Hindistan'ın tarihi miraslarını koruma teşkilatı Arkeolojik Araştırma Kurumu, ülkenin mimari tacı 17. yüzyıl şaheseri Tac Mahal'in yıpranan aksamını ince restorasyona gidiyor.

Kurumun yetkilisi K. K. Şarma, bu hafta başlayan hassas onarımın üç ay süreceğini açıkladı. Tac Mahal'in iki ana kapısı, mermer yollarıyla diğer duvar yapıtları inceden inceye gözden geçiriliyor. Onarımda çok sayıda arkeolog görev alıyor. Dört minareli ak mermer Tac Mahal başyapıtında Türkiye, Hindistan ve başka ülkelerden devrin en büyük ustaları çalıştı.

Moğol fatihi Cengiz Han ve Timur'un soyundan gelerek Babür Şah'ın kurduğu Hint-Türk İmparatorluğu, Hindistan'da 332 yıl (1526-1858) egemen oldu. Hint-Türk İmparatoru Şah Cihan'ın 1631'de Burhanpur'da doğum sırasında ölen karısı Ercümend Banu Begüm için yaptırdığı eşsiz mimari başyapıtta çalışan ustalar, İslam ülkelerinden gelen mimarlarla çalışmaya 1632'de başladılar.

Associated Press ajansının da deyimiyle "Hindistan'ın en yüce mimari mucizesi"nin yapımında Hindistan ve Orta Asya'nın çeşitli yerlerinden getirilen yapı ustaları, duvarcılar, kakmacılar, hattatlar ve başka sanatkarlar çalıştı. Günde 20 bin işçinin çalışmasıyla türbe 1643'te, çevresindeki avlu ve yapılar 1649'da bitirildi. Tac Mahal, 22 yılda 1653'te bütünüyle tamamlandı.

Agra ilinin dışında, Yamuna Irmağı'nın kıyısında, 305 x 580 metre ölçülerinde dikdörtgen avluda yer alan Tac Mahal, dört cephesinin ortalarında 33 metre yüksekliğindeki taç kapılarıyla 75 metre yüksekliğindeki anıt kubbeyi çevreliyor. İç mekanı örten 30 metre yüksekliğindeki alt kubbeyle üst kubbe arasında türbe mekanı kadar ölü hacim var. Türbe iç mekanında 2 metre yüksekliğindeki mermer şebekenin içinde Ercümend Banu ile Şah Cihan'ın sandukaları duruyor. Asıl mezarlar, döşemenin altında, avlu düzeyindeki mezar odasında. Değerli taş bezemeleri mekanında, kum taşından anıtsal giriş kapısı avlusunun güneyinde olan Tac Mahal'in adı, Ercümend Banu'nun lakabı Mümtaz Mahal'den geliyor.