Muhteşem Yüzyıl – Muhteşem Süleyman

Dünyanın unutamadığı ve halkımızın pek bilmediği ve hatırlamadığı, Osmanlı İmparatorluğu’nun en büyük sultanı, Kanuni Sultan Süleyman, bir TV dizisi ve üzerindeki tartışmalar vesilesiye hatırlanıyor...

Ne kadar acı! Hemen hemen her dilde, hakkında araştırmalar yapılmış, romanlar yazılmış... Üzerinde güneş batmayan bir imparatorluğa hükmeden Sultan Süleyman, İstanbul’un fethinden 41 yıl sonra 1495’de Trabzon’da doğmuş. Anası Valide Sultan, Ayşe Hafsa Hatun Sultan...

Süleyman yedi yaşından itibaren İstanbul’da Topkapı Sarayı’nda sıkı bir bilim, tarih, din, ilahiyat ve askeri strateji eğitimi gördü. Süleyman’ın o günlerden, padişahlığı dönemine kadar en yakın arkadaşı ve danışmanı, dizide de görülen kölelikten gelme Pargalı İbrahim’dir

Süleyman 10. padişah olarak 1520’de tahta çıkmış, 1566’da vefat edene kadar yani 46 yıl tahtta kalmıştır. Padişahlar arasında en uzun süre hükümdarlık yapanıdır.

Askeri başarılarından başka en büyük başarısı, Osmanlı Hukuk Sistemi’ndeki köklü reformlarıdır. Bunun için Doğu’da ve Batı’da ona “Kanuni” -The Law giver- derler. Bunun için de ABD Senatosu’nun duvarında onun resmini taşıyan bir levha vardır. Washington abidesinde de Sultan Abdülmecid’in hediyesi mermer bir levha ve ortasına bir Osmanlı tuğrası ve altında iki satır Osmanlı Türkçesi ile şu yazı vardır:

Devam-ı hulleti teyit içün Abdülmecid Han’ın
yazıldı nâm-ı pâki seng-i bâlâya Vaşington’da
Hicri 1269

Günümüz Türkçesine çevirirsek şöyle: Dostluğumuzun devamı için, Abdülmecid Han’ın temiz adı Washington’daki uzun taşa yazıldı.

16. Yüzyıl’da, Kanuni Sultan Süleyman -yükseliş- döneminde Osmanlı İmparatorluğu ihtişamının doruğuna çıktı. Osmanlı, Avrupa’nın en büyük askeri, siyasi gücü ve ekonomisi en sağlam devleti oldu.

Süleyman, Avrupa’da fütuhat yapan Osmanlı ordularına bizzat komuta etti. Belgrad, Rodos ve Macaristan’ın büyük kısmı onun tarafından fethedildi. Viyana 1520’de onun tarafından kuşatıldı. Bu fütuhat, maalesef Viyana kapılarında durdu. Ama Avrupa’da derin izler bıraktı. Avrupalılar yıllarca, Türk korkusuyla yaşadılar...

Süleyman sonra Şark’a, Kuzey Afrika’ya, Cezayir’e kadar yöneldi.. Zamanında Osmanlı donanmasının başında bulunan Türk denizcileri; Barbaros Hayreddin, Turgut Reis, Kılıç Ali Paşa, Akdeniz’den Kızıldeniz’e kadar egemenlik kurdular. Akdeniz’i bir Osmanlı gölü haline getirdiler... Süleyman, bu deniz ve kara zaferlerinin yanı sıra İmparatorluğunda, adaletten eğitime, maliyeden ekonomiye kadar esaslı reformlar gerçekleştirdi.

Döneminde edebiyatta, mimaride büyük eserler verildi. Sanatçıların, şairlerin hamisi idi. El sanatlarına meraklıydı, bu vesileyle altın işleme ve mücevherat yapmakta mahirdi. 46 yıl fütuhatlarla, reformlarla geçen saltanat sürecinde bütün bunlara nasıl vakit buldu diye merak ediyor insan.

Süleyman, Tatar akıncıların kaçırdığı daha sonra saraya sunulan; doğum adı Aleksandra Lisowska, Avrupa’da tanınan adıyla Roxelana’ya aşık oldu ve onu Hürrem Sultan yaptı... Bu izdivaçtan doğan oğulları 2. Selim, Süleyman öldükten sonra 1566’da tahta çıktı.

Hayatının her safhasından ayrı bir roman çıkarılabilecek olan Kanuni Sultan Süleyman, 1566’da gene Macaristan’a karşı ordularının başında sefere çıktı ama 5/6 eylül gecesi askerlerinin Zigetvar’ı fethedişini göremeden vefat etti. 70 yaşındaydı...

Süleyman’ın vefatından sonra Osmanlının fütuhatı ve İmparatorluğun genişlemesi ve ihtişamlı dönemi 1683’e kadar devam etti. Sonra duraklama ve inkıraz dönemleri başladı.

Sultan Süleyman’ın kabri, İmparatorluğun başmimarı Mimar Sinan’ın, kendi tabiriyle kalfalık döneminde yaptığı muhteşem eser Süleymaniye Camii’nin avlusundaki türbededir.

Dünya Türk gerçeğini Osmanlı Padişahı Kanuni Muhteşem Süleyman’dan öğrendi. Nurlar içinde yatsın. ***