4
Mayıs
2024
Cumartesi
GEMLİK - BURSA

Mahmut Celal Bayar


Mahmut Celal BAYAR   (1883-1985)

Politikacı, Türkiye’nin üçüncü Cumhurbaşkanı. Gemlik’e bağlı Umurbey Köyünde doğdu. Düzenli bir öğrenim görmedi. Rüştiyeyi bitirdi. Gemlik’te mahkeme ve Reji İdaresi Kaleminde çalıştı. Bir süre sonra Ziraat Bankasına oradan da Deutsche Orient Bank’ın Bursa şubesine geçti. Banka memurluğu sırasında İttihat ve Terakki Cemiyetine üye oldu. II.meşrutiyetin ilanından sonra İzmir’e yerleşti. Aydın’da İttihat ve terakki Partisini örgütledi ve şube başkanı oldu.
 
1919’da Saruhan (Manisa’dan) milletvekili seçilerek son Osmanlı Meclis-i Mebusan’ında görev yaptı. Meclis kapatılınca Anadolu’ya geçti, ulusal direniş hareketlerini örgütleme çalışmalarına katıldı. Aydın-Nazilli yöresinde Kuvay-ı Milliye’nin örgütlenmesine öncülük etti. Bu sırada çalışmalarını Galip Hoca takma adıyla yürüttü.
İlk TBMM’de görev yapan Bayar, aynı zamanda İş Bankasının kuruluş çalışmalarını yürüttü ve bakanın ilk genel müdürü oldu. 1932’de İktisat Vekili, 1937’de de Başvekil oldu. 1946’da CHP’den ayrılarak DP’nin kuruluş çalışmalarına katıldı ve partinin ilk genel başkanı oldu. 1950’de DP çoğunluk sağlayınca Cumhurbaşkanlığına seçildi. 27 Mayıs 1960’tan sonra öbür DP yönetici ve milletvekilleriyle birlikte yargılandı. Ölüm cezasına çarptırıldı.
 
Yaşı 65’ten yukarı olduğu için cezası müebbet hapse çevrildi. Sonraki yıllarda afla serbest bırakıldı. 1974’te çıkarılan yasa ile de siyasal haklarını kazandı. Anılarını ben de yazdım (1967-1969) adlı sekiz ciltlik kitapta topladı.
Vekilinize soru sormak/sorununuzu iletmek ister misiniz?
Sorular/Cevaplar