Türkiye sulama Kooperatifleri Merkez Birliği Genel Başkanı Halis Uysal, 87 sulama kooperatifi başkanının elektrik borçlarına kefil olması nedeniyle hapse girdiğini söyledi.

Türkiye Sulama Kooperatifleri Merkez Birliği Genel Başkanı Halis Uysal, Teras-2 Restoran’da Dünya Su Formu ile ilgili olarak basın toplantısı düzenledi. Toplantıya CHP Manisa Milletvekili Şahin Mengü de katıldı.

Merkez Birliği’nin 27 bölge birliği ve Türkiye genelinde 2 bin 500 sulama kooperatifini barındırdığını belirten Halis Uysal, üç tarafı denizlerle sarılı Türkiye’nin göründüğü gibi su zengini bir ülke olmadığını belirtti.

Halis Uysal, “Bir ülkenin su zengini olabilmesi için kişi başına 10 bin m3 veya daha fazla su düşmesi gerekmektedir. Türkiye bugün 1.784 litre su ile dünya sıralamasında su sıkıntısı çekecek ülkeler arasındadır. Bugün Türkiye’nin 112 milyar m3 su rezervi vardır. Bunun 95 milyar m3 baraj ve göletlerden, 9-10 milyar m3 yer altı aküferlerinden yüzde 2-3 milyar m3 de hudut aşırı sular teşkil etmektedir. 42 milyar m3’ünü kullanabiliyoruz. Onun da yüzde 11’i sanayide, yüzde 12 - 13 içme ve kullanma suyu, yüzde 74’ü ise tarımda kullanılmaktadır. O zaman derhal sulama sistemlerini değiştirmeli, su kaybı minimum aza indiren damlama ve yağmurlama sistemine geçilmelidir.”dedi.

Yeraltını bırakıp kışın yağan yağmurları, yazın denize akıp giden suların önünü çevrilerek gölet ya da baraj şeklinde değerlendirilmesi gerektiğini söyleyen Halis Uysal, tarımsal elektrik fiyatlarının da desteklenmesinin uygun olacağını ve KDV’nin yüzde 18’den yüzde 1’e çekilmesiyle rahatlatılacağını belirtti. Uysal, “Avrupa Birliği ülkelerinde olduğu gibi elektrikte çiftçiler için enerji 7 cente çekilmeli. Bizde ise şu anda 17 cent elektrik satılıyor. Buna ‘dur’ denmeli. Bugün Türkiye çiftçisi 42 ülkede yapılan araştırmada yüzde 69,8 ile en pahallı enerji kullanan çiftçi durumunda.”dedi.

EGE BÖLGESİ’NDE ÇİFTÇİLERİN SU BORCU 1 MİLYONU AŞTI
Tarımsal sulama hizmetlerinde sulama kooperatiflerinin en önemli girdisi olan elektrik ücretlerinin yüksek olmasının sulama maliyetlerini artırdığını, tarımda rekabet gücünü de azalttığını belirten Halis Uysal, “Bugün Türkiye genelinde 87 kooperatif başkanım çiftçiye sudaki enerji kullanımında kefil olması nedeniyle çiftçinin de borcunu ödeyemediği İçin hapistedir. İcralık olmuştur. Ege Bölgesi çiftçisi ürünleri ile Yunanistan çiftçisi ile rekabet edemez duruma geldi. Şu anda çiftçinin Tedaş’a 2 milyon 170 bin borcu gösteriliyor. Bu borcun sadece 900 bini anapara, gerisi faiz. Ege Bölgesi’ndeki çiftçinin borcu 1 milyon anaparası ise 445 bin. Her gün bu borç yüzünden çiftçilerimiz hapiste giriyor.”diye konuştu.

FAİZLER SİLİNSİN
Gördes Barajı’nda 45 milyon metreküp su toplandığını hatırlatan Uysal, çiftçinin faizlerinin silinmesini isteyerek, “Tarımsal sulamada kullanılan elektrik KDV yüzde 18,5'dan yüzde 1'e indirilmelidir. Devlet tarafından tarımsal elektrik ücretlerine en az yüzde 30 ile 40 oranında destek sağlanmalı. Kapalı olan elektrikler derhal açılmalı, böylece yer altı suyu pompalarının çalıştırılması ve sulamanın devreye girmesi sağlanmalı. İcralar derhal durdurulmalı ve ödeme gücü zaten az olan üreticiye ayrıca icra masrafları da bindirilmemeli. Tarımsal elektrik faturaları hasat sonlarında tahsil edilmeli. Ödeme güçlüğü içinde olan çiftçilerimizin elektrik borçtan yeniden yapılandırılmalı. En önemlisi AB'de tarımsal elektrik 5,5 cent, biz de ise 16,5 cent, bu 5,5 cent'e çekilmelidir.”diye konuştu.

ALTERNATİF ENERJİ RÜZGAR VE GÜNEŞ OLMALI
Sulama Kooperatiflerinin güç durumdan kurtulabilmesi için önlemler alınmasını isteyen Uysal sözlerini şöyle sürdürdü: “Alternatif enerji kaynağı olarak aylık elektrik masrafı olmayan, otoprodûktör lisansı ile elde edilen, fazla enerjinin satılabildiği, temiz ve çevreyi kirletmeyen rüzgar enerjisi AB finans katkılı ve TEDAŞ destekli olarak Merkez Birliğimiz aracılığı ile devreye girmelidir. Bu olan yapabilmemiz için devlet hiç yük olmadan belediye tüketim vergisi, TRT payı ve enerji fonu gibi yüzde 1'lik bir tarımsal fon kesilerek birliğimize verilmesi sayesinde proje gerçekleştirilebilir.”

Basın toplantısına katılan CHP Manisa Milletvekili Şahin Mengü ise suyun belediyeler tarafından para ile satılmasını içine sindiremediğini söyledi. Mengü, “Su öyle bir şey ki, yaşamamız olan şart olan bir madde. Bir insanı susuz bıraktığınız zaman yaşayabileceği süre bellidir. Şimdi bütün bunlar ortada iken insanlardan su parası almayı insan olarak içime sindiremiyorum. Anayasa’daki su ile ilgili maddeler çok teknik konular onlara girmek istemiyorum ama belediyelerin bir kısmını su parası almadı diye belediye başkanlarına dava açılmasını içime sindiremiyorum. Yarın birisi çıkar, şunu da getirebilir. ‘Bu memlekette hava alıyorsunuz, nefes alıyorsunuz buna da bir para ödeyin’ diyebilir. Yani sudan para almakla havadan para almak arasında hiçbir fark göremiyorum.”dedi.

iha

Yayın Tarihi : 18 Mart 2009 Çarşamba 15:35:09