5
Mayıs
2024
Pazar
İSTANBUL

Bülent Ecevit


Bülent ECEVİT   (1925- 2006)


Bülent Ecevit 1925'te İstanbul’da doğdu. Babası merhum Prof. Dr. Fahri Ecevit Ankara Üniversitesi'nde adli tip profesörü, 1943-50 arasında Kastamonu milletvekili idi. 1944 yılında İstanbul Amerikan Koleji'ni bitirdi. 1944'te çalışma yaşamına girdikten sonra, isten ayırabildiği zamanlarda Ankara Üniversitesi'nde İngiliz dil ve edebiyatı, Londra Üniversitesi'nde Sanskrit, Bengalce, sanat tarihi bölümlerine devam etti. 1957'de de ABD' de Harvard Üniversitesi'nde sekiz ay incelemelerde bulundu.

1944'te Ankara'da Basın-Yayın Genel Müdürlüğü’ne İngilizce çevirmeni olarak girdi. 1946-50 arasında Londra'da Türk Basın Ateseliği'nde çalisti. 1950-60 arasında "Ulus" gazetesinde, ve "Ulus"un kapatıldığı yıllarda "Yeni Ulus" ve "Halkçı" gazetelerinde, yazar ve yazı isleri müdürü olarak çalıştı. 1954 sonu ile 1955 baslarında ABD"de, Kuzey Carolina'da yayınlanan "Winston-Salem" gazetesinde konuk gazeteci olarak görev yaptı. 1965'de "Milliyet" gazetesinde günlük yazılar yazdı. 1950'lerde "Forum" dergisinin yazı isleri kadrosunda yer aldı. 1972'de aylık "Özgür İnsan", 1981'de haftalık "Arayış", 1988'de aylık "Güvercin" dergilerini çıkarttı.


Siyasal yaşamı 1957 seçimlerinde CHP'den Ankara milletvekili seçilmesiyle başladı. TBMM Dışişleri Komisyonu'nda çalıştı, Kurucu Meclis Üyesi oldu. Daha sonra da Zonguldak milletvekili olarak parlamentoya girdi.
İsmet İnönü’nün başkanlığındaki Karma Hükümette Çalışma Bakanlığı yaptı. 1965'e kadar süren bakanlığı sırasında grev ve lokavt kanunlarının çıkarılmasında etkili oldu, işçi hakları konusuna yenilikler getirdi. Bir dönem Milliyet Gazetesi'nde fıkra yazarlığı yaptı.

1966'da "Orta'nın Solu" akımının öncüsü olarak Kemal Satır'ın yerine genel sekreter seçildi. 1971'de 12 Mart Muhtırası ile AP Hükümeti çekilmek zorunda kaldı ve Nihat Erim hükümeti kurmakla görevlendirildi.
İnönü, Erim hükümetine bakan verme kararı alınca, Ecevit 12 Mart'a karşı çıkarak genel sekreterlikten çekildi. Ecevitçilerle, Kemal Satır-İnönü ekibi arasında beliren uyuşmazlık 5. Olağan Genel Kurulda Ecevit grubunun güvenoyu alışıyla sonuçlandı.
İnönü, CHP Genel Başkanlığı'ndan istifa etti. Bülent Ecevit genel başkan oldu. 73 seçimlerinde MSP ile karma hükümet kurarak 1974'de başbakanlık koltuğuna oturdu.   

8 ay süren başbakanlığı döneminde Kıbrıs Barış Harekatı'nı gerçekleştirdi. 1977 genel seçimlerinden sonra azınlık hükümeti kurdu, güvenoyu alamadı. AP, MSP, MHP  partilerinden oluşan Cephe Hükümeti'nin gensoru ile düşürülmesinden sonra CHP, Bağımsızlar, DP ve CGP ortaklık hükümetini kurdu. Üçüncü başbakanlığı 79'a kadar sürdü. Senato 3'te 1 yenileme ve milletvekili ara seçimlerinde partisi Millet Meclisi'nde azınlıkta kalınca istifa etti. 12 Eylül 1980’deki askeri darbe ile siyasi yaşamdan uzaklaştırıldı.
29 gün süren Hamzakoy'daki "zorunlu ikametini tamamlayan Ecevit, Or-An Sitesi'ndeki evine döndü ve Arayış Dergisi'nde yeniden yazarlık yapmaya başladı. "İşkence" adlı yazısı nedeniyle dergi toplatıldı.
 
Ecevit'in yasaklı olduğu dönemde eşi Rahşan Hanım, DSP’yi kurarak aktif siyaset yapmaya başladı. 1987'de Ecevit'in siyaset yasağının kalkmasından sonra da parti genel başkanlığını ona devretti ve genel başkan yardımcılığını üstlendi.
Ancak yasağın hemen ardından yapılan baskın seçim ile DSP büyük bir hezimete uğradı. Bülent ve Rahşan Ecevit 29 Kasım 1987'de partiden istifa etti. Ecevit, artık "Fiili politikadan çekildiğini" açıkladı.

Ancak ısrarlara dayanamayarak 1989 yerel seçimlerinden önce DSP'nin başına döndü. 1991 seçimlerinde DSP'nin yüzde 11 oy alarak 7 milletvekili kazanmasıyla Ecevit 11 yıl aradan sonra yeniden Meclis'e girdi.
1992'de kapatılan partilerin yeniden açılmasını sağlayan kanun çıkınca Altan Öymen'in başını çektiği grup CHP'yi yeniden açmak için harekete geçti. Amaç, DSP ve SHP'nin CHP'ye katılmasıydı. Ecevit, ise CHP'nin DSP'ye katılmasını isterken, "Sol yeniden yapılanmalı" diyordu.
CHP 1992'de açıldı. Genel Başkan Deniz Baykal oldu ancak 24 Aralık 1995 seçimlerinde CHP barajı kıl payı aşarken, DSP 75 milletvekili ile meclise girmişti.
Ecevit, ANAP ve DYP’nin anlaşıp ortak bir hükümetin kurulması için çaba harcarken, DYP ve ANAP azınlık hükümetine koşulsuz destek verdi. Ancak bu koalisyon 3 ay sürdü. Ardından REFAHYOL hükümeti kuruldu. Ancak Necmettin Erbakan’ın 18 Haziran 1997'deki istifa etti.
 Hükümeti kurmakla görevlendirilen Mesut Yılmaz'la ANASOL-D hüküm
etinde Başbakan yardımcılığı yaptı. Ancak bu koalisyonda CHP'nin verdiği gensoru ile 25 Kasım 1998'de düşürüldü.
Cumhurbaşkanı Demirel, 2 Aralık 1998'de hükümeti kurma görevini Ecevit'e verdi. Ecevit azınlık hükümeti kurma konusunda DYP'den destek alamayınca 21 Aralık 1998'de görevi Cumhurbaşkanı'na iade etti.
Hükümeti kurma görevi bu kez Muğla Bağımsız milletvekili Yalım Erez'e veriliyordu ki, Çiller, "Ecevit'in kuracağı azınlık hükümetine destek vereceğini" açıkladı.
11 Ocak günü azınlık hükümeti kuruldu. 19 Şubat 1999'da Apo'nun yakalanmasıyla yıldızı parlayan Ecevit hükümeti, ekonomik açıdan bu denli başarılı değildi.
Bu ortamda 18 Nisan seçimleri yapıldı. DSP yüzde 22.19 oyla birinci partiydi. Ecevit'in kurduğu DSP, MHP, ANAP koalisyonu Mecliste şimdiye kadar görülmemiş bir çoğunlukla güvenoyu aldı.
 
Vekilinize soru sormak/sorununuzu iletmek ister misiniz?
Sorular/Cevaplar