Bu zikirde harem selam yok

Kütahya’da 17’nci yüzyıldan beri varlığını devam ettiren Halveti Tarikatı’nın, Kadir Gecesi düzenlediği zikir törenini, Şeyh Mehmet Dumlu’nun daveti üzerine Tempo Dergisi izledi ve müritlerle konuştu. Gecede karşılaşılan manzara, alışılagelmiş tarikat törenlerinden oldukça farklıydı. Kadınlar ve erkekler aynı mekânda otururken, ilahiler şeyhin bizzat katılımıyla söyleniyordu.

Geçen sayılarımızda, Kütahya’da 17’nci yüzyıldan beri faaliyetlerini sürdüren Halveti Tarikatı’nın lideri Mehmet Dumlu ile yaptığımız röportajda, kendisinin bağnaz din anlayışıyla bire bir zıt görünen görüşlerine yer vermiştik. Mehmet Dumlu, tekkeleri kapattığı için İslami kesimin bir kısmı tarafından eleştirilen Atatürk’ün bundan başka yolunun olmadığını, tekkelerin yaptıkları ya da yapamadıkları nedeniyle kendi kendilerini kapatılma noktasına getirdiği söylerken, son yılların büyük tartışma konusu olan türbanın da İslam inancının bir zorunluluğu olmadığını vurguluyordu.

Kendisinin daveti üzerine, Kadir Gecesi, tarikat tarafından düzenlenen özel geceye katıldık ve müritlerle konuştuk. Karşılaştığımız tablo şaşırtıcıydı. Şahit olduklarımız, daha önceden izlemiş olduğumuz tarikat törenlerinden oldukça farklıydı. Kadınlar ve erkekler aynı salon içinde ancak farklı noktalarda toplu olarak oturuyor, Mehmet Dumlu’nun yönlendirdiği bir müzisyen topluluğu Mevlevi ilahileri çalıyor ve söylüyordu. İlahileri seslendiren kişilere çoğu zaman bizzat kendisi de eşlik ediyordu. Müziğe ara verilen anlarda da, topluluğun ilgisini çekecek güncel örneklerle süslenmiş dini içerikli sohbetler yapılıyordu. Burada yaşananlar, bir zikir görüntüsünden çok, kalabalık bir dost grubunun hoş vakit geçirme şekli gibi görünüyordu.

Yaklaşık üç saat süren bu tören sonrasında konuştuğumuz ve İzmir’den, Bursa’dan, İstanbul’dan sadece burada geçirecekleri 5 saat için gelen kişiler, neden burada olduklarını anlatırken; özellikle kendilerine hayatları boyunca öğretilen din anlayışından farklı olan yaklaşımlara ve öğütlere vurgu yapıyorlardı. Neydi bu öğütler? Öncelikle konuşulan dilin anlaşılabilir olmasıydı. Yani Mehmet Dumlu, konuşmalarını ağdalı bir dille yapmıyor, hiç kimsenin anlamadığı Arapça birtakım cümlelerle süslemiyordu. Yunus’un Mevlânâ’nın geçtiği yolların takip edilmesi öğütleniyor, dinin bir korku ormanı olmadığı ısrarla söyleniyordu katılımcılara.

Kütahya’daki toplantıya Bursa’dan katılan tekstilci Ali Serdar Kükrer, burada oluşunun nedenlerini şöyle anlatıyordu: "10 yıldır Mehmet Dumlu’nun sohbetlerine katılıyorum. Ben burada yozlaştırılmış din anlayışının dışında bir tasavvuf anlayışı buluyorum. ’Ben neyim, ben kimim, nereden gelip nereye gidiyorum’ sorularına yanıt bulabilme adına buradayım. Allah’ı bulmak için buradayım. O insanları rahatsız eden tarikat görüntüsünden farklı bir ortam var burada. Gerçek dostluklar, gerçek kardeşlikler kurdum burada."

"Gerçek huzuru!" bulabilmek adına Budizm’den kavala öğretisine kadar birçok yolu denemiş olan İzmirli Mimar Sinan Durmuşlar ise, "Bunların yetersiz gelmesi nedeniyle, bizde, bizim topraklarımızda neler olduğunu incelemeye başladım. Bu işlerin bir öğretmen-öğrenci ilişkisi içinde daha kolay yürüyebileceğini anladım. İslam’ı anlatanların genel olarak Arapça ağırlıklı olan konuşmaları da benim bu dini anlamamı engelliyordu. Bunu benim dilimde anlatan birisinin olmasını istedim. Bize hocalar hep, Allah’ı korkulması gereken, cezacı olarak anlatırdı. Bunun böyle olmadığını, cennetin ve cehennemin de burada olduğunu gösterdi Mehmet Hoca" diyor.

Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nden resim öğretmeni olarak mezun olan 28 yaşındaki Nagihan Kükrer ise, açık ve boyalı saçları nedeniyle çevreden kendilerine yöneltilen eleştirilere karşı tepkili: "Başka insanlara, bizim böyle bir grup içinde olmamıza rağmen, başımız açık olarak dolaşmamız çok ters geliyor. Oysa biz saçın tek başına bir örtü olduğunu düşünüyoruz. Sonuçta elbette çok açık seçik giyinmiyoruz. Makyajımız var, fönümüz var, röflemiz var... Biz böyle olmanın dinin kurallarına karşı olduğunu düşünmüyoruz. Bizi görenler yaşam ve ibadet şeklimizi eleştiriyorlar. Oysa ben onların birbirlerine el vermemelerini, başlarını kapamalarını gördükçe şaşırıyorum. Dönem dönem Kütahya’da yapılan bu toplantılara farklı şehirlerden gelen dostlarımızla, buradaki buluşmaların dışında da sık sık görüşüyoruz. Herkes birbirini kardeş gibi görüyor burada. Allah’ın nezdinde kadın-erkek ayrımı yok bize göre. Hepimiz sadece birer ruhtan ibaret varlıklarız. Bu nedenle birbirimizi eşit görüyoruz."