5
Mayıs
2024
Pazar
ŞANLIURFA

Kırsalda kadınlar haklarını bilmiyor

Güneydoğulu kadınlar, yaklaşan 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nden habersiz yaşıyor. Güneydoğu'nun özellikle kırsal kesimlerinde yaşayan kadınlar, haklarını bilmiyor.

Kırsal kesimde yaşaması ve töre kıskacından kurtulamaması kadınları medeniyet ve uygarca yaşamdan mahrum ediyor. Şanlıurfa'da bazı araştırmacılar tarafından yapılan araştırmalar ve gözlemlenen konular içerisinde ortaya çıkarılan rapor, Güneydoğu kadınlarının hayattan zevk almadığını gösteriyor. Yapılan araştırmada şu bilgiler yer alıyor:

"Güneydoğu'nun kırsal kesiminde yaşayan bayanların çoğu evleneceği kişiyi kendisi seçemez. Ailede söz sahibi, babanın yanında aşiret reisidir. Kadınların çoğu kendi başına ilçeye gidemez ve burada alışveriş yapamaz. Kocasından izinsiz kesinlikle veresiye alışveriş yapamaz. Dayak olayına karşı çıkamaz. Şikayet etmesi bile ayıptır. Kocasının bilgisi dışında arkadaşlarına ve akrabalarına ne hediye verebilir ne de alabilir. Onları ziyarete giderken bile kocasından izin almak zorundadır. En duygusal anlarında ve acı günlerinde bile toplumda eşine sarılamaz. Seçimlerde kocasının düşüncesine aykırı oy kullanamaz. Arkadaşlarına ve akrabalarına mektup yazarken zarfın üstüne kendi ismini yazamaz. Doğan çocuğuna isim vermede ısrarcı olamaz. İsmi koca verir. Eşini anne ve babasının yanında ismiyle çağıramaz. Eğer yeni gelin ise hiç konuşmaz. Evde kocasının yanında çiklet çiğnemesi son derece ayıp ve edepsizlik olarak görülür."

Güneydoğu'da kırsal alanlarda yaşayan kadınlara "8 Mart size neyi hatırlatıyor?" sorusuna bir çok kadın cevap veremezken, Şanlıurfalı Sosyolog Mahmut Kaya ise kadınların başka bir yönünü kaleme aldı. Sosyolog Kaya, "Dünden Bugüne Çok Eşlilik" adlı kitapta, çok eşli evliliğin tarihsel ve toplumsal temelleri anlatıyor. Dünya toplumları örneğinde evliliğin uygulanış tarzlarını irdeleyen yazar, eski Türk topluluklarından Osmanlıya, Cumhuriyet döneminden günümüze erkeklerin birden fazla kadınla evliliklerinin sebeplerini tartışıyor. Çok eşli evliliğin dinamikleri arasında kabul edilen dini dayanakların din otoriteleri açısından yorumlarının yer aldığı kitapta; evrensel, yerel din ve inançların çok eşli evlilikle ilgili uygulamalarına yer veriliyor.

Kitabın diğer bir özelliği çok eşli evliliğin en yoğun yapıldığı Şanlıurfa ilini mercek altına alıyor. Bölgedeki çok eşli evliliğin nedenlerini bulmak amacı ile Şanlıurfa merkez, ilçe ve kırsalında 200 çok eşli paydaşı ile görüşme yapan Kaya, buradan elde edilen verileri kuramsal bilgilerle analiz ederek çok eşliliğin neden en çok Şanlıurfa'da yapıldığı sorusuna cevap arıyor.

Yazar Mahmut Kaya kitabı yazma amacını şöyle açıkladı:
"Şanlıurfa'da yaşayan biri olarak bölgemizdeki çok eşlilik konusu hep dikkatimi çekmişti. Yakın çevremde çok eşli kişiler vardı. Hatta Benim eşimin babası da ilk eşinden çocuğu olmadığı için ikinci evlilik yapmıştı. Bu nedenle yüksek lisans yaparken tezimi bu alanda seçtim ve konuyu araştırdım. Çok eşli evlilik istatistiklerinde Şanlıurfa'nın ilk sırada olduğunu gördüm. Bu alanda yeterli derecede kaynak olmadığını fark ettikten sonra çalışmayı geliştirerek bir kitap haline getirdim. Şanlıurfa merkez, bazı ilçe ve köylerde 200 çok eşli paydaşla birebir görüşme yaparak bu evliliğin nedenlerini araştırdım. Ayrıca bilimsel kaynaklardan olayın tarihi ve kuramsal temellerine de yer verdiğim bu kitabın çok eşli evlilik hakkında kapsamlı bir eser olduğu düşünüyorum. Hukuken sorunlu, toplumsal anlamda çeşitli problemlere yol açan çok eşliliğin tekrar ele alınması ve çözüm yolları geliştirilmesi gerektiği kanaatindeyim."
 

iha
Yayın Tarihi : 4 Mart 2009 Çarşamba 11:17:41


Bu haber hakkında yorum yazmak ister misiniz?