'Bütün kentlerin yeni yüzü çok çirkin'
Malatya'nın Battalgazi İlçesi'nde düzenlenen "1. Uluslararası Katılımlı Melita'dan Battalgazi'ye Tarih-Arkeoloji-Kültür-Sanat Günleri" kapsamında yapılan panele katılan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Mimarlar Odası Genel Başkanı Oktay Ekinci, uygarlık ve kent kültürü bakımında 10 bin yılın en ilkel döneminin yaşandığını söyledi.
Battalgazi Kaymakamlığı, Battalgazi Belediye Başkanlığı, Çevre Kültür Değerleri Koruma Vakfı (ÇEKÜL), Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği (UPSD) ve Tarihi Kentler Birliği tarafından ortaklaşa düzenlenen "1. Uluslararası Katılımlı Melita'dan Battalgazi'ye Tarih-Arkeoloji-Kültür-Sanat Günleri" kapsamında düzenlenen ve tarihi Silahtar Mustafa Paşa Kervansarayı'nda gerçekleştirilen "Tarihi kentlerde koruma ve kimlik" konulu panele, Mimarlar Odası Genel Başkanı Oktay Ekinci, Prof. Dr. Zehra Çobanlı, Doç. Dr. Fevzi Gönüç ve Doç. Dr. Mustafa Bulat katıldı.
Oktay Ekinci, panelde yaptığı konuşmasında, kentlerdeki yapılaşmayı eleştirdi. Ekinci, "Kentlerimizdeki bu peyzajdan, bu çarpıklıktan, bu kimliksizlikten şikayetçi olmayan yok. Bu betonlaşmadan, bu apartmanlaşmadan olağanüstü para kazananlar dahi şikayetçidir. Onların şikayetçi olmaya hakları yok desek bile, onlar dahi şikayet ediyor. Değişiyoruz, dönüşüyoruz, değişip, dönüşürken de, güzelleşiyor muyuz, çirkinleşiyor muyuz o ayrı bir konu. Ama tarihe baktığımız zaman, tarihindeki değişim ve dönüşümler hep güzelleşerek olmuştur. Yeni eskiden daha güzel, yeni eskiden daha uygar olmuştur.
Hiçbir zaman değişim ya da dönüşümde, güzelin yerini çirkine bıraktığı bir çağı insanoğlu yaşamadı. Sanat tarihine, mimarlık tarihine, uygarlık tarihine baktığımız zaman, çağlar boyunca, gelişen, değişen dönüşen kentler tarihine baktığımız zaman, hiçbir çağ için, ne 15. asır için, ne 17. yüzyıl için 'Ah bir öncekinden daha çirkin olmuş' diyeceğimiz bir dönem tarihte yoktur. Peki günümüzde niye böyledir? Uygarlık tarihinde dünyanın bazı coğrafyaları ile birlikte Anadolu'muzda 10 bin yıldır ilk defa yeni gelenin eskiyi arattığı bir durumdayız. Acaba uygarlık, kültür, kent kültürü açısından sakın 10 bin yılın en ilkel dönemini yaşıyor olmayalım? Tarihte hiç böyle bir şey olmadı. Geleceğin tarihçileri 20. yüzyılın ikinci yarısını ve 21. yüzyılı yazdıkları zaman, siyaset tarihi açısından değil, uygarlık tarihi, kültür tarihi, düşünce tarihi, toplumsal tarih açısından kaleme aldıkları zaman işleri çok zor. Ne diyeceklerini ben merak ediyorum" ifadelerini kullandı. Batının Anadolu'ya bakarak geliştiğini belirten Ekinci, "Batı, Doğu'ya bakarak Batı oldu. Çünkü batının batısında okyanus var. Okyanusa bakılarak ancak yüzme öğrenilir. Anadolu'ya bakarak geliştiler" dedi.
Türkiye'de kent kimliklerinin batılılaşma ile değiştiğini ifade eden Ekinci, "Bütün kentlerimizin yeni yüzü çirkin ve birbirine çok benziyor. Cadde ve tabelaları hariç, hepsi birbirine benziyor. Şehirciliğin, mimarcılığın, düşüncenin, felsefenin ve insan sevgisinin temelinin Anadolu olduğundan bihaber bir eğitim sistemi, bihaber bir kültür anlayışı, modernist bir batı hayranlığı içerisinde gelişince, böyle bir toplum haline gelince ne olduk? Dincimiz Arap hayranı oldu, laiğimiz de Amerikan hayranı oldu. Anadolu hayranı yok" şeklinde konuştu.
Panelde, önümüzdeki dönemde Battalgazi ilçesinde mimari açıdan yapılması gereken çalışmalar hakkında katılımcılar tarafından önerilerde bulunuldu.
