KARADENİZ KİRLENMESİN

1988 yılından beri Karadeniz'in kirlilikten kurtulması için kurulan komisyon çalışmalarını sürdürüyor. Bulgaristan, Gürcistan, Romanya, Rusya Federasyonu, Ukrayna ve Türkiye'den meydana gelen üye ülkeler, 1992'de Romanya'nın başşehri Bükreş'te imzaladıkları "Karadeniz'in Kirlilikten Korunması Sözleşmesi" uyarınca çalışmalarına devam ediyorlar.

Bir zamanlar yaklaşık 30 çeşit balığın yaşadığı, şimdilerde ise bunun 4-5 çeşide kadar düştüğü Karadeniz'de, bu durumun meydana getirdiği zarar yıllık 1 milyar dolar olarak tahmin ediliyor.

Karadeniz'deki kirliliğin önlenmesi doğrultusunda yapılması gereken çalışmalarda en önemli sorun finansman olarak kendini gösteriyor. Çoğu eski Doğu Bloku ülkelerinden oluşan kıyı ülkeleri, ekonomik dönüşümlerini tamamlayamadıklarından bir maddi sıkıntı içinde bulunuyorlar. Bu durumda çevre gibi bir konuya büyük çapta yatırım yapmaları beklenemez.

ABD'nin Maryland Üniversitesi'nden Prof. Neil Anderson ise, Karadeniz'de kirlenmeye yol açan etkenleri şöyle özetliyor: "Tuna, Don ve Dinyeper nehirleri Karadeniz'e Orta Avrupa'daki 160 milyon insanın kirliliğini taşıyor. Karadeniz önemli bir iç deniz. Bu deniz üzerinde yapılan ekosistem araştırmaları diğer kıyıdaş ülkeler açısından da önem taşıyor. Canlılık kayboluyor."

Karadeniz'le ilgili çalışma ve projeleri bu yönde harcanan bir fona sahip olan NATO destekliyor. NATO'nun desteği yanında TÜBİTAK tarafından yürütülen iki proje de Karadeniz için hayati önem taşıyor. Bunlardan biri olan Eko Sistem adlı proje sonuçlandığında Karadeniz'i kirleten nehirlere ve gemilere ilişkin somut veriler elde edilecek. Ayrıca balık stoklarının artırılması yönünde öneriler de getirilecek. Diğer proje ise Karadeniz ve diğer Türk karasularının Dalga Atlası'nı çıkarmayı amaçlıyor.

Şurası muhakkak ki Karadeniz, Orta Avrupa'nın kirliliğini hak etmemektedir. Karadeniz'de kıyısı olan ülkeler Orta Avrupa'dan Tuna, Don ve Dinyeper nehirleri ile gelen kirliliğe karşı ortak hareket etmelidirler. Karadeniz, kıyısında yaşayan insanlara geçim kaynağı olarak hizmet verebilmesi için bu kirlenme muhakkak önlenmelidir. Aksi halde yarın çok geç olabilir ve balığı olmayan, denize girme imkanı kalmayan ölü bir denizle karşı karşıya kalabiliriz.