Nevşehirli Damat İbrahim Paşa Kervansarayı

(Beylik Hanı)

Nevşehir il merkezinde bulunan Damat İbrahim Paşa Külliyesi’nin bir bölümünü oluşturan Kervansaray, Külliye ile birlikte Lale Devri’nin ünlü sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa 1726-1727 yıllarında yaptırılmıştır.

Kervansarayın günümüze gelen kitabesinin mealen anlamı şöyledir:

”Cihanı fetheden ve cihan padişahı zafer kazanan şahlar şahı
Muzaffer mülk sahibi saltanatı süsleyen padişah
Cihan şahlarının şahı Sultan III.Ahmed ki
Zamanında dünya başka bir süs ve aydınlık kazandı
Hak her işinde kendisini muvaffak etmiştir
Özellikle ona bir işbilir bir vezir verdi
Mutlak vekili kerem sahibi İbrahim Paşa ki
Sultanlıkta cömertlik konusunda
Zatına benzer yoktur.
Umum üzere dünyayı iyilik ve cömertlikle hisse sahibi yaptı
İster soylu ister halk, döneminde memnun oldu
Seçkin kaleler, şehirler gerekli sığınaklar
Ki yeniden yeniye yaptırdı, çok eser inşa edildi
Vatan sevgisiyle bu şehri bayındır kılmağa istekli oldu
Muallimhane, cami, medrese ile ihya eyledi
Ülkeyi nitekim bayındır kılan kazanç ve ticarettir
Onun da halkına özel bir yer gerekli idi
Yerinde bu han ile bu kadar dükkan yaptırdı
Şenlik ile herkese uygarlığın seyrini sağladı
Hindistan krallarına benzer yer yaptırarak
Dönemin padişahının veziri onlara pek adaletli davrandı
Bu çeşit basit bir köyü büyük bir şehir yaptı
Yüce makam gibi o vezir her zaman hayır yapmağa başarılı olur
İçinde ne yaptıysa pek hoşa giden bina oldu
Ancak bu yapı eşsiz bir şekilde yerine yaraştı
Görenler tarihini Raşit dediler
Bu han, bu çarşı Nevşehir’i doğrusu bayındır kıldı
15 Zilhicce 1142 (1729).”

Yapı topluluğunun diğer bölümlerinden ayrı olarak bugünkü Belediye Caddesi’nde bulunan kervansaray iki kısımdan meydana gelmiştir. Kervansarayın birinci bölümü dokuz ayakla taşınan beşik tonoz örtülüdür. Giriş cephesindeki dört aksın içerisi boş bırakılmış ve buradan içeriye giriş sağlanmıştır. İlk bölümden daha alçak olan ikinci bölüm kayalar içerisine oyulmuş bir mekân görünümündedir.

Günümüzde bir arsa durumundaki kervansarayın önündeki alanda caminin dayanak duvarları bulunmaktadır. Kervansarayın cephesinde bu alana doğru uzanan herhangi bir iz ile karşılaşılmamıştır.

Kenthaber Kültür Kurulu