4
Mayıs
2024
Cumartesi
SAMSUN

Ali Fuat Başgil


Ali Fuat BAŞGİL   (1893-1967) 

Hukukçu, bilim adamı, politikacı.İstanbul’da Rüştiye’yi, Paris’te Hukuk fakülştesi’ni bitirdi. Aynı fakültede doktora yaptıktan sonra Sorbonne Üniversitesi’nin Felsefe Bölümü’nden ve Siyasal Bilimler Okulu’ndan da diploma aldı. Türkiye’ye dönünce Milli Eğitim Bakanlığı’nda Yükseköğrenim Genel Müdür yardımcısı olarak çalışmaya başladı. 1931’de Ankara Hukuk Mektebi’nin açtığı sınavı kazanarak Roma Hukuku doçentliğine atandı.

1933 Üniversite Reformu sırasında da İstanbul Üniversitesi Hukuk fakültesi Anayasa Hukuku Kürsüsü’ne getirildi. 1946-1950 döneminde çok partili demokrasiyi savundu. Demokrat parti ileri gelenleriyle yakın ilişki ve görüş birliği içinde oldu.Yeni anayasa hazırlanırken Diyanet İşleri’ne özerklik tanınması yolundaki makaleleri yüzünden çeşitli tepkiler aldı. 

1961’de Adalet Partisi’nden Senato üyeliğine seçildi ve Cumhurbaşkanı adayı oldu.27 Mayısçıların direnmesiyle karşılaşınca hem senato üyeliğinden, hem de Cumhurbaşkanı adaylığından çekildi. 1962’de isviçre’ye gitti. Cenevre Üniversitesi’nde Türk Tarihi ve Dili Kürsüsü profesörlüğüne atandı. Bu arada 27 mayıs İhtilali ve Sebepleri adlı bir kitap yayınladı. 

1964 sonlarında AP çevrelerinin çağrısına uyarak Türkiye’ye döndü. 1965’te İstanbul milletvekili seçilerek meclise girdi. Her türlü çekişmenin dışında kaldı. Onun en önemli eserlerinden biri Demokrasi Yolunda (1961) adını taşır. Başgil, bu eser inde demokrasinin bir sandık meselesi değil, zihniyet meselesi olduğunu, fert ve cemiyetçe demokrasi zihniyetini benimsememiş memleketlerde bu rejimin yerleşip kökleşemeyeceğini vurgulamaktadır. 

1960 yılında yayınlanan İlmin Işığında Günün Meseleleri adlı kitabında toplanan makalelerinde demokrasi, fikir hürriyeti, insan hakları ve anayasa meselesini enine boyuna tahlil eden Başgil, Din ve Laiklik (1954) adlı son derece önemli kitabında, başından beri tartışma konusu olan laiklik meselesini vukufla ele almış ve konuya açıklık getirmiştir. 

Eserleri: 
La Vie Juridique des Pepul es (Belçika 1939), 
Klasik Ferdî Hak ve Hürriyetler Nazariyesi ve Muasır Devletçilik Sistemi (1938). 
Esas Teşkilat Hukuku Dersleri (3. cilt, 1940), 
Türkiye İş Hukuku (1940), 
Vatandaşın Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Müracaat Hakkı (1944), 
Hukukun Ana Müessese ve Meseleleri (1947), 
Cihan Sulhu ve İnsan Hakları (1948), 
Türkçe Meselesi (1948), 
Vatandaş Hürriyeti ve Bunun Teminatı (1948),
Demokrasi ve Hürriyet (1949), 
Vatandaş Hak ve Hürriyetlerinin Korunması ve Anayasamızın Eksiklikleri (2. cilt, 1960), 
27 Mayıs İhtilâli ve Sebepleri (1963).

Vekilinize soru sormak/sorununuzu iletmek ister misiniz?
Sorular/Cevaplar