Çermik Kaplıcaları |
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde, Diyarbakır İli’ne bağlı bir ilçe olan Çermik, kuzeyde Çüngüş ve Ergani ilçeleri, batıda Adıyaman, güneyde Şanlıurfa, doğuda da yine Ergani ilçesi ile çevrilidir. İlçe topraklarını Güneydoğu Torosların uzantıları engebelendirmektedir. İlçenin kuzeyinde Gelincik, batısında Aşurkar, güneyinde de Petekkaya dağları yer alır. Yükseltiler kuzeyden güneye doğru azalmaktadır. Fırat Nehri’ne katılan akarsuların başlıcaları Sinek Çayı, Medya Çayı, Göz Suyu, Madrap Suyu ve Sinan Suyu’dur. Ova düzlükleri, bu akarsuların vadi tabanlarındadır.
Denizden yüksekliği 710 m.dir. Yüzölçümü 1.032 Km2 olup, toplam nüfusu 49.107’dir.
İlçe ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Yetiştirilen başlıca ürünler, tahıl, pamuk, üzüm, pirinç, badem ve cevizdir. İlçede kıl, yağ ve yün üretimi de ekonomide önemli yer tutmaktadır. Dokumacılık ta geleneksel bir uğraş olarak el tezgahlarında yapılmaktadır.
Çermik sıcak su anlamına gelmekte olup, bu ismi sınırları içerisinde bulunan kaplıcalarından almaktadır.
Haburman Köprüsü |
Çermik’in tarih öncesi ile ilgili bilgiler yeterli değildir. Bununla beraber yörede, Asurluların hakim olduğu bilinmektedir. Timur’un Diyarbakır üzerine yaptığı seferler sırasında önem kazanmış ve yörenin önemli bir merkezi olmuştur. XV.yüzyılın başlarında Akkoyunlu Beyleri ile Halep Beyi arasındaki çatışmalar sırasında birkaç kez el değiştirmiş, 1452’de Akkoyunlu Devletinin, 1507’de de Safavilerin egemenliği altına girmiştir. Yavuz Sultan Selim’in Çaldıran Savaşı’ndan (1514) sonra Osmanlı topraklarına katılmıştır. Şemseddin Sami Kamüsü’l Âlâm’da Çermik’ten Diyarbakır vilayetinin Ergani Madeni sancağına bağlı bir kaza merkezi, kasaba” diye söz etmektedir.
İlçede günümüze gelen tarihi eserler arasında, Ulu Cami, Şah Ali Bey Camisi, Abdullah Paşa Medresesi, Şeyh Fevzi Türbesi, Seyhandede Köyü Türbesi, Beyler Sarayı, Haburman Köprüsü, Sinek Çayı Köprüsü, Çermik Kalesi, Sinagog, Kilise, Sekin Tekkesi, Hanım Çeşmesi, Süt Çeşmesi, Ali Dede Çeşmesi, Bandeler Çeşmesi, Saray Hamamı ve Çermik Kaplıcaları bulunmaktadır.
Kenthaber Kültür Kurulu