Kilis Hacı Derviş Camisi yakınında, Haki Bey Sokağı’nda bulunan hanın banisi ve mimarı hakkında kaynaklarda bir bilgi bulunmamaktadır. yalnızca hanın güney bölümünde 1905 tarihli bir kitabe bulunuyorsa da bu kitabenin yapımı ile ilgili olup olmadığı bilinmemektedir. Kaynaklarda hanın onarıldığı konusunda da bir bilgiye rastlanmamaktadır. 1970’li yıllarda cephe yenilenmiş, güney bölümünün orta kısmını örten tonozlar ise çökmüştür.
Hanın yapımında cephelerde düzgün kesme taş, diğer bölümlerde de yer yer moloz taş kullanılmıştır.
Andibendioğlu Ali Efendi Hanı, halk arasında Koksa Mahmut Hanı ismi ile de tanınmaktadır. Han kuzey-güney doğrultusunda uzanan dikdörtgen planlı olup, 1905 yılında kuzey bölümü yapılmıştır. Güneydeki bölümün daha eski bir tarihe ait olduğu sanılmaktadır. Güney bölümü 22.10x18.70 m. ölçüsünde olup, üzeri çapraz tonozlarla örtülmüştür. Bu tonozlar hanın avlusundaki dört payeye yanlarda da duvarlara dayalı ayaklara bindirilmiştir. Doğu ve batı yönlerindeki mekanların eyvan şeklinde olduğu ve avluya açıldığı sanılmaktadır.
Hanın kuzey bölümü yapılırken önündeki sokağın genişletilmesi amacı ile batı duvarı 1 m.ye yakın geriye çekilmiştir. Bundan ötürü de bu cephe düzgün bir durumda değildir. Bu bölümde iki dükkan ve dama çıkan merdivenler ile bir de kapı bulunmaktadır. Bu merdivenler hanın ikinci bir katı olduğunu göstermektedir. Girişin arkasında yaklaşık 9 m. uzunluğunda dehliz, bunun iki yanında da birer oda bulunmaktadır. Hanın batı yönünde çapraz tonozlu dört oda ve iki dükkan bulunmaktadır. Hanın ortasındaki dikdörtgen planlı avlunun kuzey ve doğusu revaklarla çevrilmiştir. Bunlar yığma ayaklar ile duvara gömme ayaklara dayanmış olup, üzerleri de çapraz tonozlarla örtülüdür.
Kenthaber Kültür Kurulu