Bir medya darbesinin portresi

Almanya genel yayın yönetmenini arıyor. Hamburg manzaralı cam plazanın üst katındaki şık ofis haftalardır yeni sahibini bekliyor.

Çünkü Alman basınının amiral gemisi sayılan Der Spiegel Dergisi’nin çalışanları, 13 yıllık görevine son verdikleri kaptan Stefan Aust’un halefini hálá bulamadı. Kimilerine göre Aust, sol düşünceye sahip çıkmadığı için dergideki 68 kuşağının darbesine kurban gitti.

DER Spiegel, Almanca ’ayna’ demek. Yıllarca Alman siyasetine ayna olmuş bir basın yayın organı Spiegel. Alman basınının zirve noktası. İşte bu nedenledir ki, Alman basınının önemli kavşaklarını tutmuş birçok yönetici, bu günlerde aynı soruyu soruyor: "Ayna ayna söyle bana". ’Ayna’ ise yılda euro üzerinden altı sıfırlı ücret alacak yeni yöneticinin kim olacağı konusunda henüz sır vermiyor.

SKANDALLARIN DERGİSİ

61 yaşındaki Stefan Aust’un görevden alınmasına gelince. Aust 13 yıl önce Spiegel’in başına geldi. O zamanlar Focus Dergisi, sade dili ve popüler içeriğiyle hızlı bir yükselişe geçmiş, tirajından yemeğe başladığı Spiegel’in tahtını ciddi bir şekilde sarsmıştı. Hükümetleri zorlayan skandalları gün ışığına çıkarmakla meşhur Spiegel, görüntüsü gibi içeriği de genç ve renkli olan Focus karşısında hantal durmaya başlamıştı. Stefan Aust’u Spiegel’in başına getiren derginin kurucusu Rudolf Augstein’dı. Yazı işlerinin itirazlarına kulak asmamıştı.

KAN UYUŞMAZLIĞI

Aust, aynayı parlatmada gerçekten de etkili oldu. Araştırma haberler yerine perde arkası ve ünlü kişilerle yapılan röportajlar öne çıktı. Bir zamanlar 1.5 milyon haftalık tiraj yapan dergi, hem görüntüsüyle, hem de içeriğiyle renklenmeye çeşitlenmeye başladı. İnternet çağını yakalamaya çalışan, modern sunumlu bir dergi çıktı ortaya. http://www.spiegel.de adresli internet sitesi hem Almanca, hem de İngilizce içeriğiyle en çok okunan siteler arasında yer aldı. Ekonomik göstergeler de bunun işaretiydi. Ama çalışanlarla yönetmenin kanı bir türlü tutmamıştı.

Bunun farkında olan Rudolf Augstein, 2002 yılında ölüm döşeğindeyken veliahtını devirmeyi düşürmüş, fakat buna gücü yetmemişti. Aust’a kötü haber geçen Kasım ayında Bali’de tatil yaparken geldi. Spiegel’in yüzde 50.5’ini elinde tutan çalışanları temsil eden şirket, 2010 yılına kadar süresi bulunan sözleşmeyi yenilememe kararı almıştı. Karar basın ve iş dünyasına bomba gibi düştü. Aust’un koltuğu Almanya ikinci televizyon kanalı ZDF’in anchorman’i Claus Kleber’e teklif edildi. Kleber, "televizyoncuyum" diyerek ’ateşten bir koltuk’ olan bu görevi geri çevirdi.

Atlara meraklı baş editör

Çiftçi bir babanın oğlu Stefan Aust. Üniversite eğitiminin ardından sol eğilimli çeşitli gazetelerde editörlük yaptıktan sonra televizyoncu olarak tanındı. NDR televizyonunda Panorama programı için çalışan Aust, esas çıkışı Kızıl Ordu Fraksiyonu ile ilgili yazdığı "Baader-Meinhof Kompleksi" isimli kitapla yaptı. Spiegel’in genel yayın yönetmeni olduktan sonra safkan atlara olan merakı arttı. Sözleşmesinin yenilenmeyeceği belli olduktan sonra iddia sitelerinde Aust’un Spiegel’den ayrıldıktan sonra ne yapacağına dair bahisler oynanmaya başladı. Çiftliğine döner atlarıyla ilgilenir diyenler de oldu, aktif iş hayatına devam eder diyenler de.

68 KUŞAĞI

İyi de kár getiren bir yönetici olan Aust’un sözleşmesi niye yenilenmedi? Çalışanların şirketi olan Mitarbeiter KG’nin Sözcüsü Armin Mahler, "Spiegel’in modernleşme hamlesine ihtiyaç duyduğu düşüncesindeyiz. Genç insanları dergiye bağlamak istiyoruz. Bu nedenle tazeliğe, yeni enerjiye ihtiyacımız var" diyor. "Ayna çatlıyor" başlığını atan The Economist Dergisi’ne göre derginin içindeki 68 kuşağının bir darbesiydi bu. Söylentilere göre otoriter yönetim benimseyen Aust, aynı zamanda dergiyi yüzeyselleştirmekle suçlanıyordu.

Siyasi sola sahip çıkmayan dergi Gerhand Schröder döneminde Sosyal Demokratlara tavır almıştı. Yayımcı Rudolf Augstein’ın kızı Fransizka, rahatsızlığı şöyle dile getirmişti: "Balık baştan kokar."