Çukur Hamam

Manisa Ulu Cami yanında, Ulutepe Caddesi’nin yanında bulunan bu hamam, güneyden geçen yoldan ötürü çukurda kalmış ve bu nedenle de Çukur Hamam ismi ile tanınmıştır. Hamamın günümüze gelen bir kitabesi olmamasına karşılık Şer’i Mahkeme Sicillerinde yapımıyla ilgili bazı bilgiler bulunmaktadır:

“Merhum Saruhanoğlu İshak Çelebi’nin Manisa şehrinde yaptırdığı camii şerif ve Mevlevihane’nin mütevellisi olan Şeyh Ali Efendi Şer’i toplantıda sözlü olarak, Mütevellisi olduğum adı geçen vakıftan olup bahsedilen caminin yanında çukur hamam denmekle bilinen tekli hamamın kubbeleri ve külhan, duvar ve camları ile bazı kısımları geçen günlerin tesiri ile yıkılmaya yüz tutmuş olup büyük bir ihtiyaçla tamir ve onarılmaya muhtaçtır. Mahkemenizden yerinde keşfinin yaptırılarak ne miktar para ile tamir olunabileceği hususunda tespit edilerek yazılması kabulümdür... Rebiülevvel 1075 (1664)”

Çukur Hamam kaba yontma taş ve aralarına sıralar halinde tuğlaların yerleştirildiği bir duvar örgüsü ile işlenmiştir. Hamam soyunmalık, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden meydana gelmiştir. Batı yönünden girilen soyunmalık kare planlı 7.20x7.20 m. ölçüsünde olup üzeri kubbe ile örtülmüştür. Bu bölümün duvarlar oldukça kalın olup l.00 m. genişliğindedir. Ortasında da fıskiyeli bir şadırvan vardır. Kuzeydeki bir kapıdan ılıklığa geçilmektedir. Bu bölüm 5.20x5.20 m. ölçüsünde olup üzeri kubbelidir. Duvarların çevresine sedirler sıralanmıştır. Sıcaklık dört köşesine 2.85x2.85 m. ölçüsünde kubbeli özel mekânlar yerleştirilmiştir. Sıcaklık eyvanlı olup kuzeydeki bir bölüm alçak bir duvarla bölünmüş ve batak denilen Yahudilerin yıkanması için özel bir havuz haline dönüştürülmüştür. Bu da Muradiye Camisi ile Ulu Cami arasında eski Yahudi mahallesinin bulunduğunu ve bu hamamdan yararlanıldığını göstermektedir.

Hamamın kubbeleri kiremit ile örtülmüş, sıcaklığın kubbesine de bir aydınlık feneri yerleştirilmiştir.

Kenthaber Kültür Kurulu