Lice Genel Bilgi

Lice'den Genel Bir Görünüm

Lice’nin büyük bölümü Doğu Anadolu Bölgesi’nde, bir bölümü de Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndedir. İlçenin doğusunda Kulp, güneydoğusunda Silvan, güneyinde Hazro, güneybatısında Merkez, batısında hani ilçeleri, kuzey ve kuzeybatısında Bingöl bulunmaktadır.

İlçenin kuzeyini Güneydoğu Toroslara bağlı Akçakara Dağı’nın uzantıları ile, İnceburun Dağları engebelendirmektedir. Güneye doğru alçalan düzlükler, Dicle’nin kollarından Bırkleyn, Ambar Çayları ve Sarım Çayı ile vadilere dönüşmüştür. Bu bölgenin jeolojik yapısı tersiyer döneme (65-2,5 milyon yıl öncesi) ait kalkerler 4. dönemde (2,5 milyon yıl öncesinden günümüze kadar) çöküntüler meydana getirmiştir. Bu oluşum içerisinde Bırkleyn Mağaraları bulunmaktadır. Bu mağaralarda Büyük İskender’in doğu seferi sırasında orduları barınmış, ayrıca Asurlulardan kalma kabartmalara, yazıtlara, sarkıt ve dikitlere rastlanmıştır.

Çeper Hanı

Diyarbakır’a 90 km uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 1.083 km2 olup, toplam nüfusu 47.021’dir.

İlçenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Yetiştirilen başlıca ürünler, buğday, arpa, üzüm, pamuk, ceviz, çiğit, baklagiller, bademdir. Ayrıca az miktarda Lice tütünü sarma sigaralarda kullanılmakta olup, oldukça ünlüdür.

Çok eski bir yerleşim yeri olan Lice, tarihi kaynaklara göre dört büyük deprem geçirmiştir. Bölgede ilk kez Asurlular, daha sonra sırasıyla Urartular, İskitler, Medler, Persler, Büyük İskender (Makedonyalılar), Partlar, Romalılar, Sasaniler, Akkoyunlular, Bizanslılar, Emeviler ve Abbasiler egemenlik kurmuşlardır. Asur kaynaklarında Şirişa ismiyle tanınan ilçe daha sonra İllyrisis ve İlice biçimlerinden Lice’ye dönüşmüştür.

Bırkleyn Mağarası

Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonra Türkmen boyları yöreye yerleşmiştir. Yavuz Sultan Selim’in Mısır seferi sırasında 1515’te Osmanlı topraklarına dahil olmuştur. XIX.yüzyılın sonlarında Diyar-ı Bekr vilayetinin Amid sancağına bağlı bir kaza merkezi idi. Daha sonra Hani, Lice’ye bağlanmıştır. Bu durum 1924’e kadar sürmüştür.

Lice’de geçmişten günümüze gelebilen tarihi eserler, Ulu Cami (Vakıf Ahmet Bey Camisi), Melik Adil Camisi, Çeper Hanı, Antak (Atak) Kalesi, Zülkarneyn (Çeper Kalesi) Kalesi, Birkleyn Mağaraları, Eshab-ül Kehf Mağarası'dır.

Eski Lice 1975 depreminde yıkılmış, bundan tarihi eserler de zarar görmüştür.

Kenthaber Kültür Kurulu