Şanlıurfalı altın ustası İsa Cambaz, altın işçiliğinin ucuz olduğu Şanlıurfa'da kadınların altın takılarına çok önem verdiğini belirtti. Kadınların arasında olmazsa olmazın altın takı olduğunu kaydeden Cambaz, "50 yıl öncesine kadar Aslanlı Han bitişiğindeki Eski Kuyumcu Pazarı denilen kapalı çarşıda kuyumculuk sanatının icra ediliyordu. Sanatın günümüzde Yıldız meydanı civarındaki dükkanlarda, Bedesten yakınındaki Pamukçu Pazarı ve Kınacı Pazarı kapalı çarşılarında sürdürülmektedir.

Şanlıurfa'da kuyumculuk Ermeni bir ustadan kaynaklanmaktadır. Ustaların ustası olarak bilinen Ermeni asıllı Mahir, Alver ve Azra'dır. Bu Ermeni ustalarının yetiştirdikleri ise Maraşlı Hacı, Hikmet, Abdulhari İnci İbrahim ile Aziz İzgördü'dür. Hacı Durak Başbuğ, Hikmet Yeğin, Hacı Ali Çınar, Mehmet Ayoğlu, Seyfeddin Gözoğlu, Derviş Doğanlar, Hacı Güzeldemirci, Hasan Çınar geçen kuşağın tanınmış kuyumcu ustalarındandır. Şanlıurfa'da halen bu ustaların yetiştirdiği 50'dan fazla kuyumcu ustası çalışmaktadır" dedi.

Urfa takıları ile Halep takıları arasında büyük benzerlikler olduğunu kaydeden Cambaz, altınları 21 ayar ile işlediklerini söyledi. Şanlıurfa'da kadınların en çok ilgi gösterdiği Akıtma, Kordon, Gerdanlık, Altın Urfa'ya has takılardır. Urfa'nın altını iyi tanıtılmadığı için dışarıya gitmiyor.

Şanlıurfa'da çeyrek asırdır kuyumcu atölyesi işleten İsa Cambaz, Şanlıurfa'da altının çok olduğunu ancak çeşitlilik az olduğunu vurguladı. Cambaz, "Branş olarak Telkari grubunda iş yapıyorum. Telkari'de biraz daha emek fazladır. Bu işi Şanlıurfa'da yapan yoktur. Bize verilen sipariş hurda olarak gelir. Ocakta eritir ve tel haline getiriyoruz. Vav denilen bükülmüş tel haline gelir. Belirli kalıplarda olmak üzere altınlara işlenir. Feyza dediğimiz kendi modellerimiz var. Dışarıda rağbet görüyor. Urfa'da rağbet görmüyor. Urfa'da alışı gelmiş demode olmuş modeller var. Urfa'da Freng bağı, akıtma ve kordondur. İşlerimizi dışarıya tanıtamıyoruz. Tanıtamamamızın nedeni ise biraz sermaye gerektiriyor. Bizdeki altının en küçüğü 80 gramdır. Dışarıda faklı gramlarda yapılıyor. Trabzon'da eşdeğerimizde iş yapıyor ve her tarafa dağıtıyor. Onların işlemiş olduğu Trabzon Hasırı fazla zor değil. Bayanlar onları işliyor. Kuyumcu sadece anahtar ve pres yapıyor. Basit bir anahtar işini atölyeler yapıyor. Urfa'da fazla el işine rağbet yoktur. Hepsi şu anda prese yönelik işler yapılıyor. Dışarı açılım olmadığı için malımızı dışarı satamıyoruz. Ben yıllardır dışarı çalıştığımdan dolayı iyi bilirim. Sermaye olmadığı için dışarı götüremiyorum. Urfa'da kalıplaşmış bir iş vardır. Yeni modeller yok. İstanbul'da her gün bir model çıkıyor. Kendi işimizi dışarı yansıtmış değiliz. Bizim yapmış olduğumuz yarım akıtma Antep'te nişan bileziği olarak geçiyor. Antep'te o olmazsa kimse nişan yapmazdı. Bu model Urfa'nındır" dedi.

En ucuz işçiliğin Urfa'da olduğunu belirten Cambaz, "Mağazalara 3'te bir fiyatına çalışıyoruz. Bu Trabzon'da olmuş olsaydı daha farklı olurdu. Mersin, Trabzon ve Maraş'tan daha ucuz işçilik alıyoruz. Biz burada birbirimizi yiyoruz. 43 tane atölye var. Urfa'da 1 kiloda 50 gram işçilik, Trabzon'da 1 kiloda 160 gram altın işçiliği alınıyor. Bu atölyeler buradaki bütün kuyumculara iş yapmış değil. İşçiliğe gelince cüzi fiyatla kimse çalışmıyor. Başka illerde 50 yaşın üzerinde insan çalıştırılıyor ve doyurucu fiyat veriliyor. Bizde o kazanç olmadığı için işçi de olmuyor" diye konuştu.

DOĞU VE GÜNEYDOĞU'DA ALTINA RAĞBET ÇOKTUR
Doğu ve Güneydoğu'da 'da altına olar rağbetin fazla olduğunu kaydeden İsa Cambaz "Bizim bu bölgelerde altına olan merak Türkiye'nin hiçbir yerinde yoktur. Urfa'da bir bayan dışarı çıksın, bir akıtma, kordon ve gerdanlık 300 gram. Batı'da bir iki yüzük ve boyuna kolye takılır. Urfa'da yastık altı çok altın vardır. Ortadirek dediğimiz bir aile için kız 300 gram altın alır. Maddi durumu normal olan bir akıtma bir kordon yanında bir parça altında daha olmak üzere 200 gram. Maddi durumu iyi olan bir aile kızına akıtma, Freng bağı, kordon olmak üzere toplam 600-700 gram altın ister. Takı olarak kiloları aşar. Genç kızlarımız altına rağbet göstermesi her zaman için annelerine özenir ve ziynet eşyasıdır. Kendini onunla süslüyor. Kendini farklı gösterebiliyor. Şimdiki kızlar bunları bazen takmak istemiyor. Ama sonuçta bölgemizde genç kızlar altına fazla rağbet gösteriyor" dedi.

iha

Yayın Tarihi : 6 Temmuz 2009 Pazartesi 16:27:42