Türkiye’de son üç yıl içinde yapılan düzenlemeler sonucu av turizminde büyük bir canlanma yaşanıyor. Yurtdışından gelen binlerce avcı, Anadolu’nun değişik yerlerindeki avlaklarda hem yabani hayvan peşinde koşuyor hem de para bırakıyor. Bunlar arasında dünyanın yakından tanıdığı av meraklısı ünlü iş adamı, politikacı ve yöneticiler bulunuyor. 

Bir turistin harcadığı döviz ortalama 750 dolar iken, avlanmaya gelenlerde bu rakam 4 ila 70 kat fazla oluyor. Ancak hayvan hakları savunucuları Türkiye’nin av sahası haline gelmesinden rahatsız.

Çevre ve Orman Bakanlığı, tanıtıma da büyük katkı sağlayan av turizmine katılan ünlülerin kimliklerini sır gibi saklıyor. Ancak, Zaman bu konuda ilginç bilgilere ulaştı. Alınan bilgilere göre son yıllarda Türkiye'de avlanan yabancı misafirler arasında, suikast sonucu öldürülen Lübnan Başbakanı El-Hariri ve oğlu, bu ülkenin eski bakanlarından Maurice Sehnau, eski İran şahının ABD'de yaşayan oğlu Rıza Pehlevi, Coca Cola Başkan Yardımcısı Marc Mathieu, Avusturyalı ünlü işadamı Daniel Sharovski, eski BM Genel Sekreteri Perez de Cueller'ın abisi Hector Cueller, Ürdün Kraliyet Ailesi mensupları ve çeşitli ülkelerin bakanları bulunuyor. Hatta Malezya Başbakanı Abdullah Ahmet Badawi'nin Malezya-Venezuela yolculuğu sırasında özel jetiyle Bodrum'a uğradığı ve lüks yatla Gökova'da balık avladığı iddia ediliyor. Türk işadamlarından ise Mustafa Koç, Cem Boyner, Murat Ülker'in ava meraklı olduğu biliniyor. Türkiye'nin av turizminden yıllık geliri 10 milyon dolar civarında. Alınan koruma tedbirleri sayesinde av hayvanları hızla artan Türkiye'nin 10 yıl sonra büyük bir potansiyele ulaşacağı belirtiliyor. Tanesi yaklaşık 40 bin YTL'den avlattırılan yaban koyunlarının sayısının son 40 yıl içinde 35'ten bin 500'e yükselmesi buna örnek gösteriliyor.

Devlet başkanları avlanıyor

Hemen her ilde hatta pek çok ilçede avcılık dernekleri kurulmaya başlandı. Bir zamanlar hobi olan avlanma merakı son yıllarda bir tutkuya dönüştü. Avcılığın hızla geliştiği Türkiye'de bu alanda köklü mevzuat düzenlemeleri yapıldı. Turistlerin ülkemizde avlanabilmesi için yetki verilen A grubu 34 seyahat acentesi aracılığıyla ülkemize getirilmesi gerekiyor. Seyahat acentesi aracılığıyla gelenler Ankara, Afyon, Bolu, Eskişehir, Kütahya, Adana, Adıyaman, Artvin, Antalya, Mersin, Niğde, Tunceli ve Konya'da bulunan özel avlaklardan yararlanabiliyor. Yabancı turist avcılar ile bağımsız olarak avlanmak üzere ülkemize gelen turist avcıların Milli Parklar Genel Müdürlüğü'nden “Geçici Avcılık Belgesi” alması gerekiyor.

Türkiye'de planlaması yapılmış 81 adet avlak bulunuyor. Bunlardan 14'ü özel sektör tarafından işletiliyor. A grubu seyahat acentesi ile av turizmi için gelenler sadece özel sektörün işlettiği avlaklardan yararlanabiliyor. Türkiye'ye resmi davetli olarak gelenlere de avlanma imkanı tanınıyor. Devlet başkanı, başbakan ve bakan düzeyinde bulunan yabancı ziyaretçiler için Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla Çevre ve Orman Bakanlığı'ndan olumlu görüş alınıyor. Bu kişilere de “Geçici Avcılık Belgesi' veriliyor. Yerli avcılar birbirini takip edecek şekilde 5 gün, yabancı avcılar ise 10 gün avlanabiliyor. Avlanma izni ücreti avlağa göre 150 ile bin YTL arasında değişiyor.

2006 boyunca yaban keçisi, dağ keçisi, kızıl geyik, karaca, yaban koyunu, yaban domuzu, çakal ve tilki avına izin verildi. Yaban domuzu, tilki ve çakal dışındaki türlerin erkek bireyleri avlanabiliyor. Avlağa ve vurulan hayvanın boynuz büyüklüğüne göre belirlenen fiyatlar şöyle: Yaban domuzu 300 YTL, yaban keçisi 3,2-5 bin YTL, kızıl geyik 7-7,2 bin YTL. Sadece Konya'da avlanan yaban koyunu için de avcı 39,9 bin YTL ödemek zorunda. Boynuzlu hayvanlarda, boynuz 90 santimetrenin üzerine çıktığında her bir santimetre için ilave ücret isteniyor.

Türkiye'ye gelen bir turist başına gelir 750 dolar iken yaban keçisi avında bu rakam 8-30, yaban domuzu avında 4-6, kızıl geyikte 20-30 ve yaban koyununda ise en az 70 katına ulaşıyor. Orman ve Çevre Bakanlığı yetkilileri, av turizminin önemli bir gelir kapısı haline geldiğini belirtiyor.

Kan dökmenin neresi turizm?

Antalya'da her yıl 250 civarında avcı turist getiren Şikar Safari Turizm Operasyon Sorumlusu Mevlüt Şimşek, son yıllarda aşırı avcılığa son verilmesi sebebiyle av hayvanlarının arttığını ifade ediyor. Avlanan türlerin de artması sonucu daha fazla turist getirdiklerini söyleyen Şimşek şunları ifade ediyor: “Av turizmine gelen kişiler yüksek gelir seviyesine mensup. Diğer turizm türlerine göre kişi başına bırakılan gelir 20 kat daha fazla. Üstelik politik olarak da etkili kişiler. Kızıl geyik ve yaban koyununa Amerikalılar, yaban domuzuna ise Alman, Belçika, İspanya ve Portekizliler ilgi gösteriyor. Yaban domuzu avı için yaklaşık 100 turist getiriyoruz. Doğu bölgelerinde güvenlik sağlanırsa bu sayı daha da artar.”

Av ve Yaban Hayatını Koruma Vakfı 2. Başkanı Süha Umar, 1994'ten beri yaptıkları mücadele sonucu kaçak avcılığın son derece azaldığını ifade etti. Yurtdışından gelen turistlerin acenteler kanalıyla av yapabileceğini belirten Umar, resmi davetlilere de geçici izin verildiğini kaydetti. Av turizminde paranın öldürülen hayvandan kazanılmadığını belirten Umar, av araç ve gereçlerinin ABD'de 10 milyar dolarlık bir pazar oluşturduğuna dikkat çekti.

Doğa ve Sokak Hayvanlarını Yaşatma Derneği'nden Süsen Erkuş, avcılığın bir spor ya da bir hobi olamayacağı görüşünde. “Fazla para oturmamış karakterlerde zafiyet meydana getiriyor.” diyen Erkuş, AB ülkeleri yurt dışında kendi değerlerini korumak adına Türkiye'yi istedikleri şekilde kullanmak istediklerini söylüyor. “Ben av turizmi diye bir şey kabul etmiyorum. Kanın turizmi olmaz.” diyen Erkuş, öldürmenin makul bakılacak bir yanı olmadığını dile getiriyor. Milli değerlerimize sahip çıkmalı, orta yolu bulmalıyız diyen hayvan dostu, bu işe bir set çekilmelisi gerektiğini de vurguluyor. Panter Emel adıyla bilinen, hayvan sever Emel Yıldız da aynı fikirde: “Av turizmi demek ülkemizdeki canlıları para karşılığı öldürtmek demek neticede. O canlıların yaşam hakkını satmaya ne hakkımız var?”