Türk-İş tarafından 22 yıldır düzenli olarak her ay hesaplanarak açıklanan 'Açlık ve Yoksulluk Sınırı' çalışmasına göre, dört kişilik bir ailenin dengeli, sağlıklı ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken gıda harcaması tutarı 738.33 TL olarak hesaplandı. Araştırmaya göre, mutfak harcamasının yanı sıra yapılması zorunlu konut (kira, yakacak, elektrik, su vb), ulaşım, giyim, eğitim, haberleşme ve benzeri harcamalar da dikkate alındığında dört kişilik bir ailenin toplam harcaması gereken tutar 2.404.97 lira oldu.

Türk-İş'in çalışmasına göre, dört kişilik ailenin yapması gereken ek harcama tutarı yılbaşına göre geriledi. Ekonomik krizle kendini gösteren talep gerilemesi zorunlu harcamalarda etkisini gösterdi. Türk-İş'in verileri temel alındığında Nisan 2009 ayı itibariyle Ankara'da yaşayan dört kişilik bir ailenin gıda için yapması gereken asgari harcama tutarı, bir önceki aya göre yüzde 0.85 oranında geriledi. Yılın ilk dört ayı itibariyle yüzde 0.18 oranında gerileme tespit edildi. Gıda harcaması tutarındaki artış son 12 ay itibariyle yüzde 2.96 düzeyinde oldu. Yıllık ortalama artış ise yüzde gerilemeye devam ederek, yüzde 9.51 oranında gerçekleşti.

Süt, yoğurt, peynir grubunda süt ve peynir fiyatı değişmezken, peynir fiyatı ise yüzde 4.02 oranında arttı. Bunun etkisiyle mutfak harcamasına yaklaşık 1.35 lira tutarında yük geldi. Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat gibi ürünlerin bulunduğu grupta; et fiyatı kıyma ve kuşbaşı olarak yüzde 1.25 ve 1.32 oranında yükselirken, tavuk fiyatı ise geçtiğimiz aya göre inişe geçti. Aynı biçimde balık fiyatı ortalama olarak gerilerken, yumurta ve sakatat fiyatı aynı kaldı. Bakliyat ürünleri (kuru fasulye, nohut, yeşil ve kırmızı mercimek, barbunya) fiyatı ise genelde değişmedi, sadece kırmızı mercimek fiyatında çok az da olsa gerileme gözlendi. Bu grupta yer alan gıda maddelerindeki fiyat değişimi bir bütün olarak değerlendirildiğinde, mutfak harcamasını artıran etkisi belirlendi.

Mutfak harcamasını olumlu yönde etkileyen unsur özellikle sebze fiyatlarındaki gerileme oldu. Mart ayında ortalama kilogram sebze fiyatı 2.25 lira ve meyve fiyatı 2,00 iken, Nisan ayında sebze fiyatı 1,95 lira ve meyve fiyatı 2.29 lira olarak hesaplandı. Hesaplamada pazarda yoğun olarak bulunan ve satılan ürünler temel alındı. Bu grupta yer alan gıda maddelerindeki fiyat değişiminin mutfak harcamasını azaltan etkide olduğu kaydedildi.

Ekmek, pirinç, un gibi ürünlerin bulunduğu grupta; ekmek, un ve irmik fiyatı aynı kalırken, makarna ve bulgur fiyatında gerileme görüldü. Ancak pirinç fiyatında yüzde 13.74 oranında artış tespit edildi. Bu grupta yer alan gıda maddelerindeki fiyat değişimi mutfak harcamasını yükselten yönde gerçekleşti. Son grup içinde yer alan gıda maddelerinden tereyağı, margarin, zeytinyağı ve ayçiçeği yağı fiyatı değişmezken, margarin fiyatı ise arttı. Siyah zeytin fiyatı değişmezken, yeşil zeytin fiyatı geriledi.

Baharatlardan (kimyon, nane, karabiber, vb) fiyatı değişen olmazken, aynı şekilde bal, reçel, şeker, tuz, çay, ıhlamur, salça fiyatı da aynı kaldı, pekmez ise ucuzladı. Yağlı tohum (ceviz, fındık, fıstık, ayçekirdeği vb) ürünlerinden ceviz ve antepfıstığının fiyatı gerilerken, fındığın fiyatı ise arttı. Bu grupta yer alan gıda maddeleri bir bütün olarak değerlendirildiğinde, fiyatlardaki değişim mutfak harcamasını azaltan yönde tespit edildi.

Türk-İş'ten yapılan açıklamada, iktisaden dar ve sabit gelirli işçinin, memurun, emeklinin, esnafın, köylünün geçim şartlarının yaşanan ekonomik krizle daha da bozulduğu kaydedilerek, "İşten çıkarmalarla yaygınlaşan işsizlik, yetersiz gelir, gelir dağılımındaki adaletsizlik, hane halkının giderek artan borçluluğu, aile dayanışmasındaki çözülme, geçim sıkıntısı ve benzeri nedenlerle ülkeye egemen olan memnuniyetsizlik görünür oldu" denildi.

İHA

Yayın Tarihi : 27 Nisan 2009 Pazartesi 10:34:13