı krizinde de ciddi etkilenmiştik. Ancak dünyanın genelinde yaşanan son kriz bizleri daha fazla etkiledi. Bunu rakamlarla açıklarsak; birliğimizde şu anda 54 bin 939 kayıtlı aktif üyemiz var. 2007 yılında açılan iş yeri sayısı 2 bin 179, kapanan iş yeri sayısı 679. 2008 yılında açılan iş yeri sayısı 2 bin 81, kapanan işyeri sayısı bin 283. Bu 2007-2008 yılını karşılaştıracak olursak kapanan işyeri sayısında yüzde 100'lük bir artış olduğu ortadadır. Son 3 aylık rakamlarımızı ele aldığımız zaman 620 iş yerimiz açılırken 360 iş yerimiz de kapanmıştır. Yani bu rakamlarla devam ederse sene sonuna kadar korkarız bin 500-2 bin işyeri kapanacak duruma gelebilir. Bu da geçmiş yıllara oranla baktığımız zaman da ilimizde büyük bir sıkıntının, büyük bir ekonomik krizin yaşandığı ortadadır. İlimizde resmi rakamlara göre yüzde 50'nin üzerinde işsizlik söz konusudur. En büyük istihdam desteğini esnaf ve sanatkarlar vermektedir. İlimize, dediğimgibi yanında çalıştırdığı bir kalfası çırağı ile yaklaşık yüz binlere varan ailelere aş iş sağlayan bir kesimdir. Bu kesimin sıkıntıya girmemesi için biz daha önceki hükümetlere ve son hükümetlere gerekli raporlarımızı verdik. Sanayi istediğimiz düzeyde değil."

ESNAF DESTEKLENMEZSE İŞSİZLİK ORANI YÜZDE 60-70'E ÇIKAR
BU DA SOSYAL PATLAMAYA NEDEN OLUR

Diyarbakır'da ciddi sıkıntılar yaşandığına dikkat çeken DESOB Başkanı Alican Ebedinoğlu, esnafa gerekli teşvikler sağlanmaması durumunda işsizlik oranının yüzde 60-70'lere çıkacağını bu durumun da sosyal bir patlamaya neden olacağını söyledi. Ebedinoğlu konuşmasına şöyle devam etti:
"İlimizde son Teşvik Yasası açıldı ama ilimizde sanayi gelişmediği için işsizlik oranı ortada. Aş, iş sağlayan kesim mutlak süratle desteklenmesi gerekir. Bu kesim bu tür krizlerden etkilendiği zaman işsizlik oranı yüzde 60-70'lere çıkar, bu da ilde gerçek anlamda sosyal patlamalar, sıkıntılarla karşı karşıya kalma riski gittikçe büyüyor. Bu nedenle biz gerekli birçok Bakanlığımıza, ilgili Bakanlıklarımıza raporlarımıza 2-3 ayda bir vermekteyiz. Son kriz raporunda biz Sanayi ve Ticaret Bakanı'na ilettik,
bölge esnaf ve sanatkarının yeni çıkacak teşvik yasasından yararlanmasını özellikle biz belirttik. Eğer bu kesim gerçekten desteklenmez ise bölgeyi ve ilimizi ciddi sıkıntılar beklemektedir. İstihdam sağlayan bu kesim devlet eliyle desteklenmesi gerekir. Biliyorsunuz yıllardır bölgede paketler açılmaktadır. Bu paketler bölgede sanayinin gelişmesi yönünde teşvik yasaları olarak çıkmaktadır. Bugüne kadar hiçbir teşvik paketinde esnaf ve sanatkarımız desteklenmedi. Bizim talebimiz bu yeni çıkacak olan teşvik yasasında en azından esnafın sosyal güvencesi olan Bağ-Kur primlerinin yüzde 50'sini teşvik yasasının da olduğu gibi devlet tarafından karşılanması. Enerji desteğinden olduğu gibi yüzde 50 olarak faydalanması, küçük esnaf ve sanatkarın vergiden muaf edilmesi gerekmektedir."