Kadın yönetmenin mücadelesi

Türkiye'nin ilk kadın yönetmenlerinden Birsen Kaya yakalandığı göğüs kanseri hastalığını yendi ancak şimdi beyin tümörü, kansızlık ve guatr hastalığıyla mücadele ediyor. Kaya, sağlığına kavuşup yeniden avantür filmler çekmek istediğini söyledi.

 
Bilge Olgaç ve Cahide Sonku ile Türkiye'nin ilk kadın yönetmenleri arasında bulunan Birsen Kaya (64) eşi İsmail Zarel (57) ile birlikte Adana'da müstakil bir evde yaşıyor. Yönettiği avantür filmlerle tanınan Kaya, evlendikten sonra yakalandığı hastalıklar yüzünden Yeşilçam'dan kopmak zorunda kaldı.

1963 yılında "Artist" dergisinde muhabirlik yaparken çok ünlü artistlerle röportaj yaptığını ve Türk sinemasıyla burada çalışırken tanıştığını anlatan Kaya, "Dergi, bir film şirketi kurarak film çekmeye başladı. Ben de, sık sık sete gidip artistlerle röportaj yapıp film setinden haberler yapıyordum. Bu arada, sinemaya ilgim başladı. Bu sıralarda film şirketi Halit Refiğ'in yönettiği "Gurbet Kuşları" adlı filmi çekiyordu. Ben de filmin setine sık sık giriyordum. Sinema çok ilgimi çekmişti. Bu ilgi Halit Refiğ'in gözünden kaçmamış. Bana "Gurbet Kuşları" filminde asistanlık teklif etti. Türk Sineması serüvenim böylece başlamış oldu" dedi.

 
Kaya, daha sonra çoğu avantür, 200'e yakın filmde asistanlık yaptığını belirterek şöyle devam etti:
"Nazmi Özer'e 'Kanlı Kader' filminde yine asistanlık yapıyordum. Film tamamlanmadan Nazmi Özer rahatsızlandı ve filmi ben tamamladım. Bu film ilk yönetmenlik yaptığım film oldu. Daha sonra aralarında Yılmaz Köksal'ın, Engin Çağlar'ın, Hülya Dorcan, Mine Soley, Nazan Şoray, Ali Şen gibi ünlü isimlerle çok sayıda film çektim. Hatta ben Yılmaz Köksal'a ilk başrol veren yönetmenim. Köksal'a 'Çeko' filmiyle ilk başrolü ben verdim. Yönetmenlik dönemde çektiğim 35 film arasında "Şeftalisi Ala Benziyor", "24 Ayardayım", "Dadaş Rıfat Geliyor", "Dadaş Rıfat", "Vur Kır Geç", "Bitirim Kemal", "Hedefte Beş Adam", "Kanunsuz Yaşayanlar", "Killing Ölüm Saçıyor", "Kirli Eller", "Aşk Olsun", "Kahreden Arzular", "Kanlı Kader" ve "Çeko" da bulunuyor."

Çektiği bütün filmlerin senaryosunu kendisinin yazdığını vurgulayan Kaya, 1970'li yıllarda film çekmenin çok zor olduğunu, o dönemde bütün senaryoların sansürden geçtiğini bu nedenle genelevde "Kirli Eller" filmini çektikleri için mahkemelik olduklarını anlattı.
Yönetmenlik yaptığı dönemlerde genelde avantür filmler çektiğini söyleyen Kaya, "Kavgalı filmler çekmek çok zordur. Ya dayak yiyen ya dayak atan tutuk kalır. Bir filmde yine oyuncu dayak atamıyor. Figüran ise dayak yiyemiyor. Ben oyuncunun yerine geçtim figürana bir vurdum bir saat kendine gelemedi. Şimdi film çekmek çok kolay o zaman çok zordu. Teknik imkan şimdi çok ilerledi bir filmi çeker ondan sonra dublajını, senkronunu ayarlamak için aylarca uğraşırdık ama şimdi teknik çok ilerledi. Ancak buna rağmen sanatçılarda iş yok. Ben o dönemde 8 günde film çektim. Yılmaz Köksal'a ilk başrol verdiğim filmi 8 günde çektim. Çünkü filmi bu kadar kısa sürede çekmesem firma batacaktı" diye konuştu.

 
Türk Sineması'nda hep ilklere imza attığını kaydeden Kaya, "Genelevde film çektim. Kadın yönetmen olarak ilk erotik filmi ben çektim. Ancak Türk sineması, televizyonun çıkmasıyla birlikte sıkıntıya girdi. Yapılan filmler televizyon nedeniyle para etmez duruma geldi. Bu nedenle 1979 yılında yönetmenliği bırakarak ev hanımı oldum. Adanalı İsmail Zorel ile evlenerek Adana'ya yerleştim" dedi.

Sinemayı bırakıp evlendikten sonra Adana'da 19 yıl önce göğüs kanserine yakalandığını, sağ göğsünü kaybettiğini anlatan Birsen Kaya kanseri yendiğini ancak şimdi 3 hastalıkla mücadele ettiğini vurguladı. 2 yıldan bu yana beyin tümörü ile mücadele ettiğini İstanbul'da tedavi gördüğünü belirten Kaya, "2 yıl önce İstanbul Marmara Hastanesi'nde beynimde bulunan tümörü yaktırdım. 6 aydan 6 aya İstanbul'a giderek tedavi görüyorum. Aynı zamanda guatr ve kansızlık rahatsızlığım var. Bun nedenle de Adana'da Başkent Hastanesi'nde tedavi görüyorum. Kontrole gideceğim, eğer kan oranı düşük çıkarsa dalağımı alacaklar. Artık hastalıklardan kurtulmak istiyorum. Türk sinemasına çok sayıda hizmet etmeme rağmen beni emekli etmediler. Bu nedenle sosyal garantim bile yok. Kocam olmasa tedavi olamayacağım" şeklinde konuştu.

Birsen Kaya, sağlığına kavuşup yeniden film çekmek istediğini de sözlerine ekledi.