Gelirler TL bazında % 5 azaldı
Turizm Yatırımcıları Derneği'nin hazırladığı TURİZM GELİRLERİNİN TL BAZINDA SABİT FİYATLARLA GELİŞİMİ (2002-2009) başlıklı rapor turist sayısında yaşanan artışa rağmen turizmcinin enflasyon karşısında eriyen gelir durumunu ortaya koydu.
Turizm sektörünün gelirlerinin büyük bölümünü döviz olarak elde ettiği, ancak harcamalarının büyük bölümünü TL olarak yapıldığına dikkat çekilen raporda aşırı değerli TL ve enflasyonun etkisine dikkat çekildi.
Raporda sektör için önemli olanın TL bazlı gelir olduğu ifade edilirken şu ifadelere yer verildi: "Bilindiği gibi, turizm sektörü hem yatırım, hem de işletme safhasında minimum düzeyde ithal ürün kullanmaktadır. Gelir döviz cinsinden, giderler de TL cinsinden olunca doğal olarak döviz kuru, özel önem arz etmektedir. Turizm sektörümüz, 2000'li yılların başından itibaren seyreden düşük kur sisteminden dolayı olumsuz etkilenmiş ve doğal olarak kar marjları düşmüştür."
AŞIRI DEĞERLİ TL TURİZMCİNİN GELİRİNİ OLUMSUZ ETKİLİYOR
2002'de 1,50, 2003'te 1,49 olan ABD Doları'nın 2009 yılına kadar 1.29-1.55 bandında hareket ettiği vurgulandı. Konuyu tablolar ile açıklayan TYD raporunda, şu ifadelere yer verildi:
"TL bazında 2002 yılında 17 milyar 852 milyon TL olan turizm gelirimiz, 2009 yılında 32 milyar 936 milyon TL'ye yükselmiştir. Bu artış cari gelirlerdeki artış olup, nominaldir ve enflasyondan arındırılmamıştır"
Enflasyonun turizm gelirleri üzerindeki etkisini de tablolarla ortaya koyan TYD raporunda bu durum şu sözlerle açıklandı:
"2002-2009 yılları arasında turizm geliri cari TL bazında toplam % 84 artmıştır. Ancak aynı dönemde TÜFE'deki toplam artış ise % 94'tür. 2002-2009 döneminde döviz kurundaki aşağıya seyreden dalgalanmalar yanında sektörümüzde girdi fiyatlarında enflasyon etkisiyle artışlar olmuştur. Kanaatimizce aradaki farkı oda fiyatlarına yansıtmak yeterince mümkün olmamıştır."
Enflasyon etkisiyle 2002-2009 yılları arasında turizm sektörünün TL bazında reel gelirinin % 5 azaldığına dikkat çekilen rapor şu tespitler yapıldı:
"Turist sayısı 2002'de 13,3 milyon iken 2009'da 27,1 milyona yükselmiş, yani % 104 artmıştır. Ziyaretçi sayısındaki artışa karşılık, reel satış hasılatı küçük bir miktar azalmıştır.
Bu durumda, sektörümüzde 2002'de 100 birim ürün (ziyaretçi sayısı bazı) 100 liraya satılırken, 2009'da 204 birim ürün (ziyaretçi sayısı bazı) 95 liraya satılmıştır. Yani birim satış fiyatı reel olarak % 53 azalmıştır.
Özetle, turizm sektörümüz için döviz kuru çok önemli rol oynamaktadır. Tablo incelendiğinde, 2009 yılında yaşanan küresel ekonomik kriz nedeniyle turizm gelirlerimiz döviz bazında 2008 yılına göre azalmış, ancak kurun yukarı doğru hareketlenmesi neticesiyle sektörümüzün 2009 yılında TL cinsinden geliri, 2008 yılının üzerine çıkmıştır."
