Muhammed Bin Ali Birgivi
(1523-1573)
Din bilgini. 1523 yılında Balıkesir'de doğdu. İlk tahsilini babasında yaptı. Sonra ilim tahsil etmek üzere İstanbul'a gitti. Müderrislik payesine ulaştı. Bazı medreselerde müderrislik yaptı.
Kanuni devrinde hocası Abdurrahman Efendi vasıtasıyla Edirne kassam-ı askeri (miras taksimi işi ile vazifeli me'mur) olarak vazifelendirildi. Bu sürede ders okutuyor, va'zlarında halkı Kur'an ve sünnete tabi olmaya davet ediyordu. İstanbul'a gelip Bayramiyye tarikatı şeyhi Abdullah Karamani'ye intisap etti.
II.Selim’in hocası Mevlana Atâûllah Efendi’nin Ödemiş Birgi’de yaptırdığı medresenin müderrisliğine getirilince Birgi’ye yerleşti. Birgivi adıyla anılması bundandır.
Din işlerinde çok bağnaz olan Birgivi, şeriata aykırı saydığı hareketlere şiddetle karşı koydu, ibadet karşılığında para almanın haram olduğunu bir takım risaleler yazarak açıkladı ve bu konuda, zamanın bilginleriyle tartışmalara girişti.
En ünlü yapıtı Vasiyetname adlı ilmihal kitabı birkaç kez açıklamalı olarak yayınlandı. İzhâr ve Avaamil adlı nahiv kitapları medreselerde Arapça derslerinde uzun zaman okutuldu. Vaazlarını topladığı Tarikat-ül-Muhammediye adlı Arapça yapıtı din bilginleri arasında çok ün aldı ve birkaç defa açıklamalı yayınlandı.
