TURİZMCİLER KAN AĞLIYOR...

Birçok sektörden mesaj geliyor; hep aynı ana fikir var: Piyasalar sadece borsa, faiz, dolardan ibaret değil, reel sektörün ana sorunlarına ne zaman değineceksiniz. Kesinlikle çok haklı ve yerinde bir mesaj. Bu talepten yola çıkarak bugün konuyu Türkiye'nin ana sektörlerinden birine getirmek ve turizm hakkında tespitlerimi sahadan topladıklarımla sizlere aktarmak istiyorum.

Peki ne diyor turizm sektörümüzün her kesiminden isimler? Maddeler halinde sorgulayalım.

* Yaptığımız satışları her 7 günde bir faturalandırmak ve tahakkuk eden KDV'leri bir sonraki ayın 24'ünde ödemek zorundayız. Oysa tahsilâtlarımızı daha uzun vadelerde yapmaktayız. Zaten işletme sermayesi tedarikinde sıkıntı çekmekte iken, tahsil etmediğimiz Devlet hakkı olan KDV'yi ve geçici vergi dönemi içinde de gelir vergisini ödemek zorunda kalıyoruz. Ciddi finans sıkıntısı çekmekte olduğumuz şu dönemde bu soruna nasıl bir çözüm bulunabilinir?

Ödemeler zamana yayılsın

* Devlet alacaklarında uygulanan gecikme cezası yada faizi devletin tüccara olan borcunun geç ödenmesinde de uygulanabilir mi? Özellikle KDV iadelerinde ki gecikmeler bir çok tüccarın ortak sorunu, bu konuya pratik bir çözüm bulunabilinir mi?

* Zaman zaman, maliyeye karşı borç yükümlülüğünü yerine getirememiş tüccarlar için getirilen gecikme faizi affı yada başkaca türlü aflarla sağlanan faydanın bir benzeri, son 5 yada 10 yıl içinde maliyeye karşı borç yükümlülüğünü aksatmadan yerine getirmiş tüccarlara, şu sıkıntılı dönemde tahakkuk edecek ödeme yükümlülüklerinin yerine getirilme takvimlerini 3-5 yıl içinde istedikleri zamana yayma şansı verilerek bu tüccarlar için sağlanabilir mi?

* SSK primi ve vergi borçlarının geç ödenmesinde uygulanan gecikme faizi oranı, bu borçların en geç 12 ay içinde ödenmesi halinde, devletin ilan ettiği enflasyon oranı kadar olamaz mı?

Kredi maliyetleri yüksek

* Merkez Bankası tarafından açıklanan borç verme ve borç alama faizleri yüzde 15-16 iken, biz tüccarlar neden yüzde 30-35 faizli kredi kullanmak zorunda kalıyoruz? Bu bankaların başkaca vergi, harç ve rüsum yüklerinden mi kaynaklanıyor? Yoksa çok mu para kazanıyorlar?

* Özellikle finans piyasasını ve hukukunu bilemeyen ya da başka türlü çözüm imkânı kalmayan küçük ve orta büyüklükteki işletme sahipleri banka yetkililerin önerdiği faiz oranını kabul etmek durumunda kalmaktadırlar. Bu tür işletmelerin kullanacağı kredilerde devlet tarafından belirlenecek bir üst faiz limiti açıklaması mevcut mevzuata göre mümkün olmaz mı?

* Bankalarımızın müşterilere verdiği bankacılık hizmetlerinden aldığı işlem bedelleri müşterinin bankaya sağladığı toplam fayda kriteri ile belirlenmektedir. Kamu tarafından yasa ile bu tür hizmetleri verme ve bundan fayda sağlama konusunda imtiyaz sahibi olmuş bankalarımızın işlem bedellerini istediği gibi belirlemesi mevzuata uygun mudur? Hastaneler yada posta haneler de böyle davranabilirler mi?
Yabancının mülk sorunu

* Yabancı uyruklu kişilere gayrimenkul satışı konusunda iki kez düzenleme yapılmış olmasına rağmen mevcut düzenlemenin öngördüğü süreç hayatın kendisi ile çelişmekte ve birçok hukuk sorununun da sebebi olmaktadır. Şöyle ki, yabancı uyruklu birine bir gayrimenkul satışını öngören bir sözleşmenin, o kişinin, ortalama 6 ay süren askeri izin süreci tamamlanmadan noterde ya da tapu sicil müdürlüğünde yapılmasının yasal imkânı yoktur. Basit bir borç alacak sözleşmesi statüsünde kalan bu sözleşmeler taraflar arasında birçok soruna gerekçe olduğu gibi ülkenin yatırımcısının tahsilâtını da geç yapmasına sebep olmaktadır. Yabancı alıcılara yapılan satışlar, tarafların niyetlerinin oluştuğu tarihte Tapu sicil müdürlüklerine şartlı olarak tescil edilip, devir konusu gayrimenkul bedeli yasal faiz tahakkuk ettirilerek bir bankada rehin tutulamaz mı?

* Resmi olarak doğrulanmamış olmasına rağmen, basında çok kereler yer alan İspanya Modeli ile turizm kentlerinde yabancı konut alıcılarına yönelik konut üreterek Maliye'ye gelir kazandırmak projelerinden birinin Bodrum yarımadasında olmasının ihtimali var mıdır? Böyle bir projenin 5 ila 7 bin konut stoku olan Bodrum ekonomisine ve kent kimliğine ne tür bir katkısı yada zararı olabilir ?

Ergenekon ekonomiyi etkiler

* Türkiye ekonomisinin büyümekte olduğu bir dönemde, iktidarda olan bir siyasi partimiz hakkında açılan kapatma davası sürecinin ve sonunda mahkemenin söz konusu partimiz hakkında ki laiklik karşıtı fiillerin odağı olmuştur hükmünün yabancı sermaye girişinin azalmasına ve ekonominin yavaşlamasına sebep olduğu iddiaları işverenlerimiz arasında da onay görmüş idi. Son zamanlarda devam etmekte olan Ergenekon davası ile ilgili sürecin ve dava sonucunun da ekonomi üzerinde böyle bir etkisinden söz edebilir miyiz? Bu etki olumlu ya da olumsuz nasıl tezahür edebilir?

* Birçok turizm kentinde olduğu gibi Bodrum'da da birçok turizm işletmesi Hazine'nin tasarrufu altındaki yerleri kiralayarak ya da ecrimisil ödeyerek kullanmaktadır. Bu bedellerin tespitinde herkesi ikna edecek kriterler oluşmamıştır. Bu tür kiralamaların izni bakanlık tarafından verilecek olsa bile kira bedellerinin ilin ilgili kurumları tarafından belirlenmesi ve kira gelirlerinin ilgili belediyelere bırakılması uygun olmaz mı? Ecrimisil konusu alanların kullanım kararları ve gelirleri tamamen ilgili belediyelere bırakılamaz mı?

Yarın çok geç olabilir

* Her yerde olduğundan daha fazla olmak üzere bütün turizm kentlerinde tüccarla tüccar arasında, tüccarla alışveriş yapan arasında anlaşmazlıklar konulu birçok dava adliyelerde sırasını beklemektedir. Ticaret odalarının mevzuatında ifade edilen hakem heyetleri hukukun şekil şartlarının yerine getirilerek konunun ele alınmasını sağlayacak bir hukukçu ile takviye edilmek sureti ile daha işlevsel hale getirilemez mi?.

Elimde daha birçok madde var ama yerimiz sınırlı. Değerli dostlarım, turizmcinin dertleri büyük ben sadece aracıyım. Son dönemde gördüklerimi "onların ağzından" size aynen aktardım. Şimdi bu sorunları çözebilme makamında olanlara sesleniyorum: Tespitler benden çözümler sizden.

Sonuç: Mustafa Koç da aynı çağrıyı yaptı: Yarın çok geç olabilir