Ekolojik Araştırmalar Derneği (EKAD), Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı Şirketi'nin (BTC) Çevresel Yatırım Programı (ÇYP) kapsamında Adana'nın Ceyhan ve Yumurtalık ilçelerinde yürüttüğü ''Deniz Kaplumbağalarının Keşfi Projesi'' ile deniz kaplumbağalarının yaşam alanlarının belirlenmesi ve korunması yönünde önemli adımlar atıldı.

EKAD gönüllü grubu tarafından 2003 yılından bu yana yürütülen projede, 4 dişi deniz kaplumbağasına takılan uydu izleme cihazıyla kaplumbağaların yaşam alanları belirlenirken, sahil köylerinde yapılan toplantılarla da çevre halkının türe karşı tutum ve ilgisinin değişmesi sağlandı.

Geçen yıl 4 dişi yeşil deniz kaplumbağasına uydu cihazı takıp ''isimsiz'' olarak sulara bırakan EKAD yetkilileri, bu yıl sahile yumurtalarını bırakan bir deniz kaplumbağasına da uydu cihazı takıp ''Ceyhan'' adını verdi. Yeni cihaz takılacak kaplumbağaya ise ''Yumurtalık'' adı verilecek. Takılan verici sayesinde kaplumbağaların takip edileceği, gelen verilerin ''www.ekad.org'' ve ''www.seaturtle.org'' internet adreslerinden izlenebileceği bildirildi.

BTC Çevresel Yatırım Programı kapsamındaki proje için toplam 250 bin dolar bütçe ayrıldığı belirtildi.
EKAD 2. Başkanı ve Proje Bilim Danışmanı Dr. Ali Fuat Canbolat, Adana'nın Yumurtalık İlçesi Sugözü sahilinde gerçekleştirilen saha çalışmaları sırasında yaptığı açıklamada, Doğu Akdeniz kumsallarının yeşil deniz kaplumbağaları için önemli bir yuvalanma alanı olduğunu söyledi.

Akdeniz'deki yaklaşık bin 500 adet yeşil deniz kaplumbağasının yüzde 70'inin Türkiye'de yer aldığını anlatan Canbolat, Sugözü ve Akyatan kumsallarında ise yuvaların yüzde 55-60'ının bulunduğunu belirtti.
Yumurtalık sahilinde kilometre başına yaklaşık 60 yuvanın düştüğünü, türün devamı için yaşam alanlarının bölge halkınca iyi korunması gerektiğini anlatan Canbolat, şunları kaydetti:

''Proje, türün yaşam alanlarıyla ilgili önemli bilgilere sahip olmamızın yanı sıra çevre halkının kaplumbağalar hakkındaki görüşünü de değiştirmesine katkıda bulundu. Bölgedeki köy kahvehanelerinde ve okullarda yaptığımız toplantılarda halkın kaplumbağalara olan duyarlılığının artmasını sağladık. Daha önce, yeşil deniz kaplumbağalarına bilinçsiz bir şekilde zarar veren vatandaşlar, bugün bir çevre gönüllüsü gibi kumsallarda bizlere yardımcı oluyor. Türün devamı artık onların elinde. Bu yıl sonlanan projeyle birlikte kısmi olarak bizim de çalışmalarımız bitiyor. Bu nedenle en büyük görev köylü halk ile yerel yetkililere düşüyor.''

Yeşil deniz kaplumbağalarının önemli yuvalanma alanları arasında yer alan Sugözü Köyü Muhtarı Osman Güneği de daha önce bilinçsiz olan vatandaşların traktörleriyle sahil bandına girerek, yumurtalara istemeden zarar verdiğini belirtti.

Yeşil deniz kaplumbağalarının yuvalama alanı için önemine EKAD uzmanlarının toplantıları sonucunda farkına vardıklarını anlatan Güneği, şöyle konuştu:

''Daha önce, deniz kaplumbağalarını sahillerde görüyorduk. Ama onların türüyle ilgili bilgi sahibi değildik. Hatta bazı köylüler, sahilden gitmeleri için onları kovalıyordu. Çocuklar deniz kaplumbağalarıyla bilinçsiz bir şekilde oynuyordu. Artık deniz kaplumbağalarının önemini anlıyoruz. Onları korumak için elimizden geleni yapmaya da hazırız. Eskiden bazı köylüler hastalıklara iyi geldiği için kaplumbağaların etini yiyip, kanını içiyorlardı ancak, şimdi buna kimse müsaade etmez. Hepimiz birer gönüllü çevreci gibi olduk.''

Ceyhan İlçesi Kaymakamı Selman Yurdaer de bundan sonra koruma çalışmaları kapsamında üzerlerine düşen görevi yerine getireceklerini söyledi.

Yöre halkının bundan sonra türün neslinin tükenmekte olduğu bilinciyle daha dikkatli davranacağını anlatan Yurdaer, ''Proje sonucunda, eğer özel önlemler almamız istenirse, yasal mevzuatlar kapsamında elimizden geleni yaparız. Gerekirse, polisiye önlemler de alabiliriz'' dedi

Mehmet Büyükarı - Kenthaber / Adana

Yayın Tarihi : 18 Temmuz 2005 Pazartesi 15:03:04

Güncelleme :23 Temmuz 2005 Cumartesi 15:24:17