Hasankeyf Ulu Cami |
Hasankeyf Ulu Camisinin ne zaman yapıldığını belirten bir kitabesi günümüze ulaşamamıştır. Ancak bu yapı XII.yüzyılın başlarında Mezopotamya bölgesine egemen olan Artuklular zamanında (1101-1232) yapılan Mardin, Dunaysir (Kızıltepe) ve Manyafarikin (Silvan) Ulu Camileri gibi yapıların bir devamıdır. Kalenin en yüksek noktasında bulunan bu cami Eyyubiler döneminden kalmıştır.
Hasankeyf Ulu Camisinin silindirik gövdesinin alt kısmı ile kaidesi kalabilmiş minaresindeki 1327, eyvandaki 1394 ve minberdeki 1396 tarihlerini veren yazıtlar bulunmaktadır. Burada kazı yapan Prof.Dr.M.Oluş Arık’a göre bu kitabelerin Eyyubilerin (1232-1524) Hasankeyf’te yapmış oldukları onarımlar sırasında konulmuştur. Oluş Arık bu kitabelerin hiç birisinin ilk yapılış tarihine ait olduğunu düşünmemektedir.
Ulu Cami Büyük Saray höyüğü ile iç içe olacak kadar yakın ve karışık bir konumdadır. Buradaki sarayın Ulu Caminin ve çevresinde yapılacak kazılar bu eserin ne zaman yapıldığı konusunda bir açıklık getirecektir. Bununla beraber yapının bugünkü bulgulara göre XIV.yüzyılın ilk yarısında yapılmış olabileceği sanılmaktadır.
Ulu Caminin güneybatısında çukurlaşan arazide, caminin altındaki mağara ve kayalarla kaynaşmış eski yapılar ve kalıntılar da görülmektedir. Bu yapıların bir avlu etrafında toplanan caminin müştemilat yapıları olması da muhtemeldir.
Kenthaber Kültür Kurulu