Prousa (Bursa)

İlkçağ Prousa kentinin tam olarak yeri, bugünkü Bursa’nın Hisar semtidir. Burası, ovanın yanı başında, ovaya 60 m. yüksekliğinde dik bir yamacın eteğinde genişçe bir düzlüktür. Kentin kurulmasının, ya da kent durumuna gelmesinin Bithynia krallığı döneminde olduğu bilinmekle birlikte, kim tarafından ve hangi tarihte kurulduğu konusunda kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Bazı antik kaynaklara göre; kentin kurucusu I.Prusias’dır (M.Ö.232-192).Kartaca Kralı Hannibal, Roma İmparatorluğu ile yaptığı savaşı kaybedince, birlikleriyle beraber I.Prusias’a sığınmıştır. Burada zafer kazanan bir komutan gibi karşılanıp, saygı görmüş ve buna karşılık olarak Hannibal, emrindeki askerlerle bir kent kurarak, Prusias’ın adını verip Ona armağan etmiştir.

İlkçağ Prousa’sının bulunduğu alanda, çok az İlkçağ kalıntılarına, mimari parçalara rastlanmıştır. Bunlar arasında en önemlileri, bugün Tophane semtinde, Okçu Baba Türbesi bitişiğindeki İlkçağa tarihlenen sur parçaları ile aynı yerde, caddenin karşı yanındaki Ortaçağ surlarının yapımında kullanıldığı görülen mimari parçalardır.

Roma İmparatorluğu döneminde (Prusa ad Olympium) Uludağ Bursa’sı adını alan şehirde o döneme ait mermerden bir kadın heykeli ve ostotek bulunmuştur. İmparator Justinianus (527-565) zamanında Pythia’da (Çekirge’de) yeni hamamlar yaptırılmıştır.

1935 yılında yapılan kazı çalışmaları sırasında Hisar içinde tonozlu odalar bulunmuştur. Hisar içinde, Yer Kapı’da bulunmuş erken Bizans devrine ait taban mozaiği, önemli arkeolojik kalıntılardandır. Tophane’de Bizans döneminden bir şapel ve manastıra ait mozaikler bulunmaktadır. Bithynia krallık dönemine ait Tümülüs’te ise, M.Ö.II yüzyıla ait çok önemli belgeler bulunmuştur.

Bursa’nın 7 km. kuzeyinde, Demirtaş nahiyesinin 2,5 km. güneyinde, 90 m. çevresi 5m. yüksekliği olan "Demirtaş Höyüğü" yer almaktadır. Bu höyükteErken Btronz çağından kalma bazı seramik parçalarına rastlanmış olup, M.Ö.2500 yıllarına tarihlendirilmiştir.